Petar II Petrović Njegoš

Petar II Petrović Njegoš (13. novembar 1813. - 31. oktobar 1851.), poznatiji kao Njegoš, je bio crnogorski vladar, vladika, pjesnik i filozof čiji se radovi smatraju jednim od najvažnijih u crnogorskoj književnosti.

Petar II Petrović Njegoš
Crnogorski vladar
Rođenje	(1813-11-01) 1. novembar 1813. Cetinje, Crna Gora
Smrt	31. oktobar 1851(1851-10-31) (37 godina) Cetinje, Crna Gora

Rođen je u selu Njeguši, blizu tadašnjeg crnogorskog glavnog grada Cetinja. Školovao se u nekoliko crnogorskih manastira i postao duhovni i politički lider u zemlji nakon smrti svog strica Petra I. Nakon eliminacije svih ljudi koji su bili protiv njegove vladavine, koncentrirao se na ujedinjenje svih plemena u Crnoj Gori i uspostavljanje centralizirane države. Uveo je sistem oporezivanja, formirao lične čuvare i implementirao niz novih zakona koji su zamijenili zakone njegovih prethodnika. Njegova politika oporezivanja se pokazala izuzetno nepopularnom od strane crnogorskih plemena i bila je uzrok nekoliko pobuna tokom njegovog života. Njegoševa vladavina je definirana stalnom političkom i vojnom borbom sa Osmanlijskim carstvom i njegovim pokušajima da proširi teritoriju Crne Gore dok ne dobije bezuslovno priznanje od Visoke porte. Kao zagovornik ujedinjenja i oslobađanja srpskog naroda, bio je spreman da se ujedini sa Srbijom i da postane vjerski vođa svih srba (današnji patrijarh Srpske pravoslavne crkve). Iako se ujedinjenje dviju zemalja nije desilo za vrijeme njegovog života, Njegoš je postavio neke od temelja jugoslavenstva i uveo moderne političke koncepte u Crnu Goru.

Poštovan kao pjesnik i filozof, Njegoš je dobro poznat po svom epu "Gorski vijenac", koji se smatra remek djelom crnogorske, srpske i jugoslavenske književnosti. Njegoš je ostao utjecajan u Crnoj Gori i susjednim zemljama, a njegovi radovi su utjecali na veliki broj različitih grupa, uključujući srpske, crnogorske i jugoslavenske nacionaliste, kao i monarhiste i komuniste.

Rani život i porijeklo

Vladika Petar II Petrović, u Beču u ljeto 1851, talbotipija (kalotipija), Anastas Jovanović, Muzej grada Beograda. Ovo je jedina poznata fotografija Njegoša.

Petar II Petrović Njegoš se rodio kao Radivoje "Rade" Petrović 13. novembra 1813. godine u planinskom selu Njeguši, u blizini Cetinja. Njegov otac, Tomislav "Tomo" Petrović, je bio član plemena Petrović iz Katunske nahije. Njegova majka, Ivana Proroković, rodom iz sela Mali Zalaz bila je kćerka kapetana Laze Prorokovića.

Gorski vijenac, vladike Petra II Petrovića Njegoša, štampan u Beču 1847. godine, Njegošev muzej - Biljarda. Iste godine izlaze Pesme Branka Radičevića, rasprava o jeziku Rat za srpski jezik i pravopis Đure Daničića i prijevod Novog Zavjeta Vuka Stefanovića Kadadžića. Sva ova četiri dela pisana su narodnim jezikom i, sem "Gorskog vijenca", štampana novim pravopisom.

Nema pouzdanih informacija o njenom datumu rođenja, ali se vjeruje da je bila oko deset godina mlađa od svog muža. Tomo i Ivana su imali petero djece; sinovi Petar, Rade i Jovan i kćerke Marija i Stana. Marija je bila udata za crnogorskog poglavicu Andriju Perovića, serdara Cuce, a Stana je bila udata za Filipa Đuraškovića, serdara Crnojevića rijeke.

