Vječni šah
Vječni šah je izraz u šahu za neprekidno ponavljanje napada na protivničkog kralja (tzv. šahiranje), kog protivnik ni na jedan način ne može izbjeći. Šahovska partija u pravilu završava se remijem ili zbog stalnog ponavljanja poteza ili zbog pravila 50 poteza. Po pravilima FIDE, svaki igrač može na osnovu ove situacije zatražiti remi.
Vječiti šah uglavnom koristi igrač, koji je ili u slabijem položaju ili je materijalno u gubitku, te time ima mogućnost remiziranja. Jedan od najboljih primjera je tzv. Besmrtna remi partija odigrana 1872. u Beču između Carla Hamppea i Philippa Meitnera.[1] Neprekidno šahiranje se često koristi u daminoj završnici.
Primjeri
urediLeipzig, 1960
 | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 |  |
 |
 |
|
|
|
|
| 8 |
| 7 |  |
 |
|
|
 |
|
|
 | 7 |
| 6 | |
|
|
|
|
|
|
| 6 |
| 5 |  |
|
|
|
|
|
|
| 5 |
| 4 | |
|
|
|
|
|
 |
| 4 |
| 3 | |
|
|
|
|
|
|
| 3 |
| 2 | |
|
 |
|
|
|
 |
| 2 |
| 1 | |
|
|
|
|
 |
|
| 1 |
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
Ovaj primjer prikazuje jednu tipičnu situaciju vječitog šaha iz partije između Bobbyja Fischera i tadašnjeg svjetskog prvaka Mihaila Talja za vrijeme Šahovske olimpijade u Leipzigu. Crni se nalazi u materijalnom zaostatku i naizmjeničnim potezima dame šahira bijelog kralja, koji može u odbrani samo naizmjenično na polja h1 i g1.[2]
21. Kh1 Df3+
22. Kg1 Dg4+
itd.
što zbog pravila vječnog šaha, omogućava remi crnom.
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 | |
|
|
|
|
|
|
| 8 |
| 7 | |
|
|
|
|
|
|
| 7 |
| 6 | |
|
|
|
|
|
|
| 6 |
| 5 | |
|
|
|
|
|
 |
| 5 |
| 4 | |
 |
|
|
|
|
|
| 4 |
| 3 |  |
|
|
 |
|
|
|
| 3 |
| 2 | |
|
|
|
|
|
|
| 2 |
| 1 | |
|
|
|
|
|
|
| 1 |
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
Na ovom dijagramu crni ima topa, lovca i pješaka više, što bi u normalnim okolnostima bila odlučujuća materijalna prednost. Ali bijeli, koji je na potezu, može remizirati zahvaljujući vječnom šahu:
- 1. De8+ Kh7
- 2. Dh5+ Kg8
- 3. De8+ itd.
Uskoro će se po treći put ponoviti ista pozicija i bijeli može proglasiti remi po pravilu trostrukog ponavljanja pozicije; ili će se igrači dogovoriti za neriješen ishod.
Unzicker - Averbakh
uredi| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 | |
|
|
|
|
|
|
| 8 |
| 7 | |
 |
|
|
|
|
|
| 7 |
| 6 | |
|
|
|
|
|
|
| 6 |
| 5 | |
|
|
|
|
|
|
| 5 |
| 4 | |
|
|
|
|
|
|
| 4 |
| 3 | |
|
 |
|
|
|
|
| 3 |
| 2 | |
|
|
|
|
|
|
| 2 |
| 1 |  |
|
|
|
|
|
|
| 1 |
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
U ovom primjeru, partiji između Unzickera i Averbakha, odigrane u Stockholmu na šahovskom turniru Interzonal 1952,[3] crni, zbog prijetnje promocije bijeloga pješaka, gubi topa, te u kasnijem slijedu, stalnim šahom, svoju materijalnu slabost, kompenzira remijem.
- 1... Txc7!
- 2. Dxc7 Sg4! (prijeti 3...Dh2#)
- 3. hxg4 Df2+
te vječnim šahom i ponavljanjem poteza Dh4+ remizira..
Reference
uredi- ^ Edward Winter: Kings, Commoners and Knaves. Russell Enterprises, Milford 1999. S. 50
- ^
Prikaz partije Fischer – Talj, Leipzig na Chessgames.com (en)
- ^
Prikaz partije Unzicker - Averbakh, Stockholm 1952. na Chessgames.com (en)
