Rifat Hadžiselimović

Rifat Hadžiselimović jest bosanskohercegovački genetičar. Rođen je u Šipragama, Kotor-Varoš 7. januara 1944. kao peto od sedmero djece Have (rođ. Skopljak) i Ismeta Hadžiselimovića. Od 2013. godine, nakon više od 45 godina radnog staža, izabran je u zvanje emeritusa i djeluje kao naučni savjetnik u Institutu za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju u Sarajevu.[1][2][3][4][5]

Rifat Hadžiselimović
Rođenje7. januar 1944.
Šiprage, Kotor-Varoš
DržavljanstvoBosna i Hercegovina
NarodnostBosanac
PoljeBiologija, genetika
Alma materDoktorat bioloških nauka na Prirodno–matematičkom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, 1977.

Edukacija i profesionalna karijera

uredi

Srednjoškolsko obrazovanje je završio u Banjoj Luci 1962. godine kada upisuje Prirodno-matematički fakultet u Sarajevu. Diplomirao je 1966., stekavši zvanje profesora biologije. Magistraturu bioloških nauka (Antropologija), završio je 1971. godine na Prirodoslovno–matematičkom fakultetu Univerziteta u Zagrebu, Hrvatska, odbranom teze pod naslovom Istorijski aspekt kretanja relativne frekvencije dva alelogena u ljudskim populacijama. Doktorat bioloških nauka završio je 1976. godine na Prirodno–matematičkom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, odbranom teze pod naslovom Genetika sekrecije ABH antigena u stanovništvu Bosne i Hercegovine.[6] Od 1966. angažiran je na Prirodno–matematičkom fakultetu Univerziteta u Sarajevu,[7] najprije kao asistent (1966-1977), zatim kao docent (1977.), vanredni (1980.) te redovni profesor (1984.) na predmetima: Humana genetika, Genetičko inženjerstvo i biotehnologija, Evolucija, Antropologija i Eksperimentalna biomedicina. Od 1984-86. obavljao je i funkciju Šefa Odsjeka za biologiju. Od 1994. godine bio je angažiran u realizaciji Postdiplomskog studija bioloških nauka i to do 2003. godine kao voditelj studija, a nakon toga, do 2007. kao voditelj smjera Genetika. U periodu od 1987-2001. obavljao je funkciju Direktora Instituta za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, a od 2001. godine je bio Koordinator DNK projekta koji je realiziran u saradnji sa Međunarodnom komisijom za nestale osobe (International Commission on Missing Persons - ICMP) i kao naučni savjetnik u Institutu, gdje je od 2006. do 2012. godine djelovao i kao predsjednik Upravnog odbora [8]. Djelovao je kao aktivni član Antropološkog društva Jugoslavije [9] a osnivač je i član Udruženja genetičara u Bosni i Hercegovini.

Dopisni član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine postao je 2018. godine.[10]

U 2020., bio je osnivač i prvi direktor Centra za Demografsku genetiku ANUBiH. Iste (2020.) reaktivirao je nekadašnju Komisiju za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju ANUBiH i postao njen novi predsjednik.

Nagrade i priznanja

uredi
  • Nagrada Univerziteta u Sarajevu za studentski naučni rad (1966),
  • "Hasan Brkić" i Zlatna značka Univerziteta u Sarajevu za odličan uspjeh u studiju (1966),
  • Veselin Masleša (najviša bosanskohercegovačka nagrada za naučni rad (1977).[11][12][13][14][15][16][17][18][19][20]),
  • Šestoaprilska nagrada grada Sarajeva (1990),
  • Zlatna plaketa i Nagrada Pokreta “Nauku mladima” (1977; 1981),
  • Medalja “Boris Kidrič” – Narodna tehnika Jugoslavije, za osobite zasluge u širenju tehničke kulture (1983),
  • Plaketa sa Diplomom Univerziteta (1986),
  • Božo Škerlj numismate antrropologiae pro anno MCMLXXXIX (ADJ) (1989),
  • Nagrada Univerziteta u Sarajevu za najreferentnijeg profesora PMF–a (2007),
  • Specijalno priznanje Utemeljitelju INGEB–a povodom jubileja 20–godišnjice (2008),
  • Plaketa Univerziteta u Sarajevu (2010)
  • Ingebov heliks 1988, za 2018, za doprinos osnivanju i afirmaciji Instituta za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju Univerziteta u Sarajevu,
  • Nagrada za životno djelo Udruženja genetičara u Bosni i Hercegovini, 2019.
  • Federalna nagrada za životno djelo, „za sveukupni naučno-istraživački rad, širenje naučnih spoznaja i značajan doprinos razvoju bioantropologije i genetike, teuspostavu institucijskih i kadrovskih potencijala u oblasti molekularne biologije“ (2022).[21]
  • Nagrada Univerziteta u Sarajevu za naučni rad u 2022 (2023).

