Čovjek za sva vremena (1966)

američki film

Čovjek za sva vremena filmska je adaptacija Roberta Bolta i Constance Willis po istoimenoj Boltovoj pozorišnoj predstavi. Glavnu ulogu tumači Paul Scofield, trijumfalno ponavljajući svoju teatarsku ulogu Sir Thomasa Morea. Glavna tema filma je Moreovo tvrdoglavo katoličko odbijanje da prizna raskid Henrika VIII s katoličanstvom i razvod od svoje prve žene.[2]

Čovjek za sva vremena
RežiserFred Zinnemann
ProducentFred Zinnemann
Scenarist(i)Robert Bolt
Constance Willis
UlogePaul Scofield
Wendy Hiller
Leo McKern
Robert Shaw
Orson Welles
Susannah York
MuzikaGeorges Delerue
ŽanrBiografija, drama
KinematografijaTed Moore
MontažaRalph Kemplen
ProdukcijaHighland Films
DistributerColumbia Pictures
Premijera12. decembar 1966.
Trajanje120 minuta
ZemljaSAD
JezikEngleski
Budžet2 miliona $
Zarada25 miliona $[1]

Radnja

uredi

Thomas More (Paul Scofield) je u sukobu s Henrikom VIII (Robert Shaw) zbog kraljeve želje da se razvede od svoje žene, Katarine Aragonske, da bi zatim oženio Anne Boleyn. More shvata da bi Katolička crkva smatrala kralja heretikom. More, novoimenovani kancelar, stiče mnogo poštovanja zato što je izričit u održavanju veza s Rimom, tako da Henrik VIII ispada nerazuman što izaziva njegov bijes. Budući da kralj postaje sve ljući, on pokušava diskreditirati Morea zakonskim igrama, ali taj pokušaj propada. More osjeća opasnost koja mu prijeti i odlučuje da bi najbolje bilo da se povuče u miran život. Nažalost, Moreova ostavka nije prihvaćena od kralja sve dok on ne odobri njegov razvod. More, međutim, odbija ovaj zahtjev. Henrik provodi zakon koji mu omogućava da ima apsolutnu moć odlučivanja o engleskim vjerskim pitanjima, raskidajući s Rimom i tako osnivajući Englesku crkvu. Zatim sprovodi zakon koji proglašava da bilo koji član kraljevske palate je izdajnik ukoliko ne potpiše. Moreovo odbijanje predodređuje mu sudbinu da bude pogubljen, ali on će ostati zapamćen kao duboko principijelan "čovjek za sva vremena."

Uloge

uredi

Nagrade

uredi

Oscari

uredi
  • Najbolji film
  • Paul Scofield - najbolji glumac
  • John Box - najbolji scenograf
  • Ted Moore - najbolji fotograf
  • Elizabeth Haffenden, Joan Bridge - najbolji kostim
  • Robert Bolt - najbolji scenarist
  • Najbolji film
  • Paul Scofield - najbolji glumac
  • Fred Zinnemann - najbolji režiser
  • Robert Bolt - najbolji scenarist

Ostale nagrade

uredi
  • Fred Zinnemann - najbolji režiser - Udruženje američkih filmskih režisera, nagrada Udruženja filmskih kritičara New Yorka,
  • Paul Scofield - najbolji glumac - nagrada Udruženja filmskih kritičara Kansas Cityja, New Yorka, Moskovski međunarodni filmski festival
  • Robert Shaw - najbolji sporedni gluac - nagrada Udruženja filmskih kritičara Kansas Cityja
  • Najbolji film - nagrada Udruženj filmskih kritičara New Yorka
  • Robert Bolt - najbolji scenarist - nagrada Udruženja filmskih kritičara New Yorka, nagrada Udruženja pisaca Velike Britanije [1]

Zanimljivosti

uredi
  • Richard Burton odbio je ulogu Thomasa Morea.
  • Kamioni puni stiropora su bili naručeni da simuliraju snježnu atmosferu. Odmah nakon dostave pravi snijeg je počeo da pada.
  • Isprva, producenti su željeli Laurencea Oliviera kao Thomasa Morea i Aleca Guinnessa kao Wolseya, ali režiser Fred Zinnemann je insistirao da se uloge dodijele Paulu Scofieldu i Orsonu Wellesu.
  • Originalna teatarska predstava imala je premijeru u ANTA Playhouse (New York) 21. novembra 1961. i ukupno je održano 637 predstava u kojima je glumio Paul Scofield.
  • Da bi sačuvali budžet ispod dva miliona dolara, svi su glumci morali pristati na smanjenje plaća. Jedini glumci koji su primili plaće više od 10.000 funti bili su Orson Welles, Paul Scofield i Susannah York.
  • Scene sa suđenja i pogubljenja su bazirane na zapisima očevidaca, koji su bili objavljeni anonimno u pariskim novinama 4. augusta 1535.
  • Na kraju filma More bere cvat sa drveta zvano Aesculus hippocastanum; takva vrsta drveta pojavila se u Evropi tek u 17. vijeku s dolaskom Turaka.[1]

Kritike

uredi

Producent-režiser Fred Zinnemann spojio je sve elemente snimanja filma u odličnu, zgodnu i uzbudljivu verziju Čovjeka za sva vremena.

...politička, religiozna i lična elegancija doba je oživjela i film se koncentrira na impresivnu čvrstinu sir Thomasa Morea...

– Donald J. Levit, ReelTalk Movie Reviews