Čaršija

Čaršija je dio grada, u samom središtu grada koji se uglavnom razvio u svom obliku i nazivu za vrijeme osmanske vladavine u Bosni i Hercegovini. Čaršija predstavlja jednu od najvažnijih karakteristika osmanskog grada, ona je njegov komercijalni centar, zona u kojoj se obavlja većina privrednih aktivnosti.

Čaršija u Livnu

Sarajevska Baščaršija

Čaršija obično odlikuje specifičnim arhitektonskim kvalitetima koji je čine prepoznatljivom u cjelokupnom kompleksu grada te sa svojim specifičnostima odražava identitet ili duh grada. Osnovni elementi čaršije su uglavnom džamija, dućani i česma. U tradicionalnim čašijama nalazili su se također i hamami, vakufname, gradske uprave i drugi objekti od većeg značaja za grad.

Čaršija specifična za područje Bosne i Hercegovine svoje korijene vuče iz osmanske i islamske tradicije, mada se u Bosni i Hercegovini i inače na Balkanu u čaršiju uključuju i specifični elementi koji se ne nalaze u ostalim mjestima koji su bili pod Osmanlijskim uticajem. U bosanskohercegovačkim čaršijama su jednako autentični i sahat-kula, crkve i sinagoga.

Prema pisanjima Dušana Grabrijana i njegovoj tezi o razvoju i raspodjeli gradske sredine, čaršija zauzima posebno mjesto kao sastavni element šireg gradskog područja. Prema Grabrijanovoj antropomorfološkoj podjeli grada čaršija ima ulogu duše ili srca grada.

Značenje moderne čaršije se relativno izmijenilo od njene prvobitne funkcije. U današnju čaršiju danas spadaju i mnogi moderni objekti koji se koriste za svakodnevnu upotrebu modernog društva kao što su općinske zgrade, kulturni centri, trgovine, ugostiteljski objekti te svi ostali objekti koji čine identitet modernog življenja u gradskoj sredini.