Djela

uredi

Do 2014. je publicirao 214 originalnih naučnih radova, 17 stručnih radova, 22 knjige[22][23] [24][25] [26][27][28][29] [1] [2] [3][mrtav link] [4] [5] [6] [7] , 70 naučno-istraživačkih i stručnih projekata te 85 konferencijskih priopćenja. Do sada su radovi prof. dr. Rifata Hadžiselimovića citirani u najmanje 30 (dostupnih) različitih udžbenika i knjiga.[30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42][43][44][45][46][47][48][49][50][51][52][53][54]

Reference

uredi
  1. ^ Food and Agriculture Organization of the United Nations (2003): Status of Agricultural Biotechnology and Biosafety in Selected Countries of the Balkans, the Caucasus and Moldova. FAO, Publishing Menagement Service, Information Division, Rome.
  2. ^ Ingeb, ured. (2018). Prvih 30 godina Ingeba-The first 30 years of Ingeb. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju-Institute for genetic ingeneering and biotechnology, Sarajevo. ISBN 978-9958-9344-9-0.
  3. ^ https://scholar.google.com/citations?hl=hr&user=llK5d2YAAAAJ&view_op=list_works&gmla=AJsN-F7p9ZZuH0mzxCWrEIA5CHWzNKBxY_6BTs2rWuqHA4tZoS4eOCVIVsEmR27B7AGqxJ-CoDBRiRbK9ez8fLb1b42AXEMpMcHWiySECOV4drV1TjPsSvnW1NQBcOFyiwL14sJF64BL[mrtav link]
  4. ^ http://www.researchgate.net/profile/Rifat_Hadziselimovic
  5. ^ http://www.ingeb.unsa.ba/o_ingebu_uposlenici.html
  6. ^ B. Š. (1977): Petnaest novih doktora nauka, Oslobođenje, 11. marta, str. 6, Sarajevo.
  7. ^ Purivatra A., Ur. (2000): Ko je ko u Bošnjaka. Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca, ISBN 9958-47-068-3, str. 168, Sarajevo.
  8. ^ Hadžiselimović, R. et al., Ur. (2008). Jubilej INGEB 20, Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju Univerziteta u Sarajevu (prvih 20 godina: 1988.–2008. INGEB, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
  9. ^ Antropološko društvo Jugoslavije, Izd. (1979): Biografije i bibliografije članova Antropološkog duštva Jugoslavije – Posvećeno Dvadesetogodišnjici postojanja i rada Antropološkog društva Jugoslavije. ADJ, Posebna izdanja, Sveska 6, Beograd.
  10. ^ Izdvojeno, OVO SU NOVI BH. AKADEMICI: Tajnim glasanjem izabrani novi članovi ANUBiH Arhivirano 1. 4. 2019. na Wayback Machine, objavljeno 21. decembra 2018., pristupljeno 2. aprila 2019.
  11. ^ A. B. (1977): Nagrade „Veselin Masleša“. Vjesnik, God. XXXVIII, br. 10654, str. 4, Zagreb.
  12. ^ Štrbo A. (1977): Uručene nagrade „Veselin Masleša“. Oslobođenje, God. XXXIV, br. 10374, str. 3, Sarajevo.
  13. ^ Demirović E. (1977): Dodijeljene nagrade „Veselin Masleša“. Borba, God. LVI, br. 107, str. 9, Beograd.
  14. ^ N. Č. (1997): Devet nagrada za stotine zasluga. Večernje novine, God. I, br. 12, str. 20, Sarajevo.
  15. ^ Gavrilović Ž. (1977): LJ. Berberović i R. Hadžiselimović: Rečnik genetike. Politika, God. 74, br. 22768, str. 10, Beograd.
  16. ^ Mučibabić S. (1976/77): Nauka ima svoj rječnik. Biološki list, Godina XXIV, br. 3-4, str. 51-52, Sarajevo.
  17. ^ M. Š. (1997): Dodijeljene nagrade „Veselin Masleša“. Većernje novosti (Beograd), God. XXV (19. April), str. 4, Beograd.
  18. ^ Nikočević F. (1997): Nagrade „Veselin Masleša“. Večernji list, God. XXI, br. 5444, str. 6, Zagreb.
  19. ^ Tomašević A. (1977): Dodijeljene nagrade „Veselin Masleša“. Politika, God. LXXIV. br. 22822, str. 11, Beograd.
  20. ^ Delo, Red. (1977): Nagrade „Veselin Masleša“. Delo, God. XIX, br-. 92, str. 7, Ljubljana.
  21. ^ "FMON - Pregled". www.fmon.gov.ba. Pristupljeno 18. 12. 2022.
  22. ^ Berberović Lj., Hadžiselimović R. (1976): Rječnik genetike. Svjetlost, Sarajevo; II. dopunjeno izdanje, 1986.
  23. ^ Berberović Lj., Hadžiselimović R. (1977): Rječnik nauke o evoluciji. Svjetlost, Sarajevo.
