Manuel I Komnen

Manuel I Komnen (grčki: Μανουήλ Α' Κομνηνός, trans. Manouēl I Komnēnos; 28. novembar 1118 – 24. septembar 1180) bio je bizantijski car od 1143. do smrti 1180.[1] Kako bi povratio moć carstva koje je bilo supersila Mediteranskog svijeta, Manuel je vodio energičnu i ambicioznu vanjsku politiku. Napravio je savez sa papom kako bi preporodio zapad te napao normansku Kraljevinu Siciliju, ali bez uspjeha. Dolaskom Drugog krstaškog rata, Manuel je uspostavio bizantijski protektorat nad krstaškom državom Outremer. Suočavajući se sa muslimanskim napretkom u Svetoj zemlji, on je zajedno sa Kraljevinom Jerusalem učestvovao u invaziji na Fatimidski Egipat.

Manuel I Komnen
Car Bizantijskog carstva
Vladavina5. april 1143. - 24. septembar 1180.
PrethodnikIvan II Komnen
NasljednikAleksije II Komnen
SupružnikBertha od Sulzbacha
Marija Antiohijska
DjecaMarija Komnen
Aleksije II Komnen
DinastijaKomnen
OtacIvan II Komnen
MajkaIrena Arpad
Rođenje28. novembar 1118.
Smrt24. septembar 1180. (u 61. godini)

Manuel je preoblikovao političku kartu Balkana i istočnog Mediterana, stavljajući Kraljevinu Ugarsku i Outremer pod bizantijsku hegemoniju nastupajući agresivno protiv svojih susjeda na zapadu i istoku. Međutim, pred kraj vladavine Manuelovi uspjesi na istoku su bili ugroženi ozbiljnim porazom kod Myriokephalona. Iako su se Bizantijci oporavili, Manuel je sklopio povoljan mir sa sultanom Kilij Arslanom II. Myriokephalon se pokazao kao konačni napor carstva da povrati Anadoliju od Seldžučkih turaka.

Grci su ga nazvali Veliki (grčki: ὁ Μέγας) zbog njegove inspirativne lojalnosti. Pojavljuje se i kao historijski junak u djelu koji je napisao njegov pratilac Jovan Kinam, u kojem svaku vrlinu pripisuje njemu. Iako je bio pod uticajem zapadnih krstaša, uživao je ugled "blagoslovljenog cara Konstantinopolja" u dijelovima latinskog svijeta. Moderni historičari su, međutim, bili manje entuzijastični. Neki od njih tvrde da je neka velika sila rukovala njegovim ličnim dostignućima, jer je bizantijska imperijalna moć katastrofalno pala nakon njegove smrti.

Dolazak na prijestolje

uredi

Manuel I Komnen je bio četvrti sin Ivana II Komnena i Irene Arpad, pa je izgledalo da nikada neće naslijediti oca. Njegov djed je bio ugarski kralj Ladislav I. Nakon što se istakao u ratu protiv Seldžučkih turaka, Manuel je 1143. godine izabran za nasljednika Ivana II, uprkos svom starijem bratu Isaku. Nakon Ivanove smrti 8. aprila 1143. godine, njegov sin Manuel je priznat za cara od strane vojske.