Neolitski rudnici Krzemionki
Neolitski rudnici Krzemionki nalaze se oko 8 km. sjeveroistočno od grada Ostrowiec Świętokrzyski, Poljska. To je kompleks rudnika kremena iz doba neolita i bronzanog doba, od 3.900 - 1600. Zajedno sa Grimes Graves u Engleskoj i Spiennes u Belgiji, čine najveće rudnike u Evropi iz toga doba.[1] Kompleks se sastoji od četiri sastavna dijela:
- glavnog rudarskog polja Krzemionki Opatowskie
- dva manja rudarska polja, Borownia i Korycizna, poređana na istoj geološkoj strukturi
- stalno naselje neolitskih rudara Gawroniec koje je dobivalo poluproizvode kremenih sjekira iz rudnika za doradu i poliranje prije distribucije.
| Svjetska baština | |
|---|---|
 | |
| Lokacija |  Poljska |
| Kriterij | iii, iv |
| Referenca | 1599 |
| Uvrštenje | 2019. (43. sjednica) |
| Površina | 349,2 ha |
| Tampon-zona | 1.828,7 ha |
| Koordinate | N50 58 4.7 E21 30 8.3 |
U rudnicima se vadio i prerađivao prugasti kremen, koji se uglavnom koristio za izradu sjekira. Sa svojim podzemnim rudarskim građevinama, radionicama kremena i oko 4.000 okna i jama, kompleks sadrži jedan od najsveobuhvatnijih prahistorijskih podzemnih sistema za vađenje i preradu kremena do sada poznatih.
Svjetska baština
urediOtkriveni su 1922. god. U periodu 1958 - 1961. su intenzivno istraživani, a rezultati su pružili izuzetna svedočanstva o vađenju kremena za proizvodnju alata u ljudskoj istoriji. Ovdje je otkriveno okno sa površinom od preko 500 m2 koje nije poznato ni na jednom drugom lokalitetu. Eksploatisana je i jedinstvena vrsta kremena – prugasti kremen isprepleten izuzetnim šarama poput zebre naizmjeničnim nijansama sive – i oblikovan u sjekire koje su pronađene na prostoru radijusa i od 650 km od kompleksa, u Njemačkoj, Češkoj, Slovačkoj, Ukrajini, Bjelorusiji i Litvaniji
Tokom 1967. godine rudnici su proglašeni za arheološki, a zatim i rezervat prirode, čime su postali dostupni turistima. Obilaze se rutom dugom 465 m i najnižom tačkom 11,5 m ispod nivoa zemlje.
Rudnici su 2019. godine upisani na UNESCO-ov popis mjesta svjetske baštine[2]
Reference
uredi- ^ "Spomenici upisani na listu svjetske baštine u Poljskoj". UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 11. 2021.
- ^ "Drvena crkva u Petäjävesi - 1599". UNESCO: Svjetska baština - whc.unesco.org. Pristupljeno 9. 2. 2016.engleski: '
