Pristupanje Bosne i Hercegovine Evropskoj uniji
Pristupanje Bosne i Hercegovine Evropskoj uniji proces je kojim se ta država, ispunjavajući postavljene kriterije, nastoji priključiti Evropskoj uniji i postati njena punopravna članica. Priključivanje toj političkoj i ekonomskoj zajednici evropskih država, uz pristupanje NATO-u, smatra se jednim od najvažnijih političkih ciljeva Bosne i Hercegovine. Danas se taj cilj suočava s mnogim, uglavnom političkim problemima.
.svg)
Evropska unija prepoznala je Bosnu i Hercegovinu kao potencijalnog kandidata još od odluke Evropskog vijeća i sjednice održane u Solunu 2003. te je ta država na trenutnoj agendi za buduće proširenje Unije, a 2022. godine, na dan 15. decembar, odlukom vijeća u Briselu postala je zvaničan kandidat za članstvo EU.[1] Bosna i Hercegovina učestvuje u procesu stabilizacije i pridruživanja, a taj sporazum, potpisan 2008. i ratificiran 2010, stupio je na snagu 2015. U međuvremenu, trgovinski bilateralni odnosi uređeni su sporazumom iz Osla. Bosna i Hercegovina formalno je podnijela zahtjev za članstvo u Evropskoj uniji u februaru 2016. i u statusu potencijalnog kandidata ostala je sve do pozitivnog odgovora Evropskog vijeća na kandidatski status. Dobila je pozitivno mišljenje za kandidatski status u decembru 2022. godine.
Država je u posljednje vrijeme napravila spor, ali čvrst napredak, uključujući saradnju s Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju u Den Haagu.
Historija
uredi2005–2008.
urediPregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju, što je prvi korak prije predavanja zahtjeva za članstvo, počeli su 2005. i očekivalo se da će biti završeni krajem 2007.[2] Zastali su zbog neslaganja u vezi s reformom policije, za koju je Unija insistirala da bude centralizirana nezavisno od entiteta u Bosni i Hercegovini. Sporazum je iniciran 4. decembra 2007. i, nakon usvajanje reforme policije u aprilu 2008, potpisan je 16. juna 2008.[3][4] Reforme obećane Prudskim sporazumom "izgradit će mogućnost države da ispuni uvjete integracijskog procesa s Evropskom unijom".[5]
2009–2012.
urediMinistar vanjskih poslova Sven Alkalaj izjavio je da Bosna i Hercegovina planira podnijeti aplikaciju za članstvo između aprila i juna 2009.[6] Međutim, aplikacija nije podnesena u tom vremenskom okviru. U februaru 2010. Alkalaj je izjavio da Bosna i Hercegovina planira podnijeti zahtjev za članstvo do kraja godine, ali se to nije dogodilo. U februaru je posljednja evropska država ratificirala Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju. Krajem juna 2012. Evropska unija organizirala je prvi sastanak s Bosnom i Hercegovinom radi pripreme službene aplikacije za članstvo.
2015–2017.
urediU junu je Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju stupio na snagu. Početkom 2016. Bosna i Hercegovina predala je zahtjev za članstvo. Nakon toga je Evropska unija predala Bosni i Hercegovini upitnik o pristupanju u članstvo. U 2017. nisu učinjeni nikakvi koraci ka članstvu u u Uniji te se cijelu godinu odgovaralo na upitnik.
2018–2020.
urediDana 20. juna 2018. Evropska komisija poslala je 655 pitanja u upitniku. Tadašnji predsjedavajući Predsjedništva Bosne i Hercegovine Milorad Dodik predao je odgovore na dodatna pitanja 5. marta 2019. Evropska komisija objavila je mišljenje u maju 2019. Zemlja je potencijalni kandidat. Mnogi posmatrači procjenjuju[ko?] da je Bosna i Hercegovina na dnu u smislu integracije u Evropsku uniju među državama zapadnog Balkana. Ta država nakon rješavanja 14 prioriteta postat će kandidat za članstvo u Uniji. Krajem septembra 2020. članovi Predsjedništva otputovali su u Bruxelles, gdje su s evropskim zvaničnicima iznijeli očekivanje da će Bosna i Hercegovina dobiti kandidatski status do ljeta 2021.
2021–2022.
urediTokom 2021. Bosna i Hercegovina dobila je zadatak od Evropske unije da ispuni 14 prioriteta, međutim, ispunila je samo dio kriterija, pa Evropska komisija nije odobravala kandidatski status za Bosnu i Hercegovinu. Sredinom decembra 2022. Bosna i Hercegovina dobila je kandidatski status.[7]
Važniji datumi
uredi| Datum | Događaj |
|---|---|
| 21. juni 2003. | Evropsko vijeće odobrava status potencijalnog kandidata Bosni i Hercegovini. |
| 16. juni 2008. | Potpisan Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP). |
| 1. juni 2015. | SSP stupio na snagu. |
| 15. februar 2016. | Bosna i Hercegovina predala formalni zahtjev za članstvo. |
| 9. decembar 2016. | Evropska unija predala Bosni i Hercegovini Upitnik o pristupanju u članstvo. |
| 28. februar 2018. | Bosna i Hercegovina predala odgovore na Upitnik o pristupanju. |
| 20. juni 2018. | Evropska unija poslala dodatna pitanja iz Upitnika o pristupanju. |
| 5. mart 2019. | Bosna i Hercegovina predala odgovore na dodatna pitanja. |
| 29. maj 2019. | Evropska komisija odgovara na Upitnik s pozitivnim mišljenjem. |
| 15. decembar 2022. | Bosna i Hercegovina dobija službeni status kandidata. |
| 12. mart 2024. | Evropska komisija predlaže početak pregovora. |
| 21. mart 2024. | Evropsko vijeće donijelo odluku o otvaranju pregovora za članstvo BIH u EU |
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Historijski dan: Bosna i Hercegovina dobila status kandidata za članicu EU". N1. 15. 12. 2022. Pristupljeno 15. 12. 2022.
- ^ "Germany prepares to take over EU presidency". Southeast European Times. 19. 12. 2006. Pristupljeno 10. 1. 2007.
- ^ "Bosnia and Herzegovina initials pre-membership agreement with EU". Xinhua. 5. 12. 2007.
- ^ "Bosnia signs EU pre-accession deal". EUobserver. 17. 6. 2008.
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 18. 12. 2008. Pristupljeno 14. 5. 2010.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "BiH podnosi kandidaturu za članstvo u EU 2009". dnevnik.hr.
- ^ "Varhelyi: BiH dobija status kandidata za članstvo u EU". balkans.aljazeera.net. Pristupljeno 3. 3. 2023.
Vanjski linkovi
uredi- Hronologija odnosa BiH i EU Arhivirano 8. 10. 2020. na Wayback Machine, Direkcija za evropske integracije
- "BiH i Evropska unija" Arhivirano 14. 9. 2020. na Wayback Machine, europa.ba