Sulejman Čelebija
Sulejman Čelebija (1377 - 1410.) bio je osmanlijski princ (šehzade) i suvladar Osmanlijskog Carstva nekoliko godina tokom Osmanlijskog građanskog rata. Postoji tradicija zapadnog porijekla, prema kojoj je Sulejman Veličanstveni bio "Sulejman II", ali ta tradicija je zasnovana na pogrešnoj pretpostavci da je Sulejman Čelebi trebao biti priznat kao legitimni sultan.[1]
Pozadina
urediSulejman je bio najstariji sin Bajazida I.[2] Ime njegove majke nije poznato. Borio se i u bici kod Nikopolja (1396.) protiv krstaša i u bici kod Ankare (1402.) protiv Timur Lenka. U potonjem je bio u komandi osmanlijskog lijevog boka. Ali kada je osmanska vojska poražena, pobjegao je u evropski dio carstva, Rumeliju, sa očevim vezirom Čandarlı Ali-pašom
Osmanlijski građanski rat
urediPotpisao je Galipoljski sporazum sa bizantijskim regentom Ivanom VII Paleologom 1403. (Car Manuel II Paleolog je u to vreme putovao Zapadnom Evropom). Ovim je ugovorom prepustio grad Solun i određene teritorije duž Mramorne obale Bizantijskom Carstvu u zamjenu za podršku Bizantije u građanskom ratu. Izjašnjavao se kao sultan carstva u Edirne, glavnom gradu u Rumelije. Ali azijska strana carstva, takozvana Anadolija, bila je pod kontrolom njegova dva brata Ise Čelebija i Mehmeta Čelebija (budući Mehmed I). Sulejman je podržao Isu protiv Mehmeda. Međutim, Mehmed je porazio Isu u nekoliko bitaka 1406. Uplašen od Mehmedove sve veće moći, Sulejman je prešao tjesnac Dardanele kako bi ponovo ujedinio carstvo. Zauzeo je Bursu, glavni grad Anatolije. Ali prije borbe protiv Mehmeda, marširao je u Egejsku regiju da zastraši male turkmenske kneževine koje je pripojio otac Bejazid I, ali su se otrgnule nakon katastrofalne bitke kod Ankare. Zatim je zauzeo grad Ankaru od Mehmeda,[2][3] ali nije napredovao dalje.
Sulejman se vratio u Bursu, što je Mehmedu dao priliku da se opusti. Mehmed je tada sklopio savez sa njihovim bratom Musom Čelebijem, koji je također bio pretendent na osmanlijski prijesto, poslavši Musu u evropski dio carstva (Rumeliju) preko Vlaške (moderna Rumunija). Zbog ove zavjere, Sulejman se sada morao boriti na dva fronta, jedan u Evropi protiv Muse i jedan u Anadoliji protiv Mehmeda. Sulejman je skrenuo pažnju na Rumeliju protiv Muse, prepuštajući Anadoliju Mehmedu još jednom. Musa je imao podršku Vlaha i Srba, a Sulejman podršku Bizantinaca. Međutim, Srbi su prešli na stranu i pridružili se Sulejmanovim snagama, a Musa je poražen u bici na Kosmidionu 15. juna 1410.[2][4] Međutim, Sulejman je, na užas svojih pristalica počeo živjeti u ekstravaganciji. a naročito nakon smrti njegovog sposobnog vezira Čandarlı Ali-paše. Sulejmanova ravnodušnost prema državnim poslovima dovela je do toga da izgubi pristalice. Tako 1411, kada je Musa krenuo u Edirne, Sulejman nije našao skoro nikoga pored sebe. Pokušao je da pobjegne na bizantijske teritorije, ali je ubijen na putu, 17. februara 1411.[2][5]
Posljedice
urediNakon Sulejmanove smrti, Musa je postao vladar Rumelije. Savez između Mehmeda i Muse ubrzo je raskinuo i dva brata su nastavili da se bore sve do Musinog poraza i smrti 5. jula 1413. u bici kod Čamurlua kada je Mehmed postao jedini vladar carstva kao Mehmed I.
Reference
uredi- ^ Veinstein, G. "Süleymān". u P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (ured.). Encyclopaedia of Islam. 2.
- ^ a b c d Kastritsis, Dimitris (2007), The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman. Civil War of 1402–1413, Brill, ISBN 978-90-04-15836-8
- ^ Joseph von Hammer: Osmanlı Tarihi Vol I (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. str. 56–57
- ^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye Tarihi Cilt II, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 str. 74–76
- ^ Nicholae Jorga: Geschishte des Osmanichen (Trans: Nilüfer Epçeli) Vol 1 Yeditepe yayınları, İstanbul, 2009, ISBN 975-6480-17-3 str. 314