Wikipedia

Na zapadu ništa novo (1930)

film Lewisa Milestonea iz 1930.

Na zapadu ništa novo američki je epski, ratni film snimljen 1930. godine na osnovu istoimenog romana Erich Maria Remarquea. Režirao ga je Lewis Milestone, a glavne uloge su tumačili Louis Wolheim, Lew Ayres, John Wray, Arnold Lucy i Ben Alexander. Na zapadu ništa novo se smatra da je na realističan i potresan način prikazao ratovanja iz Prvog svjetskog rata. Radnja filma prati grupu idealistički nastrojenih mladića koji se pridružuju njemačkoj vojsci tokom Prvog svjetskog rata i poslati su na Zapadni front, gdje je njihov patriotizam uništen nakon surove realnosti ratovanja.[4] Film se nalazio se na 54. poziciji na spisku AFI-jevih 100 godina ... 100 filmova. Međutim, nakon revizije 2007. godine skinut je sa spiska 100 najboljih filmova. U junu 2008. godine, nakon glasanja Američki filmski institut (AFI) je objavio AFI-jevih vrhunskih 10 - deset najboljih filmova u svakoj od deset "klasičnih" američkih filmskih žanrova; Na zapadu ništa novo je zauzeo sedmu poziciju najboljih filmova u epskom žanru.[5][6] Godine 1990, američki Nacionalni filmski registar pri Kongresnoj biblioteci ga je odabrao na čuvanje kao "kulturno, historijski i estetski značajan." Film je bio prvi koji je osvojio Oscara u obje kategorije za najbolji film i najboljeg režisera.

Na zapadu ništa novo
Originalni poster filma
Izvorni naslovAll Quiet on the Western Front
RežiserLewis Milestone
ProducentCarl Laemmle Jr.
Scenarist(i)
Uloge
MuzikaDavid Broekman
Žanrepski, ratni
KinematografijaArthur Edeson
MontažaEdgar Adams
ProdukcijaUniversal Studios
DistributerUniversal Pictures
Premijera24. august 1930.[1]
Trajanje
  • 152 minute[1] (izvorna verzija)
  • 133 minute (obnovljena verzija)
ZemljaSAD
Jezikengleski
Budžet1,2 miliona dolara[2]
Zarada1,5 miliona dolara[3]

Zvučna verzija filma prvobitno je trajala 140 minuta, iako je na kraju studio izrezao oko 35 minuta. Većina nestalih snimaka je naknadno obnovljena u kombinovanim napora raznih arhiva.[7] U vrijeme premijernog prikazivanja film je imao veliki uspjeh u kinima i bio je najveći hit Universala. Ponovo je bio prikazivan u Sjedinjenim Američkim Državama 1939. godine, u znatno skraćenoj verziji, i imao je po drugi put uspjeh u kinima i često je kasnije prikazivan na TV-u. Film je loše bio primljen u Njemačkoj prije nacizma, i službeno je bio zabranjen nakon Hitlerovog dolaska na vlast, bojeći se da bi poruka u filmu imala demorališući utjecaj na njemačku omladinu.[8]

Radnja uredi

Profesor Kantorek drži strastveni govor o slavi služenja njemačke vojske i "spasa domovine". Na samom početku svog punoljetstva, učenici iz istog razreda, koje je predvodio Paul Baumer, odlaze u vojsku kao regruti 2. čete. Njihove romantične zablude brzo su se rasplinule tokom kratkog ali rigoroznog treninga pod komandom grubog kaplara Himmelstossa, koji im otvoreno govori: "Vi ćete biti vojnici i ništa više."

Novi vojnici stižu vlakom na front, gdje vlada haos, sa vojnicima rasutim posvuda, nadolazećim projektilima, zaprežnim kolima koja jure na sve strane, i neprestanom kišom. Jedan iz čete je već ubijen prije nego što su novi regruti stigli na liniju fronta, što je zaprepastilo jednog od regruta (Behn). Regruti se priključuju jedinici sastavljenoj od starijih vojnika, koji nisu baš susretljivi. Mladi vojnici uviđaju da hrana uopšte nije bila dostavljena. Oni nisu jeli od doručka, ali vojnici kojima su se pridružili nisu jeli dva dana. Jedan od njih, "Kat" Katczinsky, odlazi da nađe nešto za jelo i vraća se sa zaklanim svinjama koje je ukrao iz obližnje kuhinje. Regruti moraju "platiti" večeru s cigaretama.

Novi regruti su prvi put u rovovima sa veteranima, i imaju zadatak da ponovo uvežu bodljikavu žicu, ali ovo iskustvo postaje opasno, posebno kada Behna zaslijepljuje gelera i biva pokošen rafalom iz mitraljeza. Nakon što su proveli nekoliko dana u bunkeru izloženi bombardovanjima, oni na kraju zauzimaju rovove i uspješno odbijaju napad neprijatelja; oni zatim prelaze u kontranapad, te zauzimaju neprijateljske rovove uz teške gubitke, ali su na kraju primorani da ga napuste. Oni su poslati do terenske kuhinje da dobiju svoje porcije sljedovanja; svaki od njih prima dvostruke porcije, jednostavno zato što je bio veliki broj mrtvih.

