Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Somalija"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m razne ispravke
No edit summary
Red 25:
pozivni_broj=252|
|}}
'''Somalija''' ([[Somalijski jezik|Somalijskisomalijski]]: Soomaaliya; {{ArJ|الصومال}} As-Sumal), službeno '''Savezna Republika Somalija''' ([[Somalijski jezik|somalijski]]: Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya; [[Arapski jezik|arapski]]: جمهورية الصومال الاتحادية), je [[suverena država]] u istočnoj [[Afrika|Africi]] usmještena regijina poznatoj kao "[[Afrički rog|RogAfričkom Afrikerogu]]". NaGraniči sjeverozapadu graničise sa [[DžibutiEtiopija|Etiopijom]]jem, na zapadu sa, [[EtiopijaAdenski zaliv|EtiopijomAdenskim zalivom]] na sjeveru, [[KenijaGuardafujski kanal|KenijomGuardafujskim kanalom]] na jugozapadu,i [[AdenskiSomalijsko zalivmore|AdenskimSomalijskim zalivommorem]] na sjeveru dok na istoku izlazii Kenijom na [[Indijski okean]]jugozapadu. PosjedujeSomalija ima najdužu obalu na afričkom kopnukontinentu,<ref name="FactbookCoastline">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2060.html|title=Coastline|accessdate=3. 8. 2013|work=[[World Factbook]]|publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref> apa somalijskise njen teren sesastoji uglavnom sastoji od platoa, ravnicavisoravni i visoravni.ravnica Klimatskiu gledano,kojima toplipreovladavaju vremenskivrući periodiklimatski prevladavaju tokom cijele godine,uslovi sa periodičnim [[monsunMonsunska klima|monsunskim vjetrovima]]skih vjetrovima i neredovnim padavinama.<ref name="ClimateSom">{{cite news |url=http://countrystudies.us/somalia/34.htm |publisher=countrystudies.us |title=Somalia – Climate |date=14. 5. 2009}}</ref> Sa 12,3 miliona stanovnika, Somalija je opisana kao kulturološki najhomogenija zemlja u Africi. Oko 85 % stanovnika su etnički somalijci, koji su kroz historiju naseljavali sjeverni dio zemlje. Etničke manjine uglavnom su koncentrirane u južnim regijama. Službeni jezici su somalijski i arapski, oba iz grupe [[Afroazijski jezici|afroazijskih jezika]]. Većina stanovnika su [[Muslimani (narod)|muslimani]], uglavnom [[Sunitski islam|suniti]].<ref name="Abdullahi 2001 1">{{Harvnb|Abdullahi|2001|p=1}}.</ref>
 
Tokom [[Antika|antičkog perioda]], Somalija je bila važan trgovački centar kao antička država [[Punt]]. Tokom [[Srednji vijek|srednjeg vijeka]], nekoliko moćnih somalijskih carstava je dominiralo regionalnom trgovinom kao što je [[Ajuransko carstvo]], [[Adalski sultanat]], [[Varsangalijski sultanat]] i [[Geledski sultanat]]. Krajem 19. stoljeća, Somaliju su kolonizirale europske sile [[Njemačko Carstvo|Njemačka]], [[Britansko Carstvo|Britanija]] i [[Italijansko carstvo|Italija]] osnivajući [[Britanska Somalija|britansku]] i [[Italijanska Somalija|italijansku]] koloniju. Nakon borbi za nezavisnost pod vodstvom [[Muhamed Abdulah Hasan|Muhameda Abdulaha Hasana]], Italija je stekla potpunu kontrolu nad sjeveroistočnim, centralnim i južnim dijelovima Somalije. Ove dvije kolonije su se 1960. godine ujedinile u nezavisnu [[Republika Somalija|republiku Somaliju]].
U Somalija živi oko 12,3 miliona stanovnika. Oko 85% stanovnika su etnički Somalijci, koji su kroz historiju naseljavali sjeverni dio zemlje. Etničke manjine su uglavnom koncentrisanu u južnim regijama. Službeni jezici su: somalijski i arapski, oba iz grupe [[Afroazijski jezici|afroazijskih jezika]]. U religijskom smislu, većina stanovništva su [[muslimani]], uglavnom [[suniti]].<ref name="Abdullahi 2001 1">{{Harvnb|Abdullahi|2001|p=1}}.</ref>
 
[[Vrhovno revolucionarno vijeće Somalije|Vrhovno revolucionarno vijeće]] je 1969. godine preuzelo vlast stvorivši [[Demokratska republika Somalija|demokratsku republiku Somaliju]] koja je srušena 22 godine kasnije, čime je započeo [[somalijski građanski rat]] 1991. godine. Tokom građanskog rata većina regija se vratila običajnom i [[Šerijat|vjerskom pravu]]. Početkom 2000. godine stvorena je [[Prijelazna nacionalna vlada Somalije|prijelazna nacionalna vlada]] koju je naslijedila [[Prijelazna savezna vlada Somalije|prijelazna savezna vlada]] 2004. godine. Ona je 2006. godine preuzela kontrolu nad većim dijelom južnih provincija od [[Unija islamskih sudova|Unije islamskih sudova]]. Unija islamskih sudova se nakon toga razišla na radikalnije grupe poput [[Al-Shabaab|Al-Shabaaba]], koje su se borile protiv prijelazne savezne vlade za kontrolu nad regijom. Sredinom 2012. godine pobunjenici su izgubili veći dio teritorije pa je započela potraga za trajnijim demokratskim institucijama. Novi privremeni ustav, donesen u augustu 2012. godine, je reformisao Somaliju kao [[Federacija|federaciju]]. Istog mjeseca je formirana [[Savezna vlada Somalije]] čime je započet period obnove u [[Mogadiš|Mogadišu]]. Somalija je održavala [[Neformalna ekonomija|neformalnu ekonomiju]], uglavnom zasnovanu na stoci, doznakama somalijaca koji rade u inostranstvu i telekomunikacijama. Članica je [[Ujedinjene nacije|Ujedinjenih nacija]], [[Arapska liga|Arapske lige]], [[Afrička unija|Afričke unije]], [[Pokret nesvrstanih|Pokreta nesvrstanih]] i [[Organizacija islamske saradnje|Organizacije islamske saradnje]].
Somalija je jedno od rijetkih područja svijeta bez organizovane vlasti.
 
== Somalija ==
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Somalija"