Nekropola Umoljani

Nekropola Umoljani, naselje Umoljani, općina Trnovo (FBiH), nalazi se na listi 30 srednjovjekovnih nekropola stećaka koje su 2016. godine proglašene Svjetskom baštinom UNESCO-a. Na listi su 22 nekropole u Bosni i Hercegovini, po 3 u Srbiji i Crnoj Gori, a 2 u Hrvatskoj.

Nekropola Umoljani

Nekropola je i nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Lokacija

Nacionalni spomenik čine više cjelina raspoređenih na lokalitetima Dolovi i Crkvina s lijeve i desne strane puta prije ulaska u selo Umoljane:

• nekropola sa 47 stećaka;
• nekropola sa 11 starih nišana;
• zemljom prekriveni ostaci objekta na lokalitetu Crkvina;
• osamljeni stećak;
• nekropola sa pet stećaka.

Opis

Ostaci drevnih naselja razbacani su oko sela, sa velikim brojem srednjovjekovnih nadgrobnih spomenika smještenih visoko na hridinama. Većina stećaka izrađeni su od lokalnog kamena, imaju oblik ploče, sanduka i sljemenjaka. Znatan broj stećaka ukrašavaju realistička i simbolička obilježja (tordirana vrpca, dvostruka vrpca od cik-cak linija, linije rađene u vidu reljefnih ispupčenja i udubljenja, loza sa trolistom, loza sa spiralama, stilizirani križ, latinski križ, štit, mač, krug i figuralna predstava kola, tj. posmrtnog kultnog plesa, zatim predstava stiliziranog stabla sa dva para spiralnih zavoja koji se simetrično povijaju te ukras rozete).

Također pogledajte

• Stećci (svjetska baština UNESCO-a)
• Spisak Svjetske baštine u Bosni i Hercegovini

Literatura

• Šefik Bešlagić, Sarajevo: “Veselin Masleša“, 1982. STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST
• Šefik Bešlagić, Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. STEĆCI, KATALOŠKO-TOPOGRAFSKI PREGLED
• Marko Vego, Sarajevo: Izdanje Zemaljskog muzeja, knjiga III, 1964.Zbornik srednjovjekovnih natpisa Bosne i Hercegovine.