Hidrografija sjeveroistočne Bosne

Hidrografske odlike

Područje sjeveroistočne Bosne je dosta bogato površinskim vodenim tokovima, prije svega zahvaljujući vodonepropusnim stijenama, koje grade ove terene. Svi vodeni tokovi pripadaju slivu rijeke Save. Neki tokovi se direktno ulivaju u Savu, kao što su Dašnica, Gnjica (Lukavac), Brka, Tinja, Lomnica i Tolisa, dok se drugi indirektno ulivaju preko toka rijeke Bosne. Najveća pritoka Bosne sa ovog područja je Spreča, koja od nešto većih rijeka prima Gostelju, Oskovu, Jalu i Turiju. Nešto veće od ostalih pritoka Bosne su Jablanica i Lukavica.

Opšta karakteristika hidrografske mreže je gusto raspoređeni kratki tokovi sa malom količinom vode i neujednačenim proticajem.

U sjevernom dijelu područja

Vodene tokove karakteriše sporo kretanje, meandiranje i često mijenjanje korita. U tom dijelu terena česte su i poplave radi kojih su izgrađeni i odbrambeni nasipi, a neki tokovi regulisani.

U središnjem dijelu

Gdje je teren izgrađen pretežno od klastičnih tercijarnih sedimenata, hidrografska mreža je centripetalnog tipa sa zrakasto raspoređenim tokovima od vrha u svim pravcima.

U južnom dijelu područja

Raspored vodenih tokova je nepravilan i uslovljen je razlikama u otpornosti stijena na riječnu eroziju. Pretežno vodonepropusne stijene u građi terena uslovljavaju visok koeficijent površinskog oticanja padavina i direktnu zavisnost vodostaja od padavina. Zbog toga, a i zbog nagiba terena, veliki broj tokova u središnjem i južnom dijelu ima bujični karakter. Ovo područje karakterišu i stajaće vode. Od vještačkih jezera najveće je Modračko jezero. Manje jezero je Vidara kod Gradačca.

U sjevernom području

U aluvijalnim ravnima Save i Bosne ima veliki broj bara i mrtvaja, koje najvećim dijelom imaju vodu tokom čitave godine.