Moralni imperativ
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Ovaj članak je siroče zato što nema ili vrlo malo ima drugih članaka koji linkuju ovamo. |
Moralni imperativ je, u filozofiji, unutrašnje čovjekovo načelo prema kojem on određuje svoje postupke. Osvnovne postulate moralnog imperativa nalazimo već kod Platona, koji je "najviše Dobro" izvodio iz svojih ontoloških postavki. On to "najviše Dobro" nigdje jednoznačno ne definiše, ali kaže da je "pravičnost dati svakome ono što mu pripada" (Resp, 332c) te ustvrđuje da postoji jedan moralni zakon koji važi za sve pojedince i države.
Moralni imperativ razvio se u jednu vrstu kategoričkog imperativa kako ga je definisao Immanuel Kant: "Postupaj samo prema onom načelu za koje ujedno možeš htjeti da postane opštim zakonom". To znači da čovjek svojom slobodnom voljom mora usklađivati svoje djelovanje na taj način da njegove lične etičke pobude, to jest njegova načela, uvijek i u svakoj prilici mogu postati opštim zakonom čovječanstva. Kant je, dakle, ovaj imperativ smatrao produktom djelovