Marija Modenska

Marija Modenska (punim izvornim imenom Maria Beatrice Eleanor Anna Margherita Isabella d'Este; 5. oktobar 1658 - 7. maj 1718) je bila druga supruga Jakova II i VII, posljednjeg katoličkog kralja Engleske i Škotske. Njeni roditelji su bili Alfons IV, vojvoda Modene i Laura Martinozzi.

Marija Modenska
Kraljica Škota, Engleske i Irske
Krunidba	23. april 1685
Supružnik	Jakov II i VII
Djeca	Jakov Franjo Eduard Stuart Ludovika Marija Terezija Stuart
Dinastija	Este
Otac	Alfons IV, vojvoda Modene
Majka	Laura Martinozzi
Rođenje	5. oktobar 1658
Smrt	7. maj 1718

Vojvotkinja od Yorka

Za budućeg Jakova II, tada vojvodu od Yorka, udala se 20. septembra 1673. godine preko predstavnika u katoličkoj ceremoniji. Tada je imala petnaest godina i tim brakom je postala vojvotkinja od Yorka. Po njenom dolasku u Englesku ceremonija vjenčanja je ponovljena, ovaj put u prisustvu mladoženje i mladenke, te po pravilima Crkve Engleske.

Brak je donosio velika dinastička i politička očekivanja. Jakov je bio prvi u u redu za nasljeđivanje engleskog i škotskog trona budući da njegov brat, Karlo II, nije imao ni sinova ni kćeri, a sam Jakov je imao dvije protestantske kćere iz prvog braka sa Anne Hyde (Marija je od najstarije svoje pastorke bila starija samo četiri godine). Ukoliko bi iz njegovog drugog braka bio rođen sin, taj sin bi pomakao njegovu stariju kćerku Mariju sa drugog na treće mjesto u nasljednom nizu i opstanak rimokatoličanstva u Engleskoj bi bio zagarantovan. Engleski narod je prezirao novu vojvotkinju od Yorka zbog njene vjere, a zvali su je i papinom agenticom. Ustvari, papa Klement X i jeste predložio Jakovu nju za mladenku. Tokom Papinske zavjere iz 1678. godine, u koju je bio umiješan i njen sekretar, Marija i Jakov su diskretno otišli na putovanje u inostranstvo.

Kraljica

Njihov prvi sin bio je mrtvorođenče rođeno 1674. godine, a veliki broj ostalih beba umro je vrlo rano. Jakov je naslijedio krunu 1685. godine, čime je Marija postala engleska, irska i škotska kraljica, te je rimokatolički sin postao potrebniji.

Godine 1688. Marija je konačno rodila živog i zdravog sina, Jakova Franje Eduarda. Njegovo rođenje izazvalo je val panike među protestantskim plemstvom i povuklo akciju Marijinih pastorki, Marije i Ane. Govorilo se da je dijete podmetnuto i da nije kraljevo. Jakov II je bio primoran sazvati dvije sjednice vijeća kako bi dokazao da je dijete njegovo i da je zakonski princ od Velsa.

Nakon revolucije

Samo nekoliko mjeseci po njegovom rođenju izbila je Engleska slavna revolucija, koju su potakle Marijine pastorke sa svojim muževima, Vilimom III Oranskim i Georgeom Danskim. Jakovu je oduzeta kruna i data njegovoj kćerki i sestriću koji su vladali kao Marija II i Vilim III. Marija Modenska, sada bivša kraljica, pobjegla je sa sinom u Francusku kod Luja XIV u decembru 1688. godine. U egzilu je rodila još jedno dijete, kćeru Luizu Mariju Tereziju.

Nakon smrti muža 6. septembra 1701. godine Marija je uspjela uvjeriti Luja XIV da prizna njenog sina za kralja Engleske, Irske i Škotske. Ovo je samo još više razljutilo tadašnju vladaricu, Marijinu pastorku Anu, koja je zatim ušla u Rat za špansko naslijeđe protiv Francuske. Marija Modenska je nastavila pružati podršku jakobitima. Umrla je od raka dojke, nadživjevši obje pastorke. Njen grob je uništen za vrijeme Francuske revolucije.

Bibliografija

• Allan, Fea (1909). James II and His Wives. Meuthon and Co.
• Brown, Beatrice Curtis (1929). Anne Stuart: Queen of England. Geoffrey Bles.
• Chapman, Hester (1953). Mary II, Queen of England. Jonathan Cape.
• Fraser, Antonia (2002). King Charles II Phoenix. ISBN 978-0-7538-1403-1
• Fraser, Antonia (2007). Love and Louis XIV: The Women in the Life of the Sun King. Phoenix. ISBN 978-0-7538-2293-7
• Gregg, Edward (1980). Queen Anne. Routledge & Kegan Paul.
• Haile, Martin (1905). Queen Mary of Modena: Her Life and Letters. J.M. Dent & Co.
• Harris, Tim. (2007). Revolution: The Great Crisis of the British Monarchy 1685–1720. Penguin. ISBN 978-0-14-101652-8
• Maclagan, Michael; Louda, Jiří (1999). Line of Succession: Heraldry of the Royal Families of Europe. Little, Brown & Co. ISBN 0856054691 
• Oman, Carola (1962). Mary of Modena. Hodder & Stoughton.
• Starkey, David (2007). Monarchy: From the Middle Ages to Modernity. Harper Perennial. ISBN 978-0-00724766-0.
• Turner, FC (1948). James II. Eyre & Spottswoode.
• Uglow, Jenny (2009). A Gambling Man: Charles II and the Restoration. Faber & Faber. ISBN 978-0-571-21733-5
• Waller, Maureen (2002). Ungrateful Daughters: The Stuart Princesses Who Stole Their Father's Crown. Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-79461-5