Razlika između verzija stranice "Sremska Mitrovica"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m razne ispravke |
|||
Red 2:
{{Drugo_značenje|Mitrovica (čvor)}}
[[Datoteka:Sremska_Mitrovica_-_Main_Grammar_School.JPG|mini|desno|Mitrovačka Gimnazija]]
'''Sremska Mitrovica''' ([[Hrvatski jezik|hrvatski]]: ''Srijemska Mitrovica'', [[mađarski jezik|mađarski]]: ''Szávaszentdemeter'', [[njemački jezik|njemački]]: ''Syrmisch-Mitrowitz'') je grad u [[Vojvodina|Vojvodini]], u [[Srbija|Srbiji]], i sjedište istoimene općine. U starom vijeku bila je poznatija kao [[Sirmium]], jedna od četiri prijestolnice velikog [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]].
== Geografski položaj ==
Kao što naziv sugerira, nalazi se u [[Srijem]]u, na sjevernoj obali rijeke Save. Grad je smješten na 44,98° sjeverne geografske širine i 19,61° istočne geografske dužine, oko 70
== Historija ==
Sremska Mitrovica je jedan od najstarijih gradova u [[Evropa|Evropi]]. Najstariji otkriveni tragovi organiziranog života datiraju od prije sedam hiljada godina.
Krajem prvog vijeka prije nove ere [[Rimska imperija|Rimljani]] su osvojili Sirmium. U prvom vijeku nove ere Sirmium je postao grad najvišeg ranga, "kolonija rimskih građana", i dobio vrlo važan strateški značaj. Sredinom 3. vijeka Sirmium je postao središte čitave [[Panonija|Panonije]]. U njemu ili u okolini su rođeni [[Rimski carevi|carevi]] [[Decije]], [[Aurelijan]], [[Prob]] i [[Maksimijan]], koji su bili romanizirani [[Iliri]] starosjedioci. U doba [[tetrarhija|tetrarhije]] (od 393. godine) Sirmium je bio jedna od četiri prijestolnice [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]], uz Milano, Trier i Nikomediju. Čuveni rimski historičar [[Amijan Marcelin]] nazvao je Sirmium "''slavnom i mnogoljudnom majkom gradova''". Grad je bio metropola Panonije i [[Ilirik]]a, [[hrišćanstvo|ranohrišćanski]] centar s brojnim [[biskup]]ima i [[mučenik|mučenicima]]. U doba najvećeg procvata, u 3. i 4. vijeku, u gradu je radila kovnica zlatnog i srebrenog novca, raskošna carska palata s vodovodom, [[terme|termama]], [[hipodrom]]om, teatrom, amfiteatrom, [[forum]]om i drugim važnim građevinama. Do sada je otkriveno osam ranohrišćanskih hramova, a najpoznatiji su oni posvećeni Sv. Irineju, Sv. Dimitriju i Sv. Sinerotu. Na jednom od savskih mostova su 304. godine pogubljeni prvi episkop Sirmiuma Irinej i njegov đakon Dimitrije.
Poslije [[Milanski edikt|Milanskog edikta]] 313. godine, Sirmium je postao važno hrišćansko središte. Tokom 4. vijeka tu je održano nekoliko općerimskih [[crkveni sabor|crkvenih sabora]] na kojima su donesene poznate Sirmiumske formule.
Krajem 4. vijeka grad su osvojili Istočni [[Goti]], a 441. je nestao u [[Huni|hunskom]] pokolju i požaru. 582. godine grad se predao [[Avari]]ma, a preživjeli stanovnici su emigrirali sve do [[Dalmacija|Dalmacije]] (tragovi su pronađeni u [[Solin]]u). 1180. godine grad je pripojen [[Ugarska|Ugarskoj]].
[[Bizant]] ga je više puta bezuspješno pokušavao osvojiti. Na ruševinama Sirmiuma je izrastao novi srednjovjekovni grad, Grad Sv. Dimitrija, odnosno Dimitrovica, prema sv. Dimitriju, zaštitniku grada.
1526. grad su osvojili [[Osmanlijsko carstvo|Turci]], a 1688. je u Srijem ušla [[Austrija|austrijska]] vojska.
Potpuno razoreni grad je poslije mnogo borbe ušao u [[Habsburška monarhija|Habsburšku monarhiju]]. Mitrovica je obnovljena i postala je važno vojno i građansko naselje u Vojnoj granici ([[Vojna krajina|Vojnoj krajini]]), a kasnije i slobodni kraljevski grad. Kasnijom upravnom reorganizacijom ušla je u sastav Kraljevine Hrvatske i Slavonije u čijem sastavu je ostala do 1918-45.
Daljim razvojem, Sremska Mitrovica je postala jedan od najznačajnijih gradova [[Srijem]]a.
Urbanistički se razvila u 18. i 19. vijeku.
| |||