Pavlovići
Pavlovići su bosanska srednjovjekovna velikaška porodica.
Rodonačelnik Pavlovića je izvjesni Radin Jablanić. Njegov sin knez Pavle Radinović uzdigao je porodicu do razine najkrupnijih bosanskih velmoža iz kraja 14. i početka 15. vijeka. Njegovo prezime predstavlja patronimik.[1] Dobio je dubrovačko građanstvo i dao Dubrovčanima privilegiju o slobodnoj trgovini na svom posjedu 1397. Smrtno je stradao 1415 na Parenoj Poljani kod Sutjeske u zavjeri bosanskih magnata predvođenih kraljem Ostojom. Njegovi nasljednici su bili: vojvoda Petar Pavlović (-1420); vojvoda Radoslav Pavlović (1420-1441); vojvoda Ivaniš Pavlović (1441-1450); vojvoda Petar i knez Nikola Pavlović (1450-1463). Pavlovići su stradali 1463. pri osmanskom osvajanju Bosne.
Porodica Pavlovića držala je posjede u istočnoj Bosni, značajno Borač, Praču sa tvrđavom Pavlovac, Višegrad, Olovo, Trebinje i dio Konavala. Pavlovići su imali vrlo značajne carine na području Olova i Drijeva.
Porodično stablo Pavlovića do 1463. godine sačinjeno je na temelju podataka iz crkvenih knjiga (papa Pio II.), javnih dokumenata Mavra Orbinija, te "Anali di Giacamo di Pietro Luccari Nobilo Ragusino" i ti se podaci smatraju vjerodostojnima.[2] Krajem 18. stoljeća splitski plemić, Marin conte Pavlović-Fontana izradio je porodično stablo koje se nadovezuje na ono velikaške obitelji Pavlovića, međutim njihova srodnost nije dokazana. Prema toj teoriji, jedan pripadnik obitelji, Obrad Pavlović prebjegao je s majkom 1463. godine u Dubrovnik, a zatim se naselio u Makarskoj. Tokom narednog perioda u Makarskoj se spominju Ilija Pavlović, rođen 1492. i Zuane Pavlović, rođen 1520. godine.[3]
Godine 1646. mletački dužd Francesco Molino potvrdio je Matiji Pavloviću-Lučiću naslov conte veneto. Njegov nasljednik odselio se u Zadar, a porodica se početkom 18. stoljeća preselila u Split gdje se prozvala Pavlović-Fontana. Godine 1793. priznato im je plemstvo i naslov, a potvrdu plemstva dobili su i 1831. od austrijskog cara i hrvatsko-ugarskog kralja Franje II./I. (1792. – 1835.).[4] Porodica krajem 19. stoljeća ispušta dodatak prezimenu Fontana i otad se opet naziva Pavlović.
Jedna grana obitelji islamizirana je. Iz nje potječe bosanski namjesnik Mehmed-paša Kukavica i njegovi potomci[5] Kukavičići odnosno Ibrahimpašići.
Reference
- ^ „i zapisaše mene kneza Pavla Radinovića za svoego brata i graćanina ... mi knez’ Pavao sin’ svetopočivšago gospodina i roditela mi gospodina kneza Radina Jablanića” (25.03. 1397.g.), Ljubomir Stojanović, Старе српске повеље и писма, I/1, Српска краљевска академија, Зборник за историју, језик и књижевност српског народа, Прво одељење, Споменици на српском језику 19, Београд - Сремски Карловци 1929, 250.
- ^ "New Page 0". web.archive.org. 2013-08-23. Arhivirano s originala, 23. 8. 2013. Pristupljeno 2022-10-31.
- ^ "New Page 0". web.archive.org. 2013-08-23. Arhivirano s originala, 23. 8. 2013. Pristupljeno 2022-10-31.
- ^ "New Page 0". web.archive.org. 2013-08-23. Arhivirano s originala, 23. 8. 2013. Pristupljeno 2022-10-31.
- ^ Ante Škegro: "Boga hvaliti, puk sabirati, mrtve oplakivati". Katoličko zvono sa sahat-kule u Foči u sjeveroistočnoj Hercegovini. Hercegovina: Časopis za kulturno i povijesno nasljeđe, No. 2, 2016. str. 97
Literatura
- Aleksa Ivić, Радослав Павловић, велики војвода босански, Letopis Matice srpske 245-246, Novi Sad 1907, 1-32; 24-48.
- Jovan Radonić, О кнезу Павлу Раденовићу, Letopis Matice srpske 212, Novi Sad 1902,
- Boris Nilević, Vojvoda Ivaniš Pavlović, Prilozi XIV/14-15, Sarajevo 1978, 349-361.
- Nilević Boris, Iz života posljednjih Pavlovića, Godišnjak Društva istoričara Bosne i Hercegovine 28-30 (1977-1979), Sarajevo 1979, 59-74.
- Nilević Boris, Učešće vojvode Petra i kneza Nikole Pavlovića u političkom životu srednjovjekovne Bosne, Prilozi XVI/17, Sarajevo 1980, 61-68.
- Земља Павловића. Средњи вијек и период турске владавине, Banja Luka-Istočno Sarajevo: 2003.
- Dubravko Lovrenović, Profani teror–sveta retorika Kako je bosanski vojvoda Radosav Pavlović postao opaki pataren, bič katoličke vjere), Bosna franciscana XVII/31, Sarajevo 2009, 129-187.
- Sulejmanagić Amer, Grb Pavlovića, Bosna Franciscana 36, Sarajevo 2012, 165-206 [1]