Svjetska baština u Azerbejdžanu
Azerbejdžan je članica UNESCO-a od 16. decembra 1993.[1] Na spisku Svjetske baštine sa područja Azerbejdžana nalaze se tri spomenika: Stari grad (Baku),[2] Nacionalni park Gobustan[3] i Historijski grad Šaki[4] [5]
UNESCO (eng.: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; Organizacija Ujedinjenih naroda za obrazovanje, nauku i kulturu) je organizacija u sastavu Ujedinjenih nacija, osnovana 16. novembra 1945. godine. Svjetska baština je organizacija u sklopu UNESCO-a koja se sastoji od "Svjetske kulturne baštine" i "Svjetske prirodne baštine". Trenutno (2022. god.) se na spisku Svjetske baštine nalazi 1.154 spomenika u 165 država članica UNESCO-a.[6]
Sva dobra na UNESCO-vu listu dolaze ako ispunjavaju barem jedan od deset kriterija. Kriteriji od i do vi su kulturni, dok su od vii do x prirodni.[7]
Spisak Svjetske baštine u Azerbejdžanu
uredi| Spomenik | Datum | Kriteriji | Broj odluke | Fotografija | Opis |
|---|---|---|---|---|---|
| Stari grad (Baku) sa Širvanšahovom palatom i Djevojačkom kulom |
2000. | Kultura: (ii), (iv) | 958 |  |
Urbana cjelina grada Bakua ograđenog zidinama pokazuje uticaje nekoliko kultura koje su bile prisutne na tom području kroz istoriju: Zoroastrizam, Sasanidska Monarhija, Arapska kultura, Perzijanci, Osmansko Carstvo, Rusija. Odbrambeni zidovi datiraju iz 12. vijeka, kao i Djevojačka kula, koja je izgrađena na ranijim građevinama iz 7. do 6. vijeka p.n.e. |
| Nacionalni park Gobustan | 2007. | Kultura: (vi) | 1076 | _pal%C3%A7%C4%B1q_vulkanlar%C4%B1,_qobustan_033.JPG) |
Nalazi se u blizini naselja Gobustan, 64 km jugozapadno od Bakua. Nacionalni park zauzima jugoistočni obronak planine Kavkaz, prije zapadne obale Kaspijskog jezera, Područje je prepuno dubokih klanaca (azerski: gobu) po kojima je i dobilo ime. Ostale znamenitosti su blatni vulkani (400 njih što je više od pola u svijetu), plinsko kamenje, fosili, i velike odlomljene krečnjačke stijene koje tvore oko 20 velikih i malih pećina i prirodnih zaklona. Na tim stijenama je 1930. godine pronađen veliki broj petroglifa (oko 6.000) iz paleolita i neolita koji svjedoče o 40.000 godina praistorijske umjetnosti na kamenu. |
| Historijski grad Šaki | 2016. | Kultura: (iii) | 1549 |  |
Istorijski grad Šeki, koji leži u šumovitoj dolini istočnih kavkaskih planina, ima drevno porijeklo, koje datira iz 6. vijeka p.n.e. Sadašnji istorijski centar je rezultat njegove rekonstrukcije, nakon poplave blata 1772. godine, na višem terenu u planinskoj dolini, istočno od prethodnog lokaliteta. Zbog prirodnih ograničenja doline, istorijsko područje je zadržalo svoj cjelokupni urbani oblik, ali se proširilo unutar prvobitnih građevinskih parcela, slijedeći tradicionalne tipološke obrasce. Tradicionalne građevine sa svojim tipičnim visokim sedlastim krovovima, dubokim verandama i baštama ključne su karakteristike istorijskog urbanog pejzaža, unutar spektakularnog okruženja šumovitih planinskih padina. |
Reference
uredi- ^ "Azerbaijan". UNESCO.org. Pristupljeno 22. 6. 2022.engleski: '
- ^ "Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower". UNESCO.org. Pristupljeno 22. 6. 2022.engleski: '
- ^ "Gobustan Rock Art Cultural Landscape". UNESCO.org. Pristupljeno 22. 6. 2022.engleski: '
- ^ "Historic Centre of Sheki with the Khan's Palace". UNESCO.org. Pristupljeno 22. 6. 2022.
- ^ UNESCO: Svjetska baština u Azerbejdžanu - Pristupljeno 17.11.2021.engleski: '
- ^ "World Heritage List". UNESCO.org. Pristupljeno 22. 3. 2017.
- ^ UNESCO kriteriji za stavljanje na listu svjetske baštine