Terpiridin
Terpiridin (2,2';6',2"-terpiridin, često skraćeno na Terpi ili Tpi) je heterociklični spoj izveden iz piridina. To je bijela čvrsta supstanca topiva u većini organskih rastvarača. Spoj se uglavnom koristi kao ligand u koordinacijskoj hemiji.
| Terpiridin | |
|---|---|
 | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Terpiridin |
| Druga imena | 12,22:26,32-terpiridin 2,6-bis(2-piridil)piridin, tripiridil, 2,2′:6′,2″-terpiridin |
| Molekularna formula | C15H11N3 |
| CAS registarski broj | 1148-79-4 |
| InChI | 1/C15H11N3/c1-3-10-16-12(6-1)14-8-5-9-15(18-14)13-7-2-4-11-17-13/h1-11H |
| Kratki opis | Bijela kruta supstanca |
| Osobine1 | |
| Agregatno stanje | Čvrsto |
| Tačka topljenja | 88 |
| Tačka ključanja | 370 |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  |
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Sinteza uredi
Terpiridin su prvi put sintetizirali G. Morgan i F. H. Burstall 1932., oksidativnim spajanjem piridina. Ovaj se postupak, međutim, odvijao s niskim prinosima. Od tada su opisane efikasnije sinteze, uglavnom polazeći od 2-acetilpiridina.[1] Jedan metod proizvodi ga enaminon reakcijom 2-acetilpiridina sa N, N-dimetilformamidnim dimetil-acetatom.[2] Reakcija 2-acetilpiridina katalizirana bazom sa ugljik-disulfidom praćena alkilacijom sa metal-jodidom daje C5H4NCOCH = C ( SMe)2. Kondenzacijom ove vrste sa 2-acetilpiridinom nastaje srodni 1,5-diketon, koji se kondenzira sa amonij-acetatom, dajući terpiridin. Tretmanom ovog derivata sa Raneyevim niklom uklanja se tioeterska grupa.[3]
Razvijene su i druge metode za sintezu terpiridina i njegovih supstituiranih derivata.[4] Supstituirani terpiridini se također sintetizirasju iz paladijem kataliziranih reakcija unakrsnog spajanja. Može se pripremiti od bis-triazinil piridina.
Svojstva uredi
Terpiridin je tridentatni ligand koji veže metale na tri meridijanska mjesta, dajući dva susjedna 5-člana MN2C2 helatna prstena.[5] Terpiridin tvori komplekse sa najviše iona prelaznih metala kao i drugi polipiridinski spojevi, kao što su 2,2'-bipiridin i 1,10-fenantrolin. Uobičajeni su kompleksi koji sadrže dva terpiridinska dijela, tj. [M (Terpi)2]n+. Strukturno se razlikuju od srodnih [M (Bipi)3]n+ kompleksa po tome što su ahiralni.
Terpiridinski, kao i drugi polipiridinski kompleksi, pokazuju karakteristična optička i elektrohemijska svojstva: metal-u-ligandu prenos naelektrisanja (MLCT) u vidljivom području, reverzibilna redukcija i oksidacija i prilično intenzivna luminiscencija.
Budući da su pi-akceptori, terpiridin i bipiridin imaju tendenciju da stabilizuju metale u nižim oksidacionim stanjima. Naprimjer, u acetonitril rastvoru, moguće je generirati [M (Terpi)2]+(M = Ni, Co).
Srodni spojevi uredi
Bis-triazinil piridini povezani su s terpiridinom u njihovom vezanju za metale.
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Hofmeier, H.; Schubert, U. S. (2004). "Recent developments in the supramolecular chemistry of terpyridine-metal complexes". Chem. Soc. Rev. 33 (6): 373–99. doi:10.1039/B400653B. PMID 15280970.
- ^ Jameson, Donald L.; Guise, Lisa E. (1998). 2,2:6,2'-Terpyridine. Inorganic Syntheses. 32. str. 46–50. doi:10.1002/9780470132630.ch7.
- ^ Potts, K. T.; Ralli, P.; Theodoridis, G.; Winslow, P. (1990). "2,2':6',2' - Terpyridine". 7: 476. journal zahtijeva
|journal=(pomoć)CS1 održavanje: više imena: authors list (link) - ^ Kamata, K., Suzuki, A., Nakai, Y., Nakazawa, H., "Catalytic Hydrosilylation of Alkenes by Iron Complexes Containing Terpyridine Derivatives as Ancillary Ligands", Organometallics 2012, 31, 3825. doi:10.1021/om300279t
- ^ Gavrilova, A. L.; Bosnich, B. (2004). "Principles of Mononucleating and Binucleating Ligand Design". Chemical Reviews. 104 (2): 349–383. doi:10.1021/cr020604g. PMID 14871128.