Svi počinju jesti pohlepno, ali onda padaju u stanje obamrlosti. Ubrzo saznaju da će sutradan da se vrate na front i počinje formalna rasprava o uzrocima rata i ratova u cjelini. Oni spekulišu o tome da li neprijateljstvo dolazi zbog geografskih sredina i da li su i oni dio toga. Tjaden govori familijarno o sebi i Kaiseru; Kat se šali da umjesto rata, oni treba da skupe lidere Evrope skinute do njihovog donjeg rublja i dati im da se "bore sa palicama".

Jednog dana, kaplar Himmelstoss stiže na front kao kazna zbog njegove loše reputacije; on je prisiljen da osvoji vrh sa 2. četom i odmah biva ubijen. U napadu na groblje, Paul ubada francuskog vojnika, ali se nalazi u klopci u rupi sa umirućim neprijateljskim vojnikom gdje mora provesti cijelu noć. Tokom noći, on očajnički pokušava da mu pomogne, donoseći mu vode, ali nikako nije mogao da ga spasi. On plače gorko i moli mrtvo tijelo da progovori, kako bi mogao moliti za oproštaj. Kasnije, on se vraća do njemačkih linija gdje ga tješi Kat. Pri povratku na front, Paul je teško ranjen i odveden je do katoličke bolnice, zajedno sa svojim dobrim prijateljem Albertom Kroppom. Kroppova noga je amputirana, ali on tek kasnije saznaje za to. U isto vrijeme, Paul je odveden u odjel za previjanje, iz kojeg se, sudeći prema njihovoj reputaciji, niko nikada nije vratio živ; ali on se kasnije vraća u običnu bolničku sobu trijumfalno, gdje zatiče Kroppa u depresiji.

Paul je dobio odsustvo i posjećuje svoju porodicu kod kuće. On je šokiran zbog svih dezinformacija o stvarnoj ratnoj situaciji; svako je uvjeren da će konačni "napad na Pariz" uskoro doći. Kada je Paul posjetio učionicu, gdje je prvobitno bio regrutiran, on zatiče profesora Kantoreka kako brblja sa istim patriotskim zanosom klasi čak još mlađih studenata. Razočaran i ljut, Paul se vraća na front gdje ga oduševljeno pozdravlja Tjaden. On ide da se nađe sa Katom, i oni raspravljaju o nesposobnosti ljudi da shvate uzaludnost rata. Katova cjevanica je slomljena usljed napada od strane niskoletećeg aviona, pa ga Paul nosi nazad do poljske bolnice ali kasnije Kata ubija drugi nalet aviona. Pogođen zbog gubitka svog mentora, Paul odlazi.

U završnoj sceni, Paul se vratio na front. On vidi jednog leptira odmah iznad svog rova. Paul se smiješi i doseže leptira, ali postaje previše izložen, pa neprijateljski snajperist puca i ubija ga. Konačna scena prikazuje 2. četu kako dolaze na front po prvi put, a u pozadini blijedi slika groblja.

Uloge uredi

Snimanje uredi

Budžet filma je iznosio 1.25 miliona dolara što je za to vrijeme bio znatan iznos. Činjenica da je snimanje počelo tek nekoliko mjeseci nakon Berzovnog kraha 1929. predstavljalo je ogromno kockanje koje je Universal Pictures tada preuzeo.[9]

U filmu, Paul se može vidjeti dok poseže za leptirom. Ova scena se razlikuje od knjige, a inspirirana je ranijom scenom koja pokazuje kolekciju leptira u Paulovoj kući. Prizor je snimljen u fazi montaže, tako da glumci više nisu bili dostupni pa je Milestone morao koristiti svoju ruku umjesto Paulove. Poznata komičarka Zasu Pitts je prvobitno glumila Paulovu majku i završila je snimanje filma, ali na premijeri filma publika navikla na njene komične uloge, smijali su se kada se pojavila na ekranu tako da je Milestone ponovo morao snimati njene scene sa Beryl Mercer prije nego je film bio pušten za šire prikazivanje. Publika na premijeri je ostala jedina koja je Pitts vidjela u ulozi, iako se ona pojavljuje u 30 sekundi dugom originalnom traileru filma. Louis Wolheim zaradio najbolje pohvale kritike u karijeri igrajući ulogu narednika. On je kasnije trebao da glumi u sljedećem filmu Lewisa Milestonea Front Page (1931), kada je neočekivano umro od raka želuca 1931. godine. Douglas Fairbanks i autor romana Erich Maria Remarque, bili su uzeti u obzir za glavnu ulogu.[9]

Film je snimljen s dvije kamere koje su stajale jedna pored druge, sa jednom montiranom negativom za zvučni film, a drugom montiranom kao "međunarodna zvučna verzija" za distribuciju u ne-engleskom govornom području. Veliki broj njemačkih vojnih veterana koji su živjeli u Los Angelesu u vrijeme snimanja, bili su zaposleni kao statisti i tehnički savjetnici. Oko 2,000 statista koristilo se tokom snimanja.[10] Među njima je bio i budući režiser Fred Zinnemann koji je režirao filmove kao što su: Odavde do vječnosti, Tačno u podne, Julia, Čovjek za sva vremena, ali je dobio otkaz zbog drskog ponašanja.

