Wikipedia

Zrnaste ćelije

(Preusmjereno sa Zrnasta ćelija)

Zrnasta ćelija, granulozna ćelija ili folikulska ćelija je somatska ćelija spolne vrpce koja je usko povezana sa razvoju ženskih gameta (koji se nazivaju oociti ili jajašca) u jajnicima sisara.

Svinjski oocit okružen zrnastim ćelijama.
Fluorescentna mikroskopija, boja DAPI.

Struktura i funkcija uredi

U primordijalnim jajničkim folikulima, a kasnije i u razvoju folikula (folikulikugeneza), granulozne ćelije napreduju do formiranja višeslojnog cumulus oophorus koji okružuje oocit u preovulacijskom ili antrijskom (ili Graafovom) folikulu.

Glavne funkcije granuloznih ćelija uključuju proizvodnju spolnih steroida, kao i bezbroj faktora rasta za koje se misli da su u interakciji s oocitom tokom njegovog razvoja. Proizvodnja spolnih steroida započinje s folikul-stimulirajućim hormonom (FSH) iz prednjeg režnja hipofize, stimulirajući ćelije granuloze da pretvaraju androgene (koji dolaze iz ćelija teke) u estradiol od aromataza tokom folikulske faze menstruacijskog ciklusa.[1] Međutim, nakon ovulacije zrnaste ćelije pretvaraju se u granulozne luteinske ćelije koje proizvode progesteron. Progesteron može održati potencijalnu trudnoću i uzrokovati stvaranje guste cerviksne sluzi koja inhibira ulazak sperme u maternicu.

Embriologija zrnastih ćelija jajnika uredi

U razvoju mokraćnih i reproduktivnih organa, oogonija postaje invagirana u gonadni greben.

Embrionsko porijeklo čelija granuloze i dalje je kontroverzno. Sedamdesetih godina prošlog stoljeća pojavili su se dokazi da su prve ćelije koje su stupile u kontakt sa oogonijom mezonefroskog porijekla. Sugerirano je da su se mezonefroske ćelije već usko povezane s oogonijom razmnožavale tokom razvoja da bi formirale sloj zrnastih ćelija granuloze.[2][3][4]

U novije vrijeme, ova je hipoteza dovedena u pitanje sa temeljnom histologijom. Sawyer et al. pretpostavili da se kod ovaca većina ćelija granuloze razvija iz ćelija mezotelija (tj. epitelnih ćelija iz pretpostavljenog površinskog epitela jajnika).[5] U 2013. godini predloženo je da se i zrnaste ćelije i površinske epitelne ćelije jajnika dobijaju iz ćelije prekursora koja se naziva epitelna ćelija gonadnog grebena.[6]

Tipovi granuloznih ćelija uredi

Oocit okružuju kumulusne ćelije. Osiguravaju im hranjive sastojke i utiču na razvoj oocita na parakrinski način. Ćelije mišje granuloze usmjeravaju folikularni zid i okružuju antrum ispunjen tekućinom.[7]. Oociti izlučuju faktore koji određuju funkcionalne razlike između CC-a i MGG-a. CC primarno podržavaju rast i razvoj oocita, dok MGC primarno služe endokrinoj funkciji i podržavaju rast folikula. Kumulusne ćelije pomažu u razvoju oocita i pokazuju veću ekspresiju SLC38A3, transportera aminokiselina i Aldoa, Eno1, Ldh1, Pfkp, Pkm2 i Tpi1, enzima odgovornih za glikolizu MGC-i su steroidogenički aktivniji i imaju višu razinu ekspresije iRNK steroidnih enzima kao što je citohrom P450.[8]. MGC stvaraju sve veću količinu estrogena što dovodi do porasta LH. Nakon porasta LH, kumulusne ćelije prolaze kumulusnu ekspanziju, pri čemu se razmnožavaju deset puta višom brzinom od MGC-a kao odgovor na FSH.[9][10]. Tokom ekspanzije CC također proizvode mucificiranu matricu koja je potrebna za ovulaciju.[11].

