Čisti mat
 | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 |  |
 |
|
 |
|
 |
 |
| 8 |
| 7 |  |
 |
|
 |
 |
 |
|
| 7 |
| 6 | |
 |
|
|
|
 |
|
| 6 |
| 5 | |
|
|
|
|
|
|
| 5 |
| 4 | |
|
|
|
|
|
|
| 4 |
| 3 | |
|
|
|
|
 |
|
| 3 |
| 2 |  |
|
|
|
|
|
|
| 2 |
| 1 | |
|
|
 |
|
|
 |
| 1 |
| a | b | c | d | e | f | g | h | |
Čisti mat je matna pozicija u šahu u kojoj su matirānī kralj i sva prazna polja oko njega napadnuti samo jednom (tj. od samo jedne figure), a polja oko kralja na kojima su prijateljske figure također nisu pod protivnikovim udarom (osim ako je takva figura nužno svezana za kralja kako ne bi mogla blokirati šah ili uzeti figuru koja matira).
Takav mat desio se u Evergrin partiji između Adolfa Anderssena i Jeana Dufresnea 1852 (završna pozicija prikazana je na dijagramu desno). Crnog kralja napada samo lovac na e7; polja e7 i g7 napada samo pješak na f6; polje e8 napada samo lovac na d7; top na g8 i pješak na f7, koji sprečavaju kralja da se pomjeri na ta polja, nisu pod napadom bijelih figura.
Čisti matovi tek su od sporednog interesa u praktičnoj igri, ali neki smatraju da oni povećavaju vrijednost šahovskog problema.
Ako sve figure igrača koji matira, s mogućim izuzetkom kralja i pješakâ, učestvuju u čistom matu, onda je to modelski mat; ako su u čisti mat uključene sve figure obiju boja, onda je to idealni mat.
Reference
uredi- Hooper, David; Whyld, Kenneth (1992), "Pure mate", The Oxford Companion to Chess (2. izd.), Štamparija Univerziteta u Oxfordu, ISBN 0-19-280049-3 CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)