  24. ^ Hadžiselimović R. (1988): Uvod u teoriju antropogeneze. Univerzitetska knjiga Svjetlost, Sarajevo.
  25. ^ Sofradžija A., Hadžiselimović R., Maslić E. (1989): Genotoksičnost pesticida. Svjetlost, Sarajevo.
  26. ^ Hadžiselimović R., Maslić E. (1999): Osnovi etologije – Biologija ponašanja životinja i ljudi. Sarajevo Publishing, Sarajevo.
  27. ^ Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Univerzitetska knjiga, Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  28. ^ Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005): Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  29. ^ Bajrović K., Jevrić–Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  30. ^ Adžiablahović S., Agramović Lj. (1984): Osnovi molekularne biologije i genetike. Republički zavod za unapređivanje školstva, Titograd.
  31. ^ Berberović Lj. (1997): Bioantropologija – Odabrane uvodne teme. Svjetlost, Sarajevo.
  32. ^ Borojević K. (986): Geni i populacija. Forum, Novi Sad.
  33. ^ Diklić V., Kosanović M., Nikoliš J., Dukić S. (1997): Biologija sa humanom genetikom. Medicinska knjiga, Beograd.
  34. ^ Dumanović J., Marinković D.,Denić M. (1965): Genetički rečnik. Naučna knjiga, Beograd.
  35. ^ Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Univerzitetska knjiga, Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  36. ^ Hadžiselimović R., Pojskić N.(2005): Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  37. ^ Hasanbašić D. (2001): Osnovi biologije. Veterinarski fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo.
  38. ^ Ivanović B. (1990): Morfološke osobine jugoslovenskih naroda. Odeljenje za etnologiju Filozofskog fakultata, Beograd.
  39. ^ Ibrulj S., Haverić S., Haverić A. (2008): Citogenetičke metode – Primjena i medicini. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  40. ^ Ivanović B. (1996): Antropologija – I. Antropomorfologija. Unireks, Podgorica.
  41. ^ Jarebica Dž., Kurtović M. (1997): Oplemenjivanje voćaka i vinove loze – Opšti dio. Edis, Sarajevo.
  42. ^ Kajba D., Ballian D. (2007): Šumarska genetika. Udžbenici Sveučilišta u Zagrebu –Udžbenici Univerziteta u Sarajevu, Šumarski fakultet Sveučilišta u Zagrebu – Šumarski fakultet Univerziteta u Sarajevu, Zagreb – Sarajevo.
  43. ^ Kozarov Gj. (1989): Genetika (Odabrana poglavlja). Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu, Niš.
  44. ^ Lelo S., Lukić–Bilela L., Ur. (2012): Priručnik iz evolucije – Repetitorijum i radna sveska. Univerzitetska knjiga, Prirodno–matematički fakultet, Sarajevo.
  45. ^ Marinković D., Tucić N., Kekić V. (1982): Genetika. Naučna knjiga, Beograd.
  46. ^ Marjanović D., Primorac D. (2009): Molekularna forenzična genetika. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo.
  47. ^ Međedović S. (2012): Genetika – Temelj molekularnog života.OFF-SET, Tuzla.
  48. ^ Mužić I. (2008): Vjera Crkve bosanske – Krstjani i pagani u srednjovjekovnoj Bosni. Muzej hrvatskih arheoloških spomenika, Split.
  49. ^ Primorac D. et al. (2008): Analiza DNA u sudskoj medicini i pravosuđu. Medicinska naklada, Zagreb.
  50. ^ Sofradžija A., Hadžiselimović R., Maslić E. (1989): Genotoksičnost pesticida. Svjetlost, Sarajevo.
  51. ^ Škrijelj R. (2002): Populacije riba neretvanskih jezera. Prirodno–matematički fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo.
  52. ^ Švob T. (1995): Milenijski mitovi mržnje – Biološka kritika rasizma. Durieux, Zagreb.
  53. ^ Švob T. et al. (1990): Osnovi opće i humane genetike. Školska knjiga, Zagreb.
  54. ^ Vlahović P. (1996): Čovek u vremenu i prostoru – Antropologija. Vuk Karadžić, Beograd.