Srpska akademija nauka i umjetnosti

(Preusmjereno sa SANU)

Srpska akademija nauka i umjetnosti je najviša naučna i prosvjetna ustanova u Republici Srbiji sa sjedištem u Beogradu. Pod imenom Srpska kraljevska akademija (SKA) bila je od svog osnivanja 1886. do 1947, kada je preimenovana u Srpsku akademiju nauka (SAN). Kasnije, zakonom iz 1960. godine, naziv joj je promjenjen u Srpska akademija nauka i umjetnosti (SANU).

Srpska akademija nauka i umjetnosti
SkraćenicaSANU / САНУ
Datum osnivanja1841.
VrstaNacionalna akademija
Glavno sjedišteBeograd, Srbija
44°49′5.4912″N 20°27′21.1176″E / 44.818192000°N 20.455866000°E / 44.818192000; 20.455866000
PredsjednikZoran Knežević
Budžet5,72 miliona EUR[1]
Veb-sajtwww.sanu.ac.rs

U članstvu Akademije bili su nobelovci Ivo Andrić, Leopold Ružička, Vladimir Prelog, Glen T. Seaborg, Mihail Šolohov, Aleksandar Solženjicin i Peter Handke, kao i Josif Pančić, Jovan Cvijić, Branislav Petronijević, Vlaho Bukovac, Mihajlo Pupin, Nikola Tesla, Milutin Milanković, Mihailo Petrović-Alas, Meša Selimović, Danilo Kiš, Paja Jovanović, Dmitrij Mendeljejev, Victor Hugo, Lav Tolstoj, Jakob Grim, Antonin Dvořák, Henry Moore i mnogi drugi naučnici i umjetnici.[2]

Historija

uredi

Srpska kraljevska akademija osnovana je 1. novembra 1886. godine, Osnovnim zakonom Kraljevsko-srpske akademije koji je izglasala skupština a kralj Milan Obrenović obnarodovao u Nišu. Ovim zakonom je bilo određeno da prve akademike bira kralj, a da zatim akademici dalje sami biraju nove članove.

Prve akademike, njih 16, imenovao je kralj Milan 5. aprila 1887. Tada su postojala 4 odjeljenja akademije, tzv. "stručne akademije", i svaka je na početku dobila po 4 redovna člana.

Nakon 60 godina djelovanja pod imenom Srpska kraljevska akademija, ona zakonom od 30. juna 1947. mijenja ime u Srpska akademija nauka. Ovim zakonom promjenjena je i struktura akademije, tako da su od tada, umjesto 4 stručne akademije, postojala 6 odjeljenja:

  1. Odjeljenje prirodno-matematičkih nauka,
  2. Odjeljenje tehničkih nauka,
  3. Odjeljenje medicinskih nauka,
  4. Odjeljenje literature i jezika (kasnije: jezika i književnosti),
  5. Odjeljenje društvenih nauka i likovne i
  6. Odjeljenje muzičke umjetnosti.

Od 1998. godine akademija ima 8 odjeljenja jer se odjeljenje prirodno-matematičkih nauka podijelilo na dva odjeljenja:

  1. Odjeljenje za matematiku, fiziku i geo-nauke i
  2. Odjeljenje hemijskih i bioloških nauka,

a prije toga se odeljenje društvenih nauka podijelilo također na dva dijela,

  1. Odjeljenje društvenih nauka,
  2. Odjeljenje istorijskih nauka.

Akademija je od 1909. do 1952. godine bila smještena u Brankovoj ulici broj 15. u Beogradu. Kako je ova zgrada srušena 1963. godine, akademija je premještena u Knez Mihailovu 35, u centru grada, gdje se i sada nalazi.

Članovi

uredi

Predsjednici SANU

uredi
 
Josif Pančić, prvi predsjednik Srpske kraljevske akademije

Od svoga osnivanja 1887. do danas, predsjednici Srpske kraljevske akademije, Srpske akademije nauka, te Srpske akademije nauka i umjetnosti bili su:

 
Aleksandar Belić, najdugovječniji predsjednik Srpske akademije nauka i umjetnosti (1937–1960)
Name Period
Josif Pančić 1887–1888
Čedomilj Mijatović 1888–1889
Dimitrije Nešić 1892–1895
Milan Đ. Milićević 1896–1899
Jovan Ristić 1899
Sima Lozanić 1899–1900
Jovan Mišković 1900–1903
Sima Lozanić 1903–1906
Stojan Novaković 1906–1915
Jovan Žujović 1915–1921
Jovan Cvijić 1921–1927
Slobodan Jovanović 1928–1931
Bogdan Gavrilović 1931–1937
Aleksandar Belić 1937–1960
Ilija Đuričić 1960–1965
Velibor Gligorić 1965–1971
Pavle Savić 1971–1981
Dušan Kanazir 1981–1994
Aleksandar Despić 1994–1998
Dejan Medaković 1998–2003
Nikola Hajdin 2003–2015
Vladimir S. Kostić 2015–2023
Zoran Knežević 2023–danas

Također pogledajte

uredi

Reference

uredi
  1. ^ "ЗАКОН О БУЏЕТУ РЕПУБЛИКЕ СРБИЈЕ ЗА 2020. ГОДИНУ" (PDF). parlament.gov.rs. Народна скупштина Републике Србије. Pristupljeno 20 February 2020.
  2. ^ "Članovi". Serbian Academy of Sciences and Arts. Pristupljeno 14. 9. 2020.

Vanjski linkovi

uredi