Turska književnost
Turska književnost[1] (Turski: Türk edebiyatı ili Türk yazını) sadrži i usmena djela i pisane tekstove na turskom jeziku, bilo u njegovoj osmanlijskoj formi, ili u manje ekskluzivnim književnim formama, kao ovaj koji se govori u Republici Turskoj, danas. Osmanlijski turski jezik, koji formira osnovu pisane književnosti, je bio pod utjecajem perzijskog i arapskog , uz korištenje osmalijskog alfabeta.
Historija šire turske književnosti obuhvata period od skoro 1.300 godina.[2] Najstariji sačuvani zapisi pisanog turskog jezika su Orhon natpisi, pronađeni u dolini rijeke Orhon u centralnoj Mongoliji i datiraju iz 7. stoljeća. Nakon ovog perioda, između 9. i 11. vijeka, među nomadskim turskim narodima centralne Azije nastala je tradicija usmene epike, kao što je Knjiga o Dede Korkutu Turaka Oguza — predaka modernog turskog naroda — i Epa Manasa kirgiskog naroda.
Počevši od pobjede Seldžuka u bici kod Manzikerta krajem 11. vijeka, Turci Oguzi su počeli da se naseljavaju u Anadoliju, a pored ranijih usmenih predanja, nastala je pisana književna tradicija koja se uglavnom širila – u smislu tema, žanrova. i stilova - iz arapske i perzijske književnosti. Sljedećih 900 godina, sve do neposredno prije pada Otomanskog carstva 1922. godine, usmena i pisana predanja ostaće uglavnom odvojene jedna od druge. Osnivanjem Republike Turske 1923. godine, dvije tradicije su se po prvi put spojile.
Važna djela fikcije: od 1860. do danas
uredi- 1860 Şair Evlenmesi Şinasi
- 1873 Vatan Yahut Silistre Namık Kemal
- 1900 Aşk-ı Memnu Halit Ziya Uşaklıgil
- 1919 Memleket Hikayeleri Refik Halit Karay
- 1922 Çalıkuşu Reşat Nuri Güntekin
- 1930 Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Peyami Safa
- 1932 Yaban Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- 1936 Sinekli Bakkal Halide Edip Adıvar
- 1938 Üç İstanbul Mithat Cemal Kuntay
- 1941 Fahim Bey ve Biz Abdülhak Şinasi Hisar
- 1943 Yeni Dünya Sabahattin Ali
- 1944 Aganta Burina Burinata Halikarnas Balıkçısı
- 1949 Huzur Ahmet Hamdi Tanpınar
- 1952 Dost Vüs'at O. Bener
- 1954 Alemdağda Var Bir Yılan Sait Faik Abasıyanık
- 1954 Bereketli Topraklar Üzerinde Orhan Kemal
- 1955 İnce Memet Yaşar Kemal
- 1956 Esir Şehrin İnsanları Kemal Tahir
- 1959 Yılanların Öcü Fakir Baykurt
- 1959 Aylak Adam Yusuf Atılgan
- 1960 Ortadirek Yaşar Kemal
- 1962 Saatleri Ayarlama Enstitüsü Ahmet Hamdi Tanpınar
- 1964 Küçük Ağa Tarık Buğra
- 1966 Memleketimden İnsan Manzaraları Nazım Hikmet
- 1971 Tutunamayanlar Oğuz Atay
- 1973 Parasız Yatılı Füruzan
- 1973 Anayurt Oteli Yusuf Atılgan
- 1979 Bir Düğün Gecesi Adalet Ağaoğlu
- 1982 Cevdet Bey ve Oğulları Orhan Pamuk
- 1983 Sevgili Arsız Ölüm Latife Tekin
- 1985 Gece Bilge Karasu
- 1990 Kara Kitap Orhan Pamuk
- 1995 Puslu Kıtalar Atlası İhsan Oktay Anar
- 1998 Benim Adım Kırmızı Orhan Pamuk
- 2002 Tol Murat Uyurkulak
- 2005 Uykuların Doğusu Hasan Ali Toptaş
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Turkish literature | History, Authors, Books, Characteristics, & Facts | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 4. 2024.
- ^ "Oral Tradition and the Literary Heritage" (PDF). UNESCO. Pristupljeno 13. 4. 2016.
Nedovršeni članak Turska književnost koji govori o književnosti treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
