Petroglifi u Tanumu
Petroglifi u Tanumu se nalaze u sjevernom dijelu pokrajine Bohuslän u zapadnoj Švedskoj, pokrajina Västra Götaland, koja ima tradiciju naseljavanja u trajanju od 8.000 god.. Predstavljaju jedinstveno umjetničko ostvarenje zbog svojih bogatih i raznovrsnih motiva (prikazi ljudi i životinja, oružja, čamaca i drugih simbola) kao i zbog kulturno-hronološkog jedinstva koje izražavaju. Oni otkrivaju život i vjerovanja ljudi koji žive u nordijskom regionu Evrope bronzanog doba, a izuzetni su po velikom broju i izvanrednom kvalitetu.[2].
| Svjetska baština | |
|---|---|
 | |
| Lokacija |  Švedska |
| Kriterij | i, iii, iv |
| Referenca | 557 |
| Uvrštenje | 1994. (18. sjednica) |
| Površina | 4.137.690 ha |
| Sajt | [1] |
Arheologija
urediPrvi zapisi o slikama upisanim na lokalitetu napravljeni su 1627. godine kada je Peder Alfsön, norveški doktor i lektor, napravio crteže tušem za neke rezbarije. Prve profesionalne crteže napravio je 1792. Carl Gustaf Gottfried Hilfeling, kojeg je poslao plemić Pehr Tham da nacrta petroglife.
Brojna istraživanja obavljena su tokom ranog 19. stoljeća, prvenstveno pod vodstvom Carla Georga Bruniusa i Axela Emmanuela Holmberga, koji su objavili rezultate i dugo raspravljali o najvjerovatnijem periodu njihovog nastanka. Tek su krajem 19. vijeka Oscar Montelius i Viktor Rydberg predstavili dokaze koji povezuju crteže sa bronzanim dobom.[3].
Svjetska baština
urediPetroglifi u Tanumu su 2015. godine uvršteni na listu UNESCO-ove svjetske baštine.[4]
Sjeverni Bohuslän je područje prepuno granitnih stijena, čiji su dijelovi današnji izgled dobili prije otprilike 14.000 godina dkad se skandinavski ledeni pokrivač polako pomicao prema sjeveru, ostavljajući izložene blago zakrivljene stijene. To su bila “platna” koju su odabrali umjetnici iz nordijskog bronzanog doba (oko 1700. pne – 500. pne.). U sjevernom Bohuslänu postoji najmanje 1.500 poznatih lokaliteta na dužini od 25 km, klesanih u stijenama koncentrisanih u određenim područjima, uključujući područje Tanuma, sa hiljadama slika.
Dok je područje bio na obali kada su rađeni crteži, sada se nalazi na nadmorskoj visini od 25 m.
Rezbarije su izvedene udaranjem u šilo kamenim čekićima i brušenjem stijene. Paneli kamene umjetnosti, vješto kreirani jednostavnim alatima, pokazuju bogatu raznolikost kompozicija najvišeg kvaliteta, čak i kada se smatraju jednostavno umjetničkim ili dizajnerskim djelima.
Namjera ovih panoa, koji se često nalaze na istaknutim položajima u pejzažu, da prenesu poruke, potvrđujući time svoju ulogu kao primarnih tadašnjih centara za bogosluženje i kult.
Reference
uredi- ^ UNESCO
- ^ "Petroglifi u Tanumu". UNESCO - whc.unesco.org. Pristupljeno 24. 1. 2023.
- ^ "Stara Skandinavija: Arheološka historija od prvih ljudi do Vikinga". OXFORD university press. Pristupljeno 24. 1. 2023.
- ^ "Švedska, spomenici upisani na listu svjetske baštine". UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 1. 2023.