Djela

• Gorskij Vienac', izdanje 1847.
• Lažni car Šćepan Mali
• Luča Mikrokozma
• Gorski Vijenac
• Ogledalo srpsko
• poema Zarobljen Crnogorac od vile (utjecaj historijskog pjevanja Petra I na Njegoša)

Također pogledajte

• Historija Crne Gore

Literatura

• Petrović Njegoš, Petar II (2013). Sabrana dela, Knj. 1-7 [1. Pjesme 2. Svobodijada * Glas Kamenštaka * 3. Luča mikrokozma 4. Lažni car Šćepan Mali 5. Ogledalo srpsko 6. Proza * Izabrana pisma * Iz bilježnice * Prevodi]. Beograd: Štampar Makarije. str. 1786. ISBN 978-86-6311-014-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Lompar, Milo (2019). Njegoš - biografija njegovog pesništva. Novi Sad: Pravoslavna reč. str. 443. ISBN 978-86-81648-00-1.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Lompar, Milo (2017). Njegoševo pesništvo (2. izdanje). Beograd: Srpska književna zadruga. str. 520. ISBN 978-86-379-1354-2.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Priredio: Lompar, Milo (2013). Knjiga o Njegošu. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 487. ISBN 978-86-379-1240-8.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Priredio: Vuksanović, Miro (2016). Njegoš dovijek (2. dopunjeno izdanje). Beograd: Vukotić medija. str. 493. ISBN 978-86-89613-49-0.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Mićović, Momčilo (2017). Njegoš u zboru svetskih velikana. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 362. ISBN 978-86-379-1356-6.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Vrčević, Vuk (2003). Život Petra II Petrovića Njegoša. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 151. ISBN 86-379-0830-6.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Babić, Duško (2020). Njegošev nacionalizam. Beograd: IK Catena Mundi. str. 263. ISBN 978-86-6343-134-8.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Kljakić, Slobodan; Petković, Ratko (2013). Sedam Njegoševih sahrana: Ka Njegoševom konačnom prebivalištu. Beograd: Jasen. str. 394. ISBN 978-86-6293-008-8.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Vladika Nikolaj Velimirović (2021). Religija Njegoševa. Beograd: Algoritam izdavaštvo. str. 258. ISBN 978-86-7662-139-2.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Vidović, Žarko (2013). Njegoš i Kosovski zavet. Beograd: Altera. str. 237. ISBN 978-86-6007-139-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Sekulić, Isidora (1951). Njegošu knjiga duboke odanosti [Kolo XLVI, Knjiga 315]. Beograd: Srpska književna zadruga [Digitalno internet izdanje Portala srpske književne kritike]. str. 389. Arhivirano s originala, 3. 12. 2022. Pristupljeno 16. 11. 2022.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Kilibarda, Vesna; Knežević, Jelena (2021). Njegoševa biblioteka. Novi Sad: Akademska knjiga. str. 208. ISBN 978-86-6263-316-3.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Andrić, Ivo (2013). Njegoševa svetlost [Eseji]. Beograd: Vukotić media. str. 95. ISBN 978-86-89613-09-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Đilas, Milovan (2013). Knjiga o Njegošu. Beograd: Štampar Makarije. str. 541. ISBN 978-86-6311-038-0.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Bećković, Matija (2017). Prahu oca poezije. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 101. ISBN 978-86-379-1341-2.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Tomović, Slobodan (1990). Komentari: Lažnog cara Šćepana Malog * Luče Mikrokozme * Gorskog vijenca Petra II Petrovića Njegoša. Beograd: KZ Kultura. str. 511.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Popović, Pavle (1999). O Gorskom vijencu. Podgorica: Oktoih. str. 183.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Petronijević, Branislav (1999). Filozofija u Gorskom vijencu. Podgorica: Oktoih. str. 108. ISBN 86-7659-154-7.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Popović, Miodrag (1996). Bonik cetinjski. Podgorica: Oktoih. str. 185. ISBN 86-7659-091-5.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Popović, Miodrag (1985). Istorija srpske književnosti - Romantizam, Knj. 1. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. str. 279.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Babović, Milisav (1997). Poetika Gorskog vijenca. Podgorica: Institut za jezik i književnost CANU. str. 261. ISBN 86-7215-086-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Deretić, Jovan (2017). Kompozicija Gorskog vijenca. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 312. ISBN 978-86-379-1347-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

• Petar II Petrović Njegoš na Wikimedia Commonsu