Ćelijska kultura uredi

Ćelijska kultura ćelija granuloze može se izvesti in vitro . Gustoća oplata (broj ćelija po volumenu kulture) ima kritičnu ulogu za diferencijaciju. Niža gustina oplata čini da zrnaste ćelije pokazuju proizvodnju estrogena, dok veća gustoća oplata čini da se pojavljuju kao progesteron koga proizvode teka luteinske ćelije.[12]

Dodatne slike uredi

 
Presjek vezikule jajni jajničkog folikula mačke. X 50. Membrana granulosa označena je gore lijevo.

Također pogledajte uredi

Reference uredi

  1. ^ Garzo, V. G.; Dorrington, J. H. (1984). "Aromatase activity in human granulosa cells during follicular development and the modulation by follicle-stimulating hormone and insulin". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 148 (5): 657–662. doi:10.1016/0002-9378(84)90769-5. PMID 6422764.
  2. ^ Satoh M (1991). "Histogenesis and organogenesis of the gonad in human embryos". J Anat. 177: 85–107. PMC 1260417. PMID 1769902.
  3. ^ Upadhyay S, Zamboni L (1982). "Preliminary observations on the role of the mesonephros in the development of the adrenal cortex". Anat Rec. 202 (1): 105–111. doi:10.1002/ar.1092020112. PMID 7059014.
  4. ^ Zamboni, L.; Bezard, J.; Mauleon, P. (1979). "The role of the mesonephros in the development of the sheep fetal ovary". Annales de Biologie Animal Biochimie et Biophysique. 19: 1153–78. doi:10.1051/rnd:19790801.
  5. ^ Sawyer H, Smith P, Heath D, Juengel J, Wakefield S, McNatty K (2002). "Formation of ovarian follicles during fetal development in sheep". Biol Reprod. 66 (4): 1134–50. doi:10.1095/biolreprod66.4.1134. PMID 11906935.
  6. ^ Hummitzsch, K; Irving-Rodgers, HF; Hatzirodos, N; Bonner, W; Sabatier, L; Reinhardt, DP; Sado, Y; Ninomiya, Y; Wilhelm, D; Rodgers, RJ (2013). "A new model of development of the mammalian ovary and follicles". PLOS ONE. 8 (2): e55578. doi:10.1371/journal.pone.0055578. PMC 3567121. PMID 23409002.
  7. ^ Eppig, J. J., Pendola, F. L., Wigglesworth, K., & Pendola, J. K. (2005). Mouse oocytes regulate metabolic cooperativity between granulosa cells and oocytes: amino acid transport. Biology of reproduction, 73(2), 351-357.
  8. ^ Li, R., Norman, R. J., Armstrong, D. T., & Gilchrist, R. B. (2000). Oocyte-secreted factor (s) determine functional differences between bovine mural granulosa cells and cumulus cells. Biology of reproduction, 63(3), 839-845.
  9. ^ Diaz, F. J., Wigglesworth, K., & Eppig, J. J. (2007). Oocytes determine cumulus cell lineage in mouse ovarian follicles. Journal of cell science, 120(8), 1330-1340.
  10. ^ Khamsi, F., & Roberge, S. (2001). Granulosa cells of the cumulus oophorus are different from mural granulosa cells in their response to gonadotrophins and IGF-I. Journal of endocrinology, 170(3), 565-574.
  11. ^ Chen, L., Russell, P. T., & Larsen, W. J. (1993). Functional significance of cumulus expansion in the mouse: roles for the preovulatory synthesis of hyaluronic acid within the cumulus mass. Molecular reproduction and development, 34(1), 87-93.
  12. ^ Portela VM, Zamberlam G, Price CA (april 2010). "Cell plating density alters the ratio of estrogenic to progestagenic enzyme gene expression in cultured granulosa cells". Fertil. Steril. 93 (6): 2050–5. doi:10.1016/j.fertnstert.2009.01.151. PMID 19324349.

Vanjski linkovi uredi

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Zrnaste_ćelije&oldid=3502803"