Kuća Ive Duspera

Kuća Ive Duspera u Kraljevoj Sutjesci je smještena u naselju Prijeko na desnoj obali rječice Trstivnica u Kaknju, Bosna i Hercegovina. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Familija Dusper porijeklom je iz Rakitnog u Dalmaciji. U Sutjesku su doselili iz Duboštice krajem XVIII - početkom XIX stoljeća. Kuća je građena etapno, počev u prvoj polovini XIX stoljeća. Vremenom je dograđen sprat i drugi dijelovi).

Pripada tipu bosanske kuće iz osmanskog perioda. Izgrađena je od lokalnog materijala, kamena, drveta i ćerpiča. Kuća je rad domaćih majstora. Sastoji se od prizemlja, prvog sprata i tavanske prostorije. Natkrivena je visokim strmim četverovodnim krovom pokrivenim šindrom. Sa sjeverne strane, na nivou tavanske etaže, iz ravni krova izlazi veranda drvene konstrukcije natkrivena posebnim krovom.

Prizemlje kuće je nepravilne osnove 7,13 x 7,36 m. U prizemlju se nalazi natkriveni ulazni trijem i ekonomske prostorije: kuhinja i 4 ostave: za namirnice, dvije otvorene ostave za odlaganje drva i jedna zatvorena ostava smještena ispod stepenica.

Drvenim zatvorenim stepenicama, iz prizemlja se izlazi na verandu, dužine 7,19 m i širine 1,10 - 1,20 m, izgrađenu u drvetu, sa stupcima spojenim lukovima, sa koje se ulazi u prostoriju zvanu „dimluk“. U dimluku je sačuvano originalno ognjište. Iz dimluka, koji je imao i funkciju hola, vode vrata u manju ostavu i u dvije sobe. U većoj sobi je i do danas sačuvana zemljana peć sa šarenim glinenim lončićima. Sa južne strane, iz prostora dimluka izlazi se na manju verandu s koje vode drvene stepenice u bašču. Jedan dio ove verande je naknadno zatvoren i služi kao ostava. Međukatne konstrukcije su u od hrastovih tesanih greda kao i konstrukcija verandi. Stolarija u kući je manjih dimenzija, različita po veličini. Okov je od kovanog željeza.

U 2002. godini urađeni su radovi na restauraciji i konzervaciji pod rukovodstvom Zavoda za zaštitu spomenika u sastavu Federalnog ministarstva kulture i sporta. Po izvršenoj rekonstrukciji, vlasnica objekta izvršila je opremanje tradicionalnim namještajem i opremom i omogućila je posjetu zainteresiranima.

Literatura

• Alija Bejtić, Prilozi za orijentalnu filologiju i istoriju jugoslovenskih naroda pod turskom vladavinom, III-IV, 1952-53., Veselin Masleša, Sarajevo
• Ibrahim Krzović, Arhitektura Bosne i Hercegovine 1878-1918., Umjetnička galerija Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1987.

Vanjski linkovi

• MUZEJ KAKNJA: Obilazak kulturno-historijskih spomenika Kaknja