Crkva svetog Vasilija Velikog u Konjicu

Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu, općina Konjic, Bosna i Hercegovina, pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu
Osnovne informacije
Religija	Pravoslavlje
Država	Bosna i Hercegovina
Organizacijski status	Parohija Konjic
Oznaka baštine	Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine
Arhitektonski opis
Arhitektonski tip	Crkva
Osnovano od strane	Zemaljska vlada,
Smjer fasade	istok - zapad
Dovršeno	1886. god
Specifikacije
Dužina	18,0 m
Širina	9,0 m
Toranj/-evi	1
Materijali	Kamen krečnjak, kamen sedra

Historija

U periodu 1878-1918, na području današnje opštine Konjic, izgrađena su dva vjerska objekta: Crkva svetog Vasilija Velikog u Konjicu, 1886. godine i Crkva svetih apostola Petra i Pavla na Borcima, 1896. godine.

Enterijer crkve je građen postupno kroz period duži od četrdeset godina. U ratu 1992 –1995. godine objekat i unutrašnjost crkve pretrpjeli su znatna oštećenja. Ikone koje su bile postavljene na ikonostasnu pregradu su u tom periodu nestale. Sačuvane su dvije, Ikona sv. Jovana i Ikona sv. Prepodobne mati Paraskeve. Crkva se danas namjenski koristi povremeno, zavisno od vjerskih praznika, s obzirom na to da nije ustoličeno svešteno lice sa stalnim angažmanom u Konjicu.

Opis

Crkva je orijentisana svojom podužnom osovinom u smjeru istok–zapad, s tim da se ulaz nalazi na zapadnoj strani. Osnova je pravougaone osnove čije spoljne dimenzija iznose 9,0 x 18,0 m. Crkva ima jednu polukružno završenu apsidu na istočnoj strani i dvije apside prislonjene uz južni i sjeverni zid. Apside imaju osnovu u obliku polukruga čiji unutrašnji radijus iznosi 1,60 m.

Zvonik je smješten iznad prostora priprate. Kvadratne je osnove a krov zvonika ima oblik lukovice sa izduženim kubičnim nastavkom koji je prekriven pocinčanim limom. Prema konceptu prostorne organizacije crkva ima pripratu, naos i oltarski prostor.

Ikonostas sa ikonama je tokom rata 1992. do 1995. godine uništen. Ikone su odnesene, a donji dio ikonostasne pregrade je uništen. Na njegovom mjestu umetnut je jednostavan drveni ram. Druga, treća i četvrta horizontalna zona ikonostasne pregrade nije uništena. U prostore predviđene za smještaj ikona na ikonostasnoj pregradi postavljene su štampane kopije ikona.

Literatura

• Đoko Slijepčević, Historija Srpske pravoslavne crkve, II knjiga, Od početka XIX vijeka do kraja Drugog svjetskog rata, Munchen, 1966. (korištene usluge biblioteke Bošnjačkog instituta, fondacija Adila Zulfikarpašića-Sarajevo), 1966.
• Mulić, Jusuf, Konjic i njegova okolina u vrijeme austrougarske vladavine (1878-1918), Konjic, mart 1990.

Vanjski linkovi

• Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska
• Općina Konjic - Službena stranica - Nacionalni spomenici