Versajski sporazum (1871)
Versajskim sporazumom 1871. okončan je Francusko-pruski rat. U ime Njemačkog Carstva potpisali su ga 26. februara u Versajskom dvorcu kancelar Otto von Bismarck te četiri ministra iz južne Njemačke: Otto von Bray-Steinburg, August von Wächter, Hermann von Mittnacht i Julius Jolly, a u ime Treće Francuske Republike Adolphe Thiers i Jules Favre. To je bio preliminarni sporazum kojim je učvršćeno početno primirje od 28. januara 1871. između te dvije države.[1] Ratificiran je 10. maja iste godine Frankfurtskim sporazumom, nakon kojeg je slabljenje Francuske postalo očito ostatku kontinenta, a istovremeno je pokazana snaga ujedinjenog njemačkog carstva.
| Preliminarni mirovni sporazum od 26. februara 1871. | |
|---|---|
 Reichsgesetzblatt od 19. juna 1871. (spominje se ovaj sporazum) | |
| Vrsta | Bilateralni |
| Kontekst(i) | Francusko-pruski rat |
| Potpisan | 26. februar 1871. |
| Lokacija | Versajski dvorac |
| Strane | |
| Potpisnici | |
| Ratifikatori | Narodna skupština Treće Francuske Republike |
| Jezik | Francuski |
 Traité préliminaire de paix du 26 février 1871 na Wikizvoru | |
| Wikizvor | |
Upravno tijelo Pariza, Vlada nacionalne odbrane, iniciralo je primirje predavši se Nijemcima nakon opsade tog grada. Favre, istaknuti francuski političar, sastao se s Bismarckom u Versajskom dvorcu kako bi potpisao primirje koje će stupiti na snagu 28. januara. Ubrzo zatim pojavio se Thiers kao novi francuski čelnik dok je ta zemlja počela s rekonstrukcijom svoje vlade.
Urušavanje francuske vlade
urediU prvih sedam sedmica Francusko-pruskog rata (15. juli – 2. septembar 1870) pruske i ostale njemačke snage ostvarile su nekoliko velikih uspjeha protiv francuske vlade, koja je bila u problemima, uključujući zarobljavanje tadašnjeg cara Napoleona III u Bici kod Sedana. To je uzrokovalo kolaps carstva Napoleona III, koje je zamijenila Francuska Republika Nacionalne Odbrane (naknadno preimenovana u Treću Republiku). Vlada nacionalne odbrane služila je kao privremeno upravno tijelo prije nego što je Treća Republika bila u mogućnosti održati izbore i Parižani su negativno reagirali na nju jer nije mogla razbiti opsadu. Državnici su evakuirani i uspostavili su urede u Bordeauxu i Toursu, što je ostavilo francuske zvaničnike u nemogućnosti da komuniciraju, dodatno narušivši državnu strukturu i oslabivši vladu.
Ujedinjenje Njemačke
urediDok se francuska vlada urušavala, Bismarck je uspio ujediniti većinu Njemačke (izuzevši Austriju) 18. januara 1871, formiravši Njemačko Carstvo. Vilim I, pruski kralj, proglašen je carem u Galeriji ogledala Versajskog dvorca. Nova njemačka zapovjedna struktura željela je potpisati mirovni sporazum kako bi dobila francuske kolonijalne posjede; međutim, Bismarck je odabrao promptno primirje jer je njegov glavni razlog za rat, ujedinjenje Njemačke, već bio ostvaren. Bio je zabrinut da bi daljnje nasilje uzrokovalo više njemačkih žrtava, ali i francusku ozlojeđenost. Također je bio oprezan da ne privuče pažnju ostalih evropskih država, bojeći se da bi mogle biti potaknute intervenirati ako bi izgledalo da je nova njemačka država gladna moći. Obje strane bile su više nego voljne potpisati sporazum do početka februara 1871.
Uvjeti sporazuma
urediUključivali su ratnu odštetu Francuske Njemačkoj od pet milijardi franaka. Njemačka armija nastavila bi okkupirati dijelove Francuske dok odšteta ne bude potpuno isplaćena. Vilim I priznat je za cara novoujedinjenog Njemačkog Carstva. Počele su preliminarne diskusije o francuskom ustupljivanju Alsacea i područja uz rijeku Moselle u Loreni Njemačkoj. Uprkos Bismarckovim prigovorima, Moltke i njegovi generali insistirali su da su te teritorije potrebne kao odbrambena barijera. Bismarck se protivio aneksiji jer nije želio učiniti Njemačku trajnim neprijateljem Francuske.[2] Anektirani dio Alsace-Lorene kasnije je nešto smanjen Frankfurtskim sporazumom, kojim je Francuskoj dozvoljeno zadržati Teritoriju Belfort.
Reference
uredi- ^ George W. Kyte (1946), "The Vanquished Must Surrender: Jules Favre and the Franco-German Armistice of 1871", Historian, 9: 19–36.
- ^ Taylor, A. J. P. (1988). Bismarck: The Man and the Statesman. Hamish Hamilton. str. 133. ISBN 0-241-11565-5.
Dodatna literatura
uredi- Abrams, Lynn, Bismarck and the German Empire, 1871-1918, "Routledge", New York City, 1995.
- Howard, Michael Eliot, The Franco-Prussian War: The German Invasion of France, 1870-1871, "Routledge", New York City, 2001.
- Hozier, Henry Montague i Adams, William Henry Davenport, The Franco-Prussian War: Its Causes, Incidents, and Consequences, W. Mackenzie, London, 1872.
- Wawro, Geoffrey, The Franco-Prussian War: the German conquest of France in 1870-1871, Štamparija Univerziteta u Cambridgeu, Cambridge, 2003.
Vanjski linkovi
uredi- The Franco-German Boundary of 1871 (Francusko-njemačka granica 1871) (en)
- The Republic and the Iron Chancellor: The Pattern of Franco-German Relations, 1871–1890 (Treća Republika i "željezni kancelar": Shema francusko-njemačkih odnosa 1871-1890) (en)