Omicron Ceti (ο Ceti, ο Cet, Mira Ceti, Mira) je zvijezda u sazviježđu Kit. Ima prividan sjaj od 3,04 mag. Udaljena je 420 sg od Sunca. Ubraja se u divove spektralne klasse M1-9IIIe. Promjenjivog je sjaja, prototip Mira Ceti zvijezda. Sastoji se od dvije zvijezde.[1][2][3][4]

Omicron Ceti
Crveni div Mira A
Podaci posmatranja
Epoha: J2000
SazviježđeKit
Rektascenzija02h 19m 20s[1]
Deklinacija-02° 58' 39"[1]
Vidljivi sjaj3,04[1] m
Tipizacija
Spektralna klasaM7IIIe[1]
B-V indeks boje1,42[1]
Astrometrija
Radijalna brzina63,5[2] km/s
Udaljenost420[3] SG
(129 Pc)
Fizikalne osobine
Procijenjena starost6 milijardi[3] g
Ostali nazivi
Oznaka po Bayer-uο Cet[2]
Oznaka po Flamsteedu68 Cet[2]
Oznaka po BonneruBD-03 353[2]
Oznaka po BSKHR 681[2]
Oznaka po Henry-Draper kataloguHD 14386[2]
Oznaka po SAO kataloguSAO 129825[2]
Oznaka po Tycho kataloguTYC 4693-1144-1[2]
Oznaka po Hipparcos kataloguHIP 10826[2]

Zvjezdani sistem

uredi

Sastoji se od dvije zvijezde udaljene 55 AJ.[5] Primarna ο Cet A (Mira A) je crveni div spektralne klase M7IIIe. Sekundarna ο Cet B (Mira B) je bijeli patuljak koji formira akrecioni disk od materije crvenog diva (Mira A). Mira A ostavlja za sobom trag dug 13 sg. Ovaj "rep" je otkriven s Galaxy Evolution Explorer i sadrži materijal koji se odvojio zadnjih 30000 godina od Mira A.[3][6]

Zvijezda prototip Mira A

uredi

Prvo otkriće napravio je 1596. njemački astronom David Fabricius. Fabricius ju je prethodno uvrstio u nove. Johannes Holwarda otkrio je 1609. akrecioni disk te ustanovio posebnu promjenu sjaja. Mira A je prototip Mira Ceti zvijezda. Do sada ih je otkriveno oko 6000-7000. Njihov period promjene sjaj traje 80-1000 dana. Prva je otkrivena promjenljiva koja nema osobine supernove, izuzme li se Algol (otkriven 1667.) u sazviježđu Perzeja. Mira A ima period promjene sjaja od 332 dana, koji na vrhuncu naraste 1500 puta.[3][5]

Kinematika

uredi

Kreće se brzinom 155,5˙km/s u odnosu na Sunce. Njena galaktocentrična udaljenost iznosi oko 10300-26200˙sg.[4]

Hemijski sastav

uredi

Prisustvo željeza iznosi oko 93% u poređenju sa Suncem.[4]

Etimologija

uredi

Poljski astronom Johannes Hevelius dao joj je, u svom djelu Historiale Mirae Stellae, naziv Mira koji potječe od latinske riječi za "prelijepa" ili "čudesna".[3][5]

Reference

uredi
  1. ^ a b c d e f C.Kronberg Zvijezde u sazviježđu Kit iz Arhivirano 14. 8. 2011. na Wayback Machinemaa.mhn.de pristupljeno 24.3.2015 (de)
  2. ^ a b c d e f g h i j SIMBAD baza podataka, Strazburški centar astronomskih podataka (CDS), Strazburg, ο Cet pristupljeno 24.3.2015 (en)
  3. ^ a b c d e f Sazviježđe Kit izconstellation-guide.com pristupljeno 24.3.2015 (en)
  4. ^ a b c ο Cet iz[mrtav link]astrostudio.org pristupljeno 24.3.2015 (en)
  5. ^ a b c Der Wundersame Stern Mira sa Bečkog univerziteta, objavljeno 26.7.2011, pristupljeno 14.4.2015 (de)
  6. ^ 13 Lichtjahre langer Schweif - Stern "Mira" mit Phänomen sa N-TV objavljeno 15.8.2007, pristupljeno 14.4.2015 (de)

Vanjski linkovi

uredi