Havaji
Ovom članku potrebna je jezička standardizacija, preuređivanje ili reorganizacija. |
Ovaj članak zahtijeva čišćenje. |
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Havaji (eng. Hawaii, havajski Hawaiʻi) su od 1959. godine 50. savezna država u sastavu SAD-a. Nalaze se u Tihom okeanu. Glavno ostrvo arhipelaga je Veliko ostrvo, koje je ujedno i najveće od osam ostrva koja čine Havajski arhipelag. Glavni grad ostrva je Hilo. Nekada naseljen pretežno ribarima i farmerima, danas je univerzitetski i administrativni centar Havaja. Drugi grad po veličini je Kona, koji je poznat po proizvodnji kafe. Havaji su stjecište ogromnog broja turista, vulkanologa i odavno je postalo kult kao svjetsko odmaralište. Godišnje Havajćani ubiraju više stotina milijardi dolara "prodajući" more, sunce, palme i svoju pogodnu klimu.
| Havaji (Hawaii) | |||
| State of Hawaii (en) Mokuʻāina o Hawaiʻi (haw) | |||
| Savezna država | |||
|
|||
| Uzrečica: Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono | |||
| Nadimak: The Aloha State | |||
| Država |  Sjedinjene Američke Države
| ||
|---|---|---|---|
| Glavni grad | Honolulu | ||
| - Koordinate | 21°18′32″N 157°49′34″W / 21.30889°N 157.82611°W | ||
| Najviša tačka | |||
| - Položaj | Mauna Kea | ||
| - Nadmorska visina | 4.207,3 m | ||
| Najniža tačka | |||
| - Položaj | Tihi okean | ||
| - Nadmorska visina | 0 m | ||
| Dužina | 2.450 km | ||
| Širina | |||
| Površina | 28.311 km2 | ||
| - Voda | 41,2% | ||
| Stanovništvo | 1.392.313 (procjena 2012) | ||
| Gustoća | 82,6 /km2 | ||
| Osnovan | 50. savezna država | ||
| Datum | 21. august 1959. | ||
| Vlada | |||
| - Guverner | David Ige (D) | ||
| Vremenska zona | HAST, UTC-10 | ||
| Poštanski broj | HI | ||
| ISO 3166-2 | US-HI | ||
_(US50)_(-grid).svg) Položaj Havaja na karti SAD-a
| |||
| Veb-sajt: www.hawaii.gov | |||
Geografija
urediKoordinate:21˚18'41" SGŠ, 157˚47'47" ZGD. Izolirani arhipelag u središtu Tihog okeana, oko 4.100 km jugozapadno od Los Angelesa i oko 6.300 km jugoistočno od Tokija. Sastoji se od 8 glavnih ostrva (Oahu, Havaji, Maui, Kauai, Molokai, Lanai, Kahoolawe i Niihau) i više manjih ostrvca. Havaji predstavljaju najduži ostrvski lanac na svijetu.
Vulkani i vodopadi
urediOsim što su poznati po odličnoj klimi i ljubaznom stanovništvu kojim privlače goste, Havaji su popularni i zbog svojih vulkana. Vulkani često izazivaju odseljavanje stanovništva. Lokalno havajsko stanovništvo poštuje božicu vatre Pele koja se pojavljuje u mnogo oblika. Jedan od njih je i vulkanska lava, a drugi su bijeli pas, starica te djevojka. Pele obitava u havajskim kraterima, a mnogobrojni posjetitelji u njima joj ostavljaju darove – kovanice, cvijeće, ali i svinjske glave, te pečene piliće. A sve to da bi se njihova božica udobrovoljila i što rjeđe im slala vatru, dim i pepeo. Najpoznatiji vulkani na Havajima su: Mauna Loa, Mauna Kea i Kilauea. Jedna od najfascinantinijih čuda ovdje je vulkan Kilauea koji još uvijek izbacuje lavu i zahvaljujući kojem ostrvo još uvijek raste. Vulkan je proglašen Nacionalnim parkom 1916 i nalazi se u blizini Hila na istočnoj strani ostrva. Zadnja velika erupcija je bila prije nekoliko godina i pomela jedno naselje (Kalapana beach).
Vodopadi su reljefni ukras ostrva i neki od njih su ušli u Ginisovu knjigu rekorda zbog svoje visine. To je prirodna ljepota po kojoj su Havaji manje poznati. Uglavnom se većina nalazi u unutrašnjosti ostrva koja obiluje bujnom florom i faunom. Neke vrste su endemične i ne mogu se naći u botaničkim baštama.
Stanovništvo
urediHavaji su 2000. godine imali 1.211.537 stanovnika, od čega su čak 41.6% (503.868) azijskog porekla (Japanci 201.764; Filipinci 170.635; Kinezi 56.600; Korejci 23.637).[nedostaje referenca] Iste te godine na njima živi 113.539 Polinežana (uključujući 80.137 Havajčana), 22.003 Afro-Amerikanaca, 3.535 doseljenih Indijanaca sa Aljaske, 87.699 Latino-Amerikanaca (Meksikanci, Portorikanci, Kubanci) i 212.229 strano-rođenih građana. Domaće stanovništvo očuvalo je svoj etnički i kulturni identitet, na čemu i danas pomno rade.
Turizam
urediZbog razvijenog turizma stanovništvo se bavi isključivo turizmom i ugostiteljstvom. Zanimljivo je da ne postoji bijela kuga i da se stanovništvo stalno povećava. Havajčani imaju za jedan od svojih nacionalnih sportova zanimljivo, sumo rvanje. Temperature su tokom godine konstantno visoke, s tim što je ljeti temperatura 32 celzijusa a zimi preko 40 celzijusa što ovo predivno ostrvo čini najpogodnijim za posjećivanje zimi. Ostrvo je tokom proteklih 100 godina natjeralo, zbog svojih mnogobrojnih pogodnosti, invenstitore naročito iz Sjedinjenih Država da ulože ogromne svote novca u njegov razvoj.
Havaji su također stalno poprište surferskih takmičenja, i u tu svrhu je namijenjena čuvena Vaikiki plaža, jedna od najljepših plaža na svijetu. Nastala je prirodnim putem ali je kasnije dograđivana zbog ogromne navale turista. Oko plaže izgrađeni su lanci hotela, Hilton, Hajat i drugi. Na njoj se održavaju čuvena surf takmičenja i tokom cijele godine turisti su u mogućnosti da gledaju bravure surf majstora.
Havajska obala je cijenjena od strane surfera zbog visokih talasa koji ponekad dostižu i visinu od 8 metara ali to je i mač sa dve oštrice zato što talasi znaju da opustoše obalu, naročito udruženi sa čestim uraganima.
Kultura
urediKultura je izuzetno zanimljiva i privlači pažnju turista, a među predmetima se posebno ističu oni napravljeni od polumekog drveta zvanog Mya-Ma. To su uglavnom muzički instrumenti, različite posude, oruđe i oružje. Također čuven je trbušni ples koji se izvodi uz pratnju muzike izvedene Mya-Ma instrumentima. Za njega starije generacije Havajčana pričaju da je to ples koji održava zdravlje zbog pokretanja tijela kojim se masira snažno trbušna duplja i samim tim obezbjeđuje savršeno, zdravlje. Na Havajima je mnogo veća primjena alternativne medicine nego što je to slučaj na zapadu, a Havajčani uobičajeno upražnjavaju svoju havajsku alternativnu medicinu. Čuvaju svoj jezik, kulturu i običaje, i doprinose očuvanju šarenolikog Havajskog kulturnog života.
