Šantića vila u Borcima
Šantića vila u Jezeru je bila stambeni objekat u naselju Jezero, Konjic, Bosna i Hercegovina.[1]
Historija
urediPoglavar Bosne i Hercegovine barun Benko, 1902. godine sagradio je vilu na Borcima koja mu je služila za odmor i boravak tokom lova na Prenju. Godine 1910. godine, vilu je prodao porodici Šantić. Pjesnik Aleksa Šantić se nastanio u vili na Borcima 1913. godine, kada je bio protjeran iz Mostara od strane austrougarske vlasti zbog svojih rodoljubivih pjesama. I književnik Svetozar Ćorović je jedno vrijeme boravio u vili na Borcima, kao dobar prijatelj, a i u rodbinskoj vezi sa Šantićima.
Poslije I svjetskog rata, Aleksa Šantić je prodao vilu Domu zdravlja u Mostaru (Higijenskom zavodu). Za vrijeme II svjetskog rata, u vili je jedno vrijeme bila partizanska bolnica, prema zamisli dr. Safeta Mujića. Okupatorska vojska je tada zapalila vilu.[2]
Poslije II svjetskog rata, Ministarstvo šuma Bosne i Hercegovine je obnovilo vilu i pretvorilo je u šumsku kuću, koju su koristili za svoje potrebe. Od 1931. godine, u Vili Šantića na Borcima, živio je akademski slikar Lazar Drljača, gdje je i umro 13. jula 1970. godine. Sahranjen je, po sopstvenoj želji, na proplanku kod vile Šantića.
Tokom rata u Bosni i Hercegovini 1992-1995, Vila Šantića je razrušena, tako da su sada ostali samo dijelovi kamenih zidova.[3]
Opis
urediStambeni objekat vila Šantića, tipolški odgovara austrougarskoj vili. Bio je to slobodnostojeći objekat, čiji se glavni ulaz nalazio na zapadnoj strani. Kasnije je otvoren i drugi ulaz na istočnoj strani. Osnova je pravougaonog oblika, čije vanjske dimenzije iznose dužine oko 11,65 m (zapadna strana) i 12,15 m (istočna strana), a širina oko 10,15 m. Imala je prizemlje, sprat i na jednom dijelu potkrovlje (zapadni dio objekta).
Nacionalni spomenik
urediKomisija za očuvanje nacionalnih spomenika na sjednici održanoj 14. do 20. marta 2006. godine donijela je odluku da se Mjesto i ostaci historijske građevine Šantića vile proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Ovu odluku Komisija donijelo je u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović (predsjedavajući), Ljiljana Ševo i Tina Wik[4]
Reference
uredi- ^ "trail.viadinarica.com, 12.01.2023". Arhivirano s originala, 13. 1. 2023. Pristupljeno 13. 1. 2023.
- ^ Enver Ćemalović: MOSTARSKI BATALJON - Skupština opštine Mostar - www.suggsbih.ba
- ^ Šantića vila na Borcima - Grad Konjic, službene stranice, pristupljeno 12.01.2023
- ^ "Šantića vila u Jezeru". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 15. 10. 2022.
