SDB "Crni Vukovi" Kalesija

Samostalni diverzantski bataljon "Crni Vukovi" je bila jedinica za specijalne namjene Armije Republike Bosne i Hercegovine. Crni Vukovi su nastali kao izviđačko-diverzantski vod 10. septembra 1992. godine u Donjim Vukovijama. U narednom periodu izrastaju u četu, a zatim u odred, a konačno se transformišu u bataljon 19. aprila 1994. godine. Crni Vukovi su osnovani u sklopu HOS-a, a naredbu za formiranje jedinice potpisao je Dobroslav Paraga. HOS je obezbjedio oružje i opremu za jedinicu. Crni Vukovi će ostati u sklopu HOS-a do izbijanja bošnjačko-hrvatskog sukoba. Komandant Crnih Vukova bio je Refik Brđanović-Fiko. Popuna jedinice vršena je isključivo dobrovoljcima. Crni Vukovi su krajem 1992. godine imali 28 pripadnika, krajem 1993. godine 45 pripadnika, a krajem 1994. godine 255 pripadnika. Najveći broj vojnika, tj. 86% od njih 330 koji su prošli kroz Crne Vukove, bili su sa područja općine Kalesija. Ostatak jedinice sačinjavali su borci sa područja Zvornika, Živinica i Tuzle.

Formacijski sastav

Nakon što su izrasli u bataljon 1994. godine, sastav Crnih Vukova bio je: komanda bataljona, odjeljenje veze, vod vojne policije, 1. diverzantska četa, 2. diverzantska četa, 3. diverzantska četa, protivdiverzantska četa i logistički vod.

Ratni put

Crni Vukovi su u oktobru 1992. godine poslati na gradačačko ratište, da učestvuju u odbrani Sibovca. Naredni duži period provode na brčanskom ratištu, gdje su učestovali u borbama u rejonu Broduše, Fazanerije, Lipovca. Nakon povratka sa brčanskog ratišta, Vukovi su krajem jula 1993. godine poslati na vozućko ratište. U planovima etničkog čišćenja kako bi se Bošnjake protjeralo što dalje od Drine, trn u oku srpskim snagama predstavljali su Sapna i Teočak, čije branioce se nije uspjevalo slomiti. Tokom novembra 1993. godine, VRS pokreće veliku ofanzivu na Sapnu i Teočak, nazvanu "Seminar", kojom je lično komandovao Ratko Mladić. U pomoć Sapni i Teočaku poslate su druge jedinice 2. korpusa Armije Bosne i Hercegovine, među njima i Crni Vukovi. Vukovi učestvuju u borbama na Visokoj Glavici, a ofanziva je uspješno odbijena.

Deblokada Maglaja

Maglaj se nalazio pod zajedničkom blokadom snaga VRS i HVO. General Mehmed Alagić je za deblokadu Maglaja marta 1994. godine koristio Crne Vukove i 17. krajišku brigadu. Crni Vukovi su tajno ubačeni u Maglaj uz suradnju čelnika HVO-a, kojima je Alagić zaprijetio da će u slučaju da napadnu Vukove ili dojave VRS o planu, odmah narediti napad 17. krajiške na HVO. Plan je uspio, Maglaj je deblokiran, a uskoro je i sam general Alagić sa konvojem ušao u grad.

Dalja borbena dejstva

Vukovi su učestovali u oslobađanju Grede na majevičkom ratištu jula 1994. godine. Najveće gubitke jedinica je imala tokom borbi za Lisaču na majevičkom ratištu u novembru 1994. godine. U jednom danu, 14. novembra 1994. godine, poginula su desetorica Crnih Vukova. Crni Vukovi su bili među onim jedinicama koje su učestovale u združenoj operaciji velikog broja jedinica Armije Bosne i Hercegovine u cilju oslobođenja Vozuće. Septembra 1995.godine Vozuća je oslobođena, što je bila jedna od najvećih pobjeda bosanske armije. U oktobru 1995. godine, učestovali su u borbama za Sanski Most.

Kraj rata

Jedinica je rasformirana 16. marta 1996. godine. Troje pripadnika Crnih Vukova su odlikovani zlatnim ljiljanom, među njima i Razija Merić, jedna od svega nekoliko žena odlikovanih ovim priznanjem.

Literatura

• Sead Omerbegović, Halid Tubić, Kalesija, priprema i odbrana od agresije 1992. godine, Papirografika Tojšići, 1997.
• Sead Omerbegović,Enver Jukanović,Muhamed Avdić, Vrijeme odluke i otpora, Kalesija 1992-1995, Off Set Tuzla, 2003.
• Nedžad Latić, Zehrudin Isaković, Ratna sjećanja Mehmeda Alagića, rat u srednjoj Bosni, Bemust Zenica, 1997.