Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Demokratska narodna republika Jemen"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Rescuing 1 sources and submitting 0 for archiving.) #IABot (v2.0
m razne ispravke
Red 40:
| komentar =
}}
'''Demokratska Narodna Republika Jemen''' (na [[Arapski jezik|arapskom]]:جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية‎ Jumhūrīyat al-Yaman ad-Dīmuqrāṭīyah ash-Sha‘bīyah), poznata i kao '''Južni Jemen''', bila je [[Komunizam|komunistička]] država u južnim i istočnim dijelovima današnjeg [[Jemen|Jemena]]a. Ujedinjenjem sa [[Arapska Republika Jemen|Sjevernim Jemenom]] [[22. maj|22. maja]]a [[1990]]. formirana je današnja Republika Jemen. Četiri godine nakon ujedinjenja Južni Jemen se odvojio od sjevera, čime je počeo [[Građanski rat u Jemenu 1994.|građanski rat]]. Rat se završio pobjedom sjevera.
 
==Historija==
===Britanska okupacija===
[[Ujedinjeno Kraljevstvo|Britanske]] snage okupirale su [[Aden]] [[19. januar|19. januara]]a [[1839]]. Aden je ubrzo postao trgovačko središte na putu između [[Crveno more|Crvenog mora]] i [[Britanska Indija|Britanske Indije]]. Važnost Aden porasla je nakon prokopavanja [[Suecki kanal|Sueckog kanala]] [[1869]]. Dok se Aden ekonomski razvijao, ostatak Južnog Jemena je stagnirao.
===Dekolonizacija===
Godine [[1963]]. formirane su [[Južnoarapska Federacija]] i [[Južnoarapski Protektorat]]. U oktobru 1963. [[Front za oslobođenje okupiranog Južnog Jemena]] i [[Nacionalni oslobodilački front]] pokrenuli su oružanu borbu protiv britanskih vlasti. Britanske snage povukle su se tokom [[1967]]. i kontrolu nad Južnim Jemenom su prepustile Nacionalnom oslobodilačkom frontu. Južni Jemen proglasio je nezavisnost [[30. novembar|30. novembra]] 1967. Država je dobila ime ''Narodna Republika Južni Jemen''.
 
U [[Juni|junu]] [[1969]]. radikalno [[Marksizam|marksističko]] krilo Nacionalnog oslobodilačkog fronta je preuzelo vlast. [[1. decembar|1. decembra]] [[1970]]. država je preimenovana u ''Demokratsku Narodnu Republiku Jemen''. Nacionalni oslobodilački front, preimenovan u [[Socijalistička partija Jemena|Socijalističku partiju Jemena]], proglašen je jedinom legalnom strankom. Sjeverni Jemen je imao bliske odnose sa [[Sovjetski Savez|Sovjetskim Savezom]], [[Kina|Kinom]], [[Kuba|Kubom]], [[Istočna Njemačka|Istočnom Njemačkom]] i [[Palestinska oslobodilačka organizacija|Palestinskom oslobodilačkom organizacijom]]. Velike komunističke sile pomagale su Južnom Jemenu u kreiranju vojske. Sovjetska mornarica imala je pristup južnojemenskim lukama.
===Rat sa Sjevernim Jemenom 1972.===
Iako su odnosi Sjevernog i Južnog Jemena uglavnom ostali prijateljski, odnosi su često bili zategnuti. [[1972]]. izbio je kratkotrajni granični sukob. Nizom pregovora došlo je do primirja.<ref>'''[http://www.scribd.com/doc/51196986/CIA-Study-on-Yemeni-Unification CIA Study on Yemeni Unification]'''</ref><ref>Gause, Gregory, '''[https://books.google.com/books?id=0yUzV-g2X2QC&pg=PA98&dq=%22arab+league%22+yemen+1972&hl=en&ei=KOGMTZC3HaaB0QH-3ry2Cw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=%22arab%20league%22%20yemen%201972&f=false Saudi-Yemeni relations: domestic structures and foreign influence]''', Columbia University Press, 1990, page 98</ref>
 
[[1979]]. intervencijom [[Arapska liga|Arapske lige]] spriječen je novi sukob. Odnosi su bili zategnuti zbog finansiranja komunističkih pobunjenika u Sjevernom Jemenu od strane Južnog Jemena.
Red 56:
[[1980]]. predsjednik Južnog Jemena [[Abdul Fattah Ismail]] dao je ostavku i otišao u [[egzil]] u [[Moskva|Moskvu]].<ref>Halliday, Fred, '''Revolution and Foreign Policy: The Case of South Yemen, 1967-1987''', Cambridge University Press, 2002, page 35</ref> Njegov nasljednik bio je [[Ali Nasir Muhammad]].
===Građanski rat===
U [[Januar|januarujanuar]]u [[1986]]. u Adenu je došlo do sukoba između pristalica Ali Nasir Muhammada i Abdul Fattah Ismaila koji se vratio iz egzila. Borbe, koje su trajale mjesec dana, rezultirale su državnim udarom kojim je Ali Nasir Muhammad zbačen sa vlasti, dok je Ismail poginuo kada su mornaričke snage lojalne Muhammadu granatirale Aden. Oko 60,000 ljudi, uključujući i zbačenog Muhammada, prebjeglo je u Sjeverni Jemen. Saveznik Ismaila [[Ali Salem al Beidh]] postao je Generalni sekretar Socijalističke partije.<ref>Katz, Mark, '''[http://digilib.gmu.edu:8080/jspui/bitstream/1920/3127/1/civil%20conflict%20in%20south%20yemen.pdf Civil Conflict in South Yemen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718172214/http://digilib.gmu.edu:8080/jspui/bitstream/1920/3127/1/civil%20conflict%20in%20south%20yemen.pdf |date=18 Juli 2011 }}''', Middle East Review, Fall 1986</ref>
 
===Ujedinjenje===
Ujedinjenjem sa [[Arapska Republika Jemen|Arapskom Republikom Jemen]] [[22. maj|22. maja]]a [[1990]]. formirana je današnja [[Jemen|Republika Jemen]].
===Građanski rat 1994.===
Južni Jemen je proglasio nezavisnost [[1994]]. čime je izbio građanski rat. Rat je završen pobjedom Sjevernog Jemena i okupacijom juga.
 
==Politički i privredni život==
Red 78:
| title = The People's Democratic Republic of Yemen: Politics, Economics, and Society; The Politics of Socialist Transformation
| publisher = Lynne Rienner Pub
|date=Octoberoktobar 1986
| location =
| url =
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Demokratska_narodna_republika_Jemen"