CER računari
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
CER računari su elektronski digitalni računari razvijani, originalno projektovani i konstruisani u Institutu Mihajlo Pupin, Beograd, ranih 1960-tih i 1970-tih godina u SFRJ.
Najuspešniji modeli bili su CER-200, CER-22 i CER-12, kao manje serije CER računara uspješno korištene za poslovne i on-line obrade podataka, u više banaka, preduzeća i državnih ustanova. Pojedinačni spec. modeli terenskih vojnih računara (sa sopstvenim izvorima električnog napajanja) CER-11, CER-101 i CER-111 bili su u upotrebi u JNA sve do 1990. god, odnosno do raspada bivše države SFRJ. Model CER-10 je bio naš prvi originalni jugoslavenski digitalni računar, tada medju prvih desetak evropskih digitalnih računara.
CER RAČUNARI, wiki-tabela
uredi| TIP | Period projekta, RUK.EKIPE, (Kraj korištenja) | KORISNICI | NAPOMENE | |
|---|---|---|---|---|
| 1#CER-10 ‘Vinča’; | 1956-60; Prof. dr T. Aleksić i sci. suradnici; (krajem 1966.) | SKNE-Vinča;DSUP-Tanjug; ETŠ-N.Tesla Beograd; | Prvi digitalni računar u SFRJ; Elektronske cijevi, tranzistori;elektronski releji; Feritne memorije; Papirne trake; Teleprinter;= | |
| 2#CER-11; | 1965-66; Prof. dr Tihomir Aleksić i prof.dr N.Parezanović sa suradnicima; (1988.); | JNA-SSNO | Mobilni vojni terenski računar; Tranzistori &I.C; štampane pločice; Papirne trake; Teletype printer;= | |
| 3#CER-20,CER-30; | (1963-66); Prof. dr T.Aleksić; Prof. dr N. Parezanović; | Inst. M. Pupin; Ei-Niš; RIZ (TRS)Zagreb | Prototipovi knjigovodstvenih kalkulatora;= | |
| 4#CER-22; | 1966-68; ing. Dušan Hristović; (1975.) | Beobanka; Jugopetrol-Beograd; Beogradski vodovod BVK | Serija od tri računara; Tranzistori(MSI); Magnetne feritne memorije; CDC 854 magnetni diskovi; Bušene kartice i papirne trake ; Linijski printer;= | |
| 5#CER-200.202.203 | 1966-72; ing.M.Momčilović;ing.R.Drobnjaković;Mr.Miladin Dabić; (1989.) | Planika-Kranj;PIK-Tamiš;GIK-Banat; Kanal DTD-N.Sad; Jugodrvo Bgd; Ei-Niš; Jugopetrol-Beograd; VMA; Mehanografija; Poljobanka Beograd; Institut M.Pupin; | Serija od 18 računara; Tranzistori&I.C. (MSI); Feritne memorije; štampane pločice, ribbon konektori; čitač & bušač papirne trake; Magnetne kasete; Teletype printer;= | |
| 6#CER-12; | 1969-71; ing.Branimir Leposavić;ing.Petar Vrbavac; (1997.) | Kreditna banka Zrenjanin; ERC-Institut M. Pupin; |
Serija od dva računara; I.C. (VLSI);Wire-wraped ploče; CDC9432 magnetni diskovi; ‘Ampex’ magnetne trake; Linijski printer; Displej jedinice; = | |
| 7#CER-101 ‘Kosmos’; | 1972-73; ing.Bogoljub Milivojević; (1989.) | JNA-V.T.Institut; | Mobilni računar u spec. vojnom vozilu; I.C.(VLSI); Papirne trake; Magnetni doboš tipa Vermont-1004; Linijski printer;= | |
| 8#CER-111; | 1974-75; Mr.Vladislav Paunović; (krajem 1988) | JNA- SSNO | Mobilni terenski računar; IC (VLSI); wire-wraped ploče; Hard Disk tipa Singer Libroskop;= |
Literatura
uredi- Rajko Tomović, A.Mandzić, T.Aleksić, P.Vrbavac, V.Masnikosa, D.Hristović i M. Marić: «CIFARSKI ELEKTRONSKI RAČUNAR – CER INSTITUTA VINČA«, Zbornik V Konf. ETAN – 1960, tom 1, pp. 305–330, Beograd, 18. November 1960.
- Vukašin Masnikosa: «Aritmetički organ eksperiment. numeričke mašine u IBK-Vinča«, ELEKTROTEHNIKA, vol.8, No 8, pp. xx, Belgrade 1959. (takodjer: ETAN-1958,pp. 303)
- Dušan Hristović,Branko Dokmanović: «Napajanje rač. mašine CER«, V Konf.ETAN-60, pp. 315–324, Belgrade 1960.
- Dragana Bečejski-Vujaklija, Nikola Marković (Ed): " 50 GODINA RAČUNARSTVA U SRBIJI-Hronika digitalnih decenija", str 11-44, izd. DIS, IMP i PC Press, Beograd, 2011.
- Dušan Hristović: "Razvoj računarstva u Srbiji", Flogiston, br.18/19, str.89-105, izd. Muzej MNT-SANU, Beograd, 2010/2011.
Vanjski linkovi
uredi- http://www.pupin.rs Institut M.Pupin-Beograd