Enver Šiljak

Enver Šiljak Bosanska Gradiška, 15. august 1919 — Tuzla, 5. septembar 1941, bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 15. augusta 1919. godine u Bosanskoj Gradišci. Potiče iz siromašne porodice, njegov otac Salih je bio kafanski svirač sa neredovnim primanjima, pa se još od najmlađih dana morao sam snalaziti za život. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a gimnaziju je pohađao u Banjoj Luci. Kao učenik šestog razreda gimnazije, zbog učešća u akcijama revolucionarne omladine, bio je isključen iz škole, pa je školovanje nastavio u Osijeku Obzirom da je bio dobar đak, zarađivao je za život, dajući privatne časove slabijim učenicima.

Po ugledu na Klub akademičara iz Banje Luke, studenti i đaci iz Bosanske Gradiške, formirali su zajednički klub radničke i studentske omladine, čija je aktivnost bila naročito aktivna tokom raspusta. Ovaj klub je bio pod direktnim uticajem Komunističke partije Jugoslavije. Pored aktivnosti u ovom klubu, Enver je bio aktivan i u Radničkom sportskom klubu "Sava" u Tuzli, gde je igrao fudbal i bio centarfor tima. Uporedo sa sportskim aktivnostima u klubu, bio je politički aktivan među omladinom šireći ideje KPJ-a, čiji je član bio od 1940. godine.

Zbog lošeg materijalnog stanja, Enver nije mogao da upiše studije, pa je 1938. godine došao u Tuzlu, gdje se zaposlio kao službenik u rudniku "Kreka". Tada je primljen u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a dvije godine kasnije i u Komunističku partiju Jugoslavije. Bio je sekretar Okružnog komiteta SKOJ-a u Tuzli.

Februara 1941. godine je bio uhapšen i poslije petnaestodnevnog držanja u zatvoru, protjeran u rodno mjesto. Nedugo potom se vratio u Tuzlu i živio ilegalno sve do kraja juna. Poslije Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, izabran je za člana Oblasnog vojnog rukovodstva i povukao se u okolinu grada, gdje je počeo da radi na pripremanju oružanog ustanka. Zajedno sa Fridom Laufer, aktivistkinjom KPJ-a i svojom djevojkom, bio je zadužen da organizuje prelazak husinskih rudara u partizane. Zbog toga, 18. jula 1941. godine, krenuo je u Doboj, a zajedno sa njim su bili Frida Laufer, Rudolf Vikić i Memo Suljetović. Pošto je mjesto u kom su odsjeli bilo pod prismotrom ustaške policije, izdao ih je ustaški simpatizer Ivica Zlović. Ustaše su ih potom opkolile i tokom noći uhapsili.

Prilkom sprovođenja u otvorenom automobilu kroz Tuzlu, digao se na noge i otimajući se ustašama pjevao Internacionalu, klicao Komunističkoj partiji i pozivao narod na ustanak. Prijeki sud ga je, zajedno sa Rudolfom Vikićem i Memom Suljetovićem, 5. septembra 1941. godine, osudio na smrt i istog dana streljao. Prijedlog suda da traži pomilovanje odbio je rečima: Ja znam kakav je ovo sud. Zato ga i ne priznajem. Priznajem samo sud KPJ i jedino njoj sam spreman da odgovaram za svoje djela. Ovaj sud ne smatram legalnim, jer služi okupatoru i domaćim izdajnicima. Pred samo strijeljanje skinuo je svoju bluzu od šatorskog krila i dao je kočijašu koji je čekao tu da odveze njegovo mrtvo tijelo. Prilikom strijeljanja nije bio dobro pogođen i ostao je ranjen na nogama, uhvatio se za krvave grudi i uzviknuo: Što vam drhte ruke, fašistički psi, pucajte! Možete ubiti Envera Šiljka, ali Komunističku partiju - nikada! Pucajte izdajnici! I u vas će pucati moji drugovi, komunisti i skojevci!

Takvo njegovo držanje pred okupatorom, snažno je odjeknulo u tuzlanskom kraju. Desetine omladinaca iz Tuzle i okoline, oduševljene Enverovim primjerom, otišle su u partizane. Njegovu djevojku, Fridu Laufer, ustaše su krajem avgusta 1941. godine prebacile u logor u Gospiću, a odatle je u logor Loborgrad u Zagrebu. Potom je bila prebačena u logor Auschwitz, gde je ubijena. S druge strane, postoji i svedočanstvo da je odvedena u jasenovački logor i tamo pogubljena. Most u Tuzli koji je svečano otvoren 2. oktobra 2010. nosi naziv Most narodnog heroja Envera Šiljka i Fride Laufer mada ga popularno nazivaju i Most ljubavi.

Ordeni

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 18. maja 1946. posthumno je odlikovan Ordenom zasluga za narod prvog reda, 20. decembra 1951. proglašen je za narodnog heroja.

Reference

1. „Služben list FNRJ 89/46” (PDF). www.slvesnik.com.mk. 5. 11. 1946.