Jakobinska diktatura

Jakobinska diktatura je dio Francuske revolucije.

Robespierre

Robespierre-ov potpis

Historija

Prvi ustav Francuska je dobila 1791. godine. Prema ovom ustavu Francuska je bila ustavna, parlamentarna monarhija u kojoj je narod izvor suvereniteta. Kralj je postao najviši državni službenik sa platom milion lihvara godišnje. U slučaju veleizdaje mogao je biti zbačen sa vlasti. Birao je visoke vojne i civilne službenike koji nisu odgovorni njemu nego zakonodavnoj skupštini.

Donošenjem ustava ustavotvorna skupština je prestala sa radom, a zamijenila ju je zakonodavna skupština. U radu skupštine su se izdvajale dvije grupe: žirondinci i jakobinci.

Prvi su svoje političke ideje temeljili na odredbama prvog francuskog ustava. Zastupali su interes bogatih građana.

Drugi su tražili produženje revolucije da bi se odbranili od unutrašnje reakcije i spoljne kontrarevolucije. Pobunom od 31. maja do 2. jula 1793. godine jakobinci su postali vodeća snaga u Francuskoj. Formirali su Komitet javnog spasa pod vođstvom Maximiliena Robespierrea.

Kao pristalice ideje o nastanku revolucije, jakobinci su počeli obračun sa pristalicama kralja. Državu je zahvatio građanski rat u kome započinje primjena terora da bi se osigurala vlast. Posebno je izražen jakobinski teror protiv političkih protivnika. Jakobinci su proveli niz reformi: ukinut je feudalizam, hrišćanstvo je zamijenjeno kultom razuma, uveden je revolucionarni kalendar, formiran je revolucionarni sud koji je za mjesec dana osudio na smrt 1350 ljudi.

Veliki broj plemića se našao pod udarom jakobinske političke struje.

Za to vrijeme su žirondinci pripremali prevrat koji je izvršen u julu 1794. godine. Robespierre je giljotiniran, a vlast preuzimaju žirondinci. Oni na vlast dovode bogati sloj ljudi. Ovaj događaj u historiji je poznat kao Termidorski prevrat ili teror.

Također pogledajte

• Giljotina