Razlika između verzija stranice "COVID-19"

[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m →‎Liječenje: razne ispravke
mNo edit summary
Red 29:
| deaths =
}}
'''COVID-19''' ('''Koronavirusna bolest 2019'''){{efn|Mnogi mediji navode oblik sa razmakom – korona virus, ili corona virus, dok neki koriste engleski naziv coronavirus.|naziv=|group="napomena"}} jest virusna [[Respiratorni sistem|respiratorna]] [[bolest]] uzrokovana novim [[koronavirus]]om [[SARS-CoV-2]].<ref name="autogenerated2">{{Cite journal|last=Gorbalenya|first=Alexander E.|date=11. 2. 2020|title=Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1|journal=bioRxiv|language=en|pages=2020.02.07.937862|doi=10.1101/2020.02.07.937862|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211175138/https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1|archive-date=11. 2. 2020|access-date=11. 2. 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|title=Coronavirus disease named Covid-19|date=11. 2. 2020|work=[[BBC News]]|access-date=11. 2. 2020|language=en-GB|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211162411/https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|archive-date=11. 2. 2020}}</ref> Uobičajeni [[simptom]]i ukljućujuuključuju groznicu, [[Kašalj|kašljanje]] i kratkoća daha. Manje češći simptomi su bol u mišićima, suho grlo i stvaranje ispljuvaka.<ref name="CDC2020Sym"><!--KEEP THIS NAMED REFERENCE-->{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Symptoms|date=10. 2. 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]]|location=United States|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130202038/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|archive-date=30. 1. 2020|url-status=live|access-date=|name-list-format=vanc}}</ref><ref name="whoqa">{{cite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|title=Q&A on coronaviruses (COVID-19)|publisher=World Health Organization|language=en|url-status=live|access-date=11. 3. 2020|name-list-format=vanc}}</ref> Mnogi slučajevi pokazuju samo blage simptome,<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/02/27/world/asia/coronavirus-treament-recovery.html|title=Most Coronavirus Cases Are Mild. That's Good and Bad News.|last=Wang|first=Vivian|date=5. 3. 2020|via=NYTimes.com|name-list-format=vanc}}</ref> ali neki napreduju do [[Upala pluća|upale pluća]] i otkazivanja organa.<ref name="WHO-q-a">{{Cite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|title=Q&A on coronaviruses|website=[[World Health Organization]] (WHO)|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120174649/https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|archive-date=20. 1. 2020|url-status=live|access-date=27. 1. 2020|name-list-format=vanc}}</ref> Do 20. marta, na osnovu broja dijagnosticiranih, postotak smrtnosti iznosi 4,1%, ali varira od 0,2% do 15% ovisno o godinama i postojećim zdravstvenim stanjima.<ref name="worldometers.info2">{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/|title=Wuhan Coronavirus Death Rate|website=www.worldometers.info|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131223143/https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/#ref-6|archive-date=31. 1. 2020|url-status=live|access-date=2. 2. 2020|name-list-format=vanc}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/Imperial-College-2019-nCoV-severity-10-02-2020.pdf|title=Report 4: Severity of 2019-novel coronavirus (nCoV)|archive-url=https://web.archive.org/web/20200210105717/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/Imperial-College-2019-nCoV-severity-10-02-2020.pdf|archive-date=10. 2. 2020|url-status=live|access-date=10. 2. 2020|name-list-format=vanc}}</ref><ref name="WM2020Feb262">{{cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-age-sex-demographics/|title=Coronavirus Age, Sex, Demographics (COVID-19)|website=www.worldometers.info|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200227112932/https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-age-sex-demographics/|archive-date=27. 2. 2020|url-status=live|access-date=26. 2. 2020|name-list-format=vanc}}</ref>
 
Vrijeme inkubacije do pojavljivanja prvih simptoma bolesti je obično između 2 do 14 dana.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|title=Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) {{!}} CDC|date=10. 2. 2020|website=www.cdc.gov|language=en-us|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130202038/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|archive-date=30. 1. 2020|url-status=live|access-date=11. 2. 2020}}</ref> Preporučuje se redovno pranje ruku i udaljavanje od ljudi koji kašlju, te izbjegavanje dodira lica.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|title=Advice for public|website=www.who.int|language=en|access-date=25. 2. 2020}}</ref> Korištenje maski je preporučeno za one koji sumnjaju da su zaraženi i osobe koje se brinu o njima, ali ne i za širu javnost.<ref name="CDC2020IfSick">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/steps-when-sick.html|title=2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)|last=CDC|date=11. 2. 2020|website=Centers for Disease Control and Prevention|archive-url=https://web.archive.org/web/20200214153016/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/steps-when-sick.html|archive-date=14. 2. 2020|url-status=live|access-date=15. 2. 2020|name-list-format=vanc}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|title=Advice for public|website=[[World Health Organization]] (WHO)|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126025750/https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|archive-date=26. 1. 2020|url-status=live|access-date=15. 2. 2020|name-list-format=vanc}}</ref>
Red 38:
 
== Simptomi ==
Kao i kod drugih respiratornih bolesti, infekcija virusom SARS-CoV-2 može izazvati blage simptome, uključujući curenje iz nosa, grlobolju, kašalj i povišenu temperaturu. Kod nekih osoba može izazvati teži oblik bolesti, poput upale pluća ili otežanog disanja. RijeđeRjeđe, bolest može biti fatalna. Povišeni rizik postoji kod starijih osoba i ljudi s postojećim hroničnim oboljenjima (poput dijabetesa i srčanih bolesti).<ref>{{Cite web|url=https://www.zzjzfbih.ba/11993-2/|title=Novi koronavirus- pitanja i odgovori sa preporukama|last=Kojovic|first=Maja|website=ZZJZ FBiH|language=en-US|accessdate=25. 2. 2020}}</ref>
{| class="wikitable" style="float: right; margin-left:15px; text-align:center"
!Simptom