Elizabeth Roemer
Elizabeth "Pat" Roemer (4. septembra 1929. – 8. aprila 2016.)[1] bila je američka astronomkinja i pedagogica koja se specijalizirala za astronomiju s posebnim fokusom na komete i male planete. Bila je poznata po oporavku izgubljenih kometa, kao i po otkriću dva asteroida, zajedničkom otkriću Jupiterovog mjeseca Temistoa i po asteroidu 1657 Roemera koji je nazvan u njenu čast.
| Elizabeth Roemer | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 4. septembar 1929. Oakland, Kalifornija, SAD |
| Smrt | 8. april 2016 (86 godina) Tucson, Arizona, SAD |
| Polje | Astronomija |
| Institucija | Opservatorija Yerkes Univerziteta u Chicagou ybr/ > Univerzitet Arizona |
| Alma mater | Berkeley |
Biografija
urediRođena je 4. septembra 1929. u Oaklandu, Kalifornija, a odgajali su je u Alamedi u Kaliforniji njeni otac i majka, Richard Quirin i Elsie B. Roemer.[2] Od malih nogu, Roemer je iskazivala interesovanje za naučna razmišljanja i pitanja u vezi sa astronomijom. U jednom intervjuu je otkrila da dok je bila brucoš u srednjoj školi, mnogi njeni nastavnici nisu imali odgovarajuće kvalifikacije.[3] To je bilo zato što je bila student tokom Drugog svetskog rata, kada su mnogi pojedinci predavali s vanrednim akreditivima. Jedan od njenih nastavnika opštih nauka dao je primjedbe sa astronomskim implikacijama za koje je Roemer vjerovala da nisu tačne. Jedna od tih izjava je bila da je Polaris najveća zvijezda. Uprkos tome što nije imao knjige ili izvore koji su sadržavali tačne odgovore, Roemer je bila ohrabrena da potraži prave odgovore negdje drugdje. Stupila je u kontakt sa asistentom na Odsjeku za astronomiju na Berkeleyu koji joj je pomogao da pronađe informacije koje je tražila. To je označilo početak njenog interesovanja za druge aspekte astronomije.
Godine 1946. diplomirala je s pohvalom u razredu srednje škole, a iste godine je pobijedila na National Westinghouse Science Talent Search.[2][4] Postala je ozbiljan astronom amater i bila je odlučna u namjeri da se zanima za komete i asteroide. Godine 1950. diplomirala je astronomiju na Berkeleyu. Diplomirala je sa odličnim uspjehom kao stipendista Berthe Dolbeer.[2] Tokom postdiplomskih studija na Berkeleyu, Roemer je predavala dodatne časove za odrasle u Oaklandu kako bi finansirala svoju školarinu od 1950. do 1952. To je bilo iskustvo koje joj je omogućilo da razvije strast za podučavanjem. Od 1954. do 1955. radila je kao asistent astronoma i laboratorijski tehničar na Opservatoriji Lick, a 1955. je doktorirala na Berkeleyju.[2]
Nakon što je doktorirala, nastavila je raditi kao asistent astronoma na Opservatoriji Lick i vodila istraživanja na Opservatoriji Yerkes Univerziteta u Chicagou. Dobila je titulu astronoma 1957. u američkoj mornaričkoj opservatoriji u Flagstaffu, Arizona.[1][2][3][4] Koristeći reflektujući teleskop visoke definicije od 40 inča za fotografisanje i analizu jezgara počela je da ponovno otkriva komete.[2] Njeno revolucionarno istraživanje dovelo je do oporavka desetina kometa kratkog perioda – kometa kojima je potrebno manje od 20 godina da kruže oko Sunca. Naučnici u to vrijeme nisu imali metode ili opremu koja bi mogla lako pratiti komete kratkog perioda oko Sunca, a ove komete bi se "izgubile" kada bi udaljenost postala prevelika. Pronašla je ove izgubljene komete pretražujući područje u kojima se pretpostavljalo da bi trebale da budu dok su kružile oko Sunca i otkrila je slabo kretanje u odnosu na okolne zvijezde.[5] Ovo nije bio jednostavan podvig, jer je predviđanje položaja i sjaja komete bilo izuzetno teško, posebno za komete koje su nestale tokom dužeg vremenskog perioda. Njeni podaci i mjerenja sjaja ovih otkrivenih kometa na velikim udaljenostima pomogli su astronomima njenog vremena i omogućili praćenje mnogih kometa kratkog perioda oko Sunca do danas.[1][5]
Godine 1965. postala je v. d. direktora u Američkoj mornaričkoj opservatoriji.[2] Zatim je angažovana na Univerzitetu Arizona u Tucsonu kao vanredni profesor u lunarnoj i planetarnoj laboratoriji 1966, a unaprijeđena u redovnog profesora do 1969.[1][2] Osim toga, od nje je zatraženo da predsjedava komitetom koji će 1972. uspostaviti Odjeljenje za planetarne nauke na Univerzitetu Arizona.[2][3] Godine 1980, dok je još bila profesor na Univerzitetu Arizona, služila je kao astronom u Opservatoriji Steward.[6] U opservatoriji je radila do 1997.[1][2] Konačno se povukla 1998, ali je nastavila istraživanje kometa i asteroida kao astronom i profesor emeritus.
