Ibn-Madžin Sunen
Sunen ibn Madže (arapski سُنن ابن ماجه) je jedna od 6 hadiskih kolekcija koju je sakupio autor Ebu Abdullah Muhammed ibn Jezid poznatiji kao "Ibn Madže". Zbirka sadrži 4.341 hadisa u 32 poglavlja. Mnogi od hadisa su poslije odbačeni, kao što su npr. neki hadisi o vrlinama grada Kazvina.
"Kutubu site"
urediNeki islamski učenjaci kao što su Ibn Haldun i Nevevi odbacuju ovaj sunen od šest najpriznatijih ("Kutubu site") i umjesto njega postavljaju Muveta od Imama Malika. Prvi koji je Ibn Madžin Sunen pridodao Sahihima Buharije i Muslima i Sunenima Ebu Davuda, Tirmizije i Nesaije, bio je islamski učenjak Ebu Fadl Muhamed ibn Tahir El-Makdisi, u knjizi "Atraful kutubi site". Nakon toga učinio je to i hafiz Abdul Ganij El-Makdisi u djelu "El-Kemalu fi esmai ridžali"[1]. Ibn Madže, kao i njegovi prethodnici, klasificira hadise prema fikhskim pitanjima. On je u Sunen uvrstio ukupno 4.341 hadisa. Od spomenutog broja 3.002 hadisa, u cjelosti ili jednim dijelom, spominju i autori preostalih zbirki nazvanih "El Kutubu site". U Sunenu ibn Madže se nalazi 1.339 hadisa koje uopće ne navode peterica spomenutih autora. Od tog broja:
- 428 hadisa autentičnog su seneda
- 199 hadisa dobrog su seneda
- 613 hadisa slabog su seneda
- 99 hadisa su vrlo lošeg seneda.
Obzirom da Ibn Madžin Sunen sadži najviše slabih, a posebno, veoma slabih predaja, on se, zbog toga, i smiješta na posljednje mjesto u rangiranju hadiskih zbirki iz "El Kutubu site". U odnosu na druge spomenute zbirke njegov Sunen izdvaja se sa predajama od nekih prenosilaca koji su optuženiza laž i krađu hadisa. Po nekim autorima u ovoj zbirci ima čak oko hiljadu slabih predaja[2]. Značaj Sunena, pored ostalog, je i u tome, što hafiz Ibn Madže, iako navodi 3002 hadisa koji su spomenuli i autori preostalih pet zbirki, on ih, ne navodi sa istim lancem prenosilaca, nego dolazi sa novim, čime još više pojačava hadise iz prethodnih zbirki, čime potvrđuje vrijednost i značaj sopstvenog djela. Sunen je Ibn Madže podijelio na 32 knjige i 1.500 poglavlja. Ovo djelo poznato je po preciznom klasificiranju hadisa i hadiskih poglavlja. Poglavlja u ovoj zbirci vrlo su kratka. Obično nisu duža od nekoliko redaka. Rijetka su poglavlja koja prelaze više od jedne stranice.[3]
Komentari Sunena
urediNeki od najpoznatijih komentara Sunena su:
- Komentar Kemaludina Muhameda ibn Musaa ed-Dimjerija eš-Šafija djelo u pet tomova.
- Komentar Ibrahima ibn Muhameda El-Halebija
- Komentar "Misbahu zudžadže, šerh ala Sunen Ibn Madže", hafiza Dželaludina El Sujutija
- Komentar "Kifajetul hadže fi šerhi Sunen Ibn Madže", Muhameda ibn Abdul Hadi El Sindija
Bošnjaci i Ibn Madžin Sunen
urediMehmed Handžić je započeo svoj komentar na arapskom jeziku na spomenuto djelo, nazvavši ga: "Izharul behadže bu šerhi Sunen ibn Madže". Pronašao ga je Šefik Kurdić, u rukopisima Gazi Husrev-begove biblioteke pripremajući doktorsku disertaciju iz oblasti izučavanja hadisa u BiH od dolaska islama do kraja 20. vijeka. Handžićev komentar sadrži 118 rukom pisanih, velikih listova. Prije komentara Handžić donosi dva poglavlja. U prvom poglavlju navodi Ibn Madžinu biografiju, a u drugom govori o njegovom Sunenu, gdje analizira hadise i piše o najosnovnijim detaljima tog djela. Nakon dva uvodna poglavlja, Handžić arapskim jezikom, počinje komentar djela. Završio je 38 poglavlja. Navodeći 39. poglavlje koje tretira abdest, iz "Kitabu taharet" stao je na 118. listu rukopisa. Nepoznato je zbog čega je ovo djelo ostalo nedovršeno.