Natrij-cijanid
Natrij-cijanid je so natrija sa cijanovodičnom kiselinom. Ima hemijsku formulu NaCN. Na sobnom temperaturi je bezbojan kristalni prah, koji ima slab miris na gorke bademe. Veoma je higroskopan.
| Natrij-cijanid | |
|---|---|
Na+ | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Natrij-cijanid |
| Molekularna formula | NaCN |
| CAS registarski broj | 143-33-9 |
| Kratki opis | bezbojni kristalni prah sa slabim mirisom na badem |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 49,01 g/mol |
| Agregatno stanje | čvrsto |
| Gustoća | 1,5955 g/cm3[1] |
| Tačka topljenja | 561,7 °C |
| Tačka ključanja | 1500 °C |
| Pritisak pare | 1 hPa na 800 °C |
| Rastvorljivost | 580 g/l u vodi pri 20 °C |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
3
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Dobijanje
urediNatrij-cijanid se dobija procesom neutralizacije cijanovodične kiseline i natrij-hidroksida (sode) putem Andrussowe reakcije. Za sintezu natrij-cijanida se koriste metan, amonijak i kisik.
- Metan, amonijak i kisik reaguju na temperaturi od 1546 °C te uz prisustvo platine kao katalizatora dobija se voda i cijanovodična kiselina.
Slijedi reakcija neutralizacije cijanovodične kiseline i sode.
- Cijanovodična kiselina i soda daju natrij-cijanid i vodu.
Ranije se natrij-cijanid dobijao putem reakcije natrija sa ugljom i amonijakom.
Upotreba
urediNatrij-cijanid zajedno sa kalij-cijanidom se upotrebljava u proizvodnji plemenitih metala zlata i srebra. U galvanskoj tehnici se koristi u raznim cijanidnim kadama, npr. u cijanidnim kadama za bakar, mesing, bronzu, cink, kadmij i zlato.
U organskoj hemiji natrij-cijanid se koristi u raznim sintezama. Natrij-cijanid je otrovan za ljude. Smrtonosna doza (oralno) iznosi oko 2,8 mg po kilogramu tjelesne mase.[2]