Međunarodna astronomska unija
urediBila je zapažena kao uzoran član astronomske zajednice i služila je u mnogim astronomskim komisijama i organizacijama. Obavljala je razne funkcije tokom godina, uključujući predsjednicu i potpredsjednicu Komisije 6 Međunarodne astronomske unije i Komisije 20.[1][7]
Glavna dostignuća
urediGodine 1961. asteroid 1657 Roemera je nazvana u njenu čast.[1][2][3] Otkrila je asteroid 1930 Lucifer 29. oktobra 1964. i asteroid 1983 Bok 9. juna 1975.[1][2][4] Također je zajedno sa Charlesom T. Kowalom otkrila Jupiterov mjesec Temisto 1975.[1][2][3] Temisto je izgubljen ubrzo nakon otkrića jer je nepravilan Jupiterov mjesec. Međutim, konačno je pronađen 2000. Tokom svoje karijere, otkrila je povratak 79 periodičnih kometa i izračunala orbite brojnih kometa i malih planeta.[1][2][3]
Nagrade i priznanja
urediTokom svoje životne i profesionalne karijere dobila je nekoliko nagrada i priznanja. Bila je dobitnica BA Gould nagrade Nacionalne akademije nauka, NASA-ine specijalne nagrade i Donohoe predavanja Astronomskog društva Pacifika.[1][2] Godine 1960, Mademoiselle Magazine počastio je njen rad sa kometama i proglasio je jednom od svojih deset mladih žena godine.[8] Roemer je izrazila nadu da će njena nagrada za zasluge Mademoiselle ohrabriti druge da istraže polje astronomije u pismu direktorici Women's News-a za Westinghouse.
Smrt i nasljeđe
urediElizabeth Roemer je bila aktivna članica astronomske zajednice do smrti 2016. Postala je član Prijatelja Lowellove opservatorije 2006, kao i član Percival Lowell društva.[1] Prije smrti, dala je donaciju koja je stvorila ono što je poznato kao donacija Zadužbinu Elizabeth Roemer. Novac je upotrijebljen za stvaranje instrumentalnog fonda u Zadužbina opservatorije Lowell, podržavajući nabavku, razvoj, održavanje i pristup poboljšanim tehnologijama i materijalima u objektima opservatorije.[1] Njena podrška stvorila je sigurnu i efikasnu organizaciju i rad opreme i tehnologije opservatorije.
Vanjski linkovi
uredi
- ^ a b c d e f g h i j k l m n Beiser, Antoinette (2016). "The Lowell Observer (Issue 108)" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 27. 5. 2019.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Wisnom, Craig H (oktobar 2016). "Elizabeth Roemer 1929–2016". Astronomy & Geophysics. Arhivirano s originala, 27. 7. 2020.
- ^ a b c d e f g "Elizabeth Roemer · Women in Astronomy · Lowell Observatory Archives". collectionslowellobservatory.omeka.net. Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ a b c "Elizabeth Roemer (1929– ), at her desk at the U.S. Naval Observatory, Flagstaff (Arizona) Station, c. 1963". Smithsonian Institution (jezik: engleski). Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ a b "Comet Wirtanen · Women in Astronomy · Lowell Observatory Archives". collectionslowellobservatory.omeka.net. Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ Bouška, J.; Vanýsek, V. (1972). "A note on the cometary nucleus". Acta Universitatis Carolinae. Mathematica et Physica. 13 (2): 73–84. Bibcode:1972AcMPh..13...73B. ISSN 0001-7140.
- ^ "International Astronomical Union | IAU". www.iau.org. Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ "Mademoiselle Merit Award · Women in Astronomy · Lowell Observatory Archives". collectionslowellobservatory.omeka.net. Pristupljeno 11. 12. 2021.