Anglosaksonci
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Anglosaksonci su germanska plemena (Angli, Sasi, Juti) koja su u V i VI vijeku prodrla u Britaniju i naselila se u njoj.
Anglosasoncima se zovu i pripadnici naroda koji je u Engleskoj, prije normanskog osvajanja, nastao stapanjem keltskih i germanskih, a poslije i skandinavskih (vikinških) etničkih elemenata. Do kraja VIII vijeka, Anglosaksonci su stvorili bogatu kulturu kojoj pripadaju remek-djela draguljarstva, arhiktekture i književnosti. Taj narod vuče porijeklo iz sjeverne Njemačke i južne Danske gdje su bili poznati kao Angli, Sasi i Juti. U III i IV vijeku ta su plemena odselila u različite dijelove Rimskog Carstva, među kojima je Galija, ili današnja Francuska, gdje je njihov uticaj bio vrlo kratkotrajan.
Kraljevstva
urediAnglosaksonci su u Britaniju stigli u V vijeku, tamo su se nastanili i osnovali nekoliko različitih kraljevstava. Od svih novonastalih kraljevstava, Wessex je postao najmoćniji. Naime, među kraljevstvima su se uvijek vodile borbe za prevlast. Najstarija je bila Sjeverna Umbrija koja je dominirala za vrijeme vladavine Edwina (633.). Zatim je red došao na Merciju i vladare Aethelbalda (757.) i Offa (796.) i kao što je već navedeno, zadnji je vlast preuzeo Wessex pod vladarom Alfredom Velikim. Kad su Vikinzi iz Danske napali i zauzeli sjevernu Englesku, Alfred je zaustavio njihov daljnji prodor prema jugu, a Anglosaksonci su ponovo zauzeli sjever u X vijeku.
Alfred Veliki
urediVladar Wessexa i Mercije, Alfred (849 - 899.) bio je sposoban vojnik koji je odbranio svoje kraljevstvo od Vikinga. Bio je poklonik učenja i obrazovanja, a umjetnost i nauka su cvjetali u vrijeme njegove vladavine. Nije mogao istjerati Vikinge iz sjeverne Englaske, no većina podanika smatrala ga je svojim zaštitnikom. Bio je prvi engleski kralj koji je postao nacionalni simbol.
Knut Veliki
urediGodine 1016. Danci su zavladali cijelom Engleskom na čelu sa popularnim Knutom (o. 995 - 1035.). Knutovi sinovi su naslijedili Englesku, međutim Anglosaksonac Edvard III Ispovjednik (oko 1003 - 1066.) ponovo je zavladao zemljom 1042. godine. On nije imao djece pa je nakon njegove smrti nemirna Engleska bila vrlo ranjiva na normanske nasrtaje.
Kultura i arhiktektura
urediSredišta kulturnog života bili su samostani i kraljevski dvorovi, Alfred Veliki okupljao je oko sebe učenjake i umjetnike, a i sam je preveo mnoge latinske klasike na anglosaksonski ili staroengleski. Anglosaksonske crkve poput crkve u Earls Bartonu, često imaju četvrtaste tornjeve ukrašene kamenim reljefom. Taj uzorak su u tom vremenu, po svemu sudeći, imale drvene građevine koje nisu sačuvane.
Ukrašeni rukopisi
urediRedovnici su bili tvorci vrsnih rukopisa. Jedan redovnik je pisao tekst, dok ga je drugi ilustrirao figurama,poput, naprimjer, Dunstana (svetac proglašen od strane crkve) (oko 909.-988.) koji kleči pred Isusom Kristom, a treći ga je ukrašavao.
Vremenska tabela
uredi| Godina | Vladavine |
|---|---|
| 450. | Angli, Sasi i Juti iz sjeverne Njemačke i Danske počinju stizati u Englesku. Nastanjuju se uglavnom
duž istočne obale - Angalije. |
| 802-39. | Vladavina Egberta od Wessexa. Česti napadi Vikinga. |
| 871-99. | Vladavina Alfreda Velikog, slavnog po donošenju zakona
,prevođenju knjiga na staroengleski i porazu Vikinga kod Edingtona 878. |
| 1016. | Knut Veliki, Danac, Britanci ga izabrali za kralja;
vladao do 1035. |
| 1042. | Anglosaksoncima povratio moć Eduard Ispovjeditelj. |
| 1066. | Posljednjeg anglosaksonskog kralja Harolda II.
ubio je Vilim Normandijski u Bici kod Hastingsa. |
Također pogledajte
uredi
