Matija, car Svetog Rimskog Carstva
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Matija (njemački: Matthias; 24. februar 1557 – 20. mart 1619) bio je car Svetog Rimskog Carstva, kralj Ugarske (kao Matija II), Hrvatske, Češke i Njemačke, te vladar ostalih habsburških posjeda.
| Matija | |
|---|---|
 | |
| Vladavina | 1608 - 1619 |
| Prethodnik | Rudolf II |
| Nasljednik | Ferdinand II |
| Supružnik | Ana Austro-Tirolska |
| Dinastija | Habsburg |
| Otac | Maksimilijan II, car Svetog Rimskog Carstva |
| Majka | Marija Austrijska |
| Rođenje | 24. februar 1557 Beč |
| Smrt | 20. mart 1619 Beč |
Biografija
urediMatija je rođen u glavnom gradu Austrijskog nadvojvodstva Beču kao četvrti sin cara Maksimilijana II i austrijske nadvojvotkinje Marije. Djed po ocu mu je bio Ferdinand I, a djed po majci Karlo V. Carevi Ferdinand I i Karlo V bili su braća, što znači da su Matijini roditelji bili rođaci u prvom koljenu. Oženio se Anom, kćerkom svoga amidže Ferdinanda II, čiji je nasljednik postao nakon njegove smrti 1595. godine. Ovaj brak je bio bez preživjele djece.
Dolazak na vlast
urediMatijin stariji brat, Rudolf II, car Svetog Rimskog Carstva, postavio ga je 1593. za namjesnika Austrije. U ovom periodu Matija je sklopio prijateljstvo s bečkim biskupom Melchiorom Kleslom koji mu je kasnije postao glavni saveznik. U razdoblju Dugog rata (1593- 1606) habsburške vojske su se sukobile s Osmanlijama oko prevlasti nad sjevernom Ugarskom i Erdeljom. Ugarsko protestantsko plemstvo je 1605. iskoristilo priliku da pokuša smanji prevlast katoličkih Habsburgovaca. Rudolf je ovlastilo Matiju da uguši pobunu što je ovaj i učinio, premda je Bečki mir iz 1606. potvrdio načelo vjerskih sloboda u Ugarskoj.
Pobjeda iz 1605. pomogla je Matiji da se 1606. nametne za porodičnog starješinu austrijskih Habsburgovaca. Njegov ekscentrični i bolešljiv brat Rudolf II, koji nije imao djece, morao ga je odrediti za svog nasljednika. Uz pomoć Skupštine državnih staleža Austrije, Ugarske i Moravske Matija je 1608. natjerao brata da mu prepusti ugarsku krunu, a 1611. i krunu Češke.
Carevanje
urediNakon Rudolfove smrti početkom 1612. Matija je najzad dobio dugo željenu titulu cara Svetog Rimskog Carstva. Uz potporu biskupa Klesla provodio je politiku vjerske tolerancije darujući slobodu vjere i druge privilegije protestantima u Austriji i Moravskoj. Ovakva politika izazvala je protivljenje pristaša protureformacije, na prvom mjestu Matijinog prvog rođaka i prijestolonasljednika Ferdinanda. Praška defenestracija iz 1618. godine, kojom je započet Tridesetogodišnji rat, zaoštrio je prilike u Svetom Rimskom Carstvu, kao i odnose među samim Habsburgovcima. Uslijed starosti i bolesti Matija je 1617. prepustio vlast nad Češkom Ferdinandu II, a 1618. i nad Ugarskom. Ferdinand II je nakon Matijine smrti 1619. naslijedio i carsko prijestolje.