Lewis Milestone je namjerno snimio film bez muzike kako bi se uzela u obzir ozbiljnost teme. Međutim, neki od kina su dodali muziku po sopstvenom izboru, jer nisu navikli da prikazuju filmove bez ikakve muzike u pozadini.[9]

Kritike uredi

Preglednik filmova Rotten Tomatoes izvještava da je 98% kritičara dalo filmu rejting "Certified Fresh", na osnovu 40 recenzija sa prosječnom ocjenom od 8.9/10, s komentarom sajta koji navodi: "Sjajna antiratna polemika režisera Lewisa Milestonea, predvođena nezaboravnim nastupom Lewa Ayresa, razotkriva svu tragičnu glupost u samom srcu rata."

Slijedi izabrana kritika:

Kao dio proslave stogodišnjice postojanja Universala kao studija, objavljen je klasični anti-ratni film Na zapadu ništa novo. Film je priča o njemačkim mladićima koji se pridružuju borbama u Prvom svjetskom ratu. Na početku oni stupaju u službu uz obećanje o heroizmu i dužnosti patriotizma, mladi njemački vojnici uskoro shvataju sve strahote rata. Kao i mnogi filmovi snimljeni prije više od 80 godina, potrebno je malo vremena da se naviknete na njega. Početne scene je teško skontati samo zato što, dok su likovi Nijemci, oni se prikazuju kao tipični Amerikanci, koji koriste sličan američki sleng i nose sličnu američku modu. Razumije se da se mladi Nijemci koji se upisuju u vojsku suočavaju sa istim izazovima i strahovima kao i američki mladići, ali ovi likovi prije njihove vojne službe nimalo se ne doimaju kao evropski. Međutim, ovi problemi blijede kada se radnja filma preseljava u sam rat. Raspoređivanje vojnika na front označilo je veliko izjednačavanje. To je bio odvažan film posebno za to doba, u sendviču između dva svjetska rata. Odvažan je bio jer se usudio pokazati humanost njemačkog vojnika i prikazao je izuzetno realno svo nasilje na bojnom polju, koje se ubrzo izgubilo nakon Zakona o filmskoj industriji (Motion Picture Production Codes) koji je stupio na snagu nekoliko godina kasnije. Na zapadu ništa novo je iskoristio priliku da dovede u pitanje rat i njegovu humanost dugo prije pojave ratnih protestnih filmova koji su postali popularni tokom 70-ih godina. Film je naravno zastario, ali je i dalje snažan. I to je odličan primjer moćnog i epskog pravljenja filma prije nekoliko decenija.[11]

Reference uredi

  1. ^ a b All Quiet on the Western Front, afi.com; pristupljeno 24.3.2014.
  2. ^ Box Office Information for All Quiet on the Western Front, Box Office Mojo; pristupljeno 13.4.2012.
  3. ^ Quigley Publishing Company "The All Time Best Sellers", International Motion Picture Almanac 1937-38 (1938) str. 942 pristupljeno 19.4.2014.
  4. ^ "ALL QUIET ON THE WESTERN FRONT". rottentomatoes.com. Pristupljeno 12. 7. 2016.
  5. ^ Američki filmski institut (17. 6. 2008). "AFI Crowns Top 10 Films in 10 Classic Genres". ComingSoon.net. Arhivirano s originala, 19. 6. 2008. Pristupljeno 18. 6. 2008.
  6. ^ "Top 10 Epic". Američki filmski institut. Arhivirano s originala, 19. 6. 2008. Pristupljeno 18. 6. 2008.
  7. ^ "All Quiet on the Western Front". chicagoreader.com. Pristupljeno 12. 7. 2016.
  8. ^ "All Quiet on the Western Front (1929-30)". http://emanuellevy.com/. Pristupljeno 12. 7. 2016. Vanjski link u parametru |work= (pomoć)
  9. ^ a b c "Trivia na imdb.com". imdb.com. Pristupljeno 22. 8. 2016.
  10. ^ TCM Notes
  11. ^ "ALL QUIET ON THE WESTERN FRONT". 7mpictures.com. Arhivirano s originala, 1. 12. 2017. Pristupljeno 28. 8. 2016.

Vanjski linkovi uredi

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Na_zapadu_ništa_novo_(1930)&oldid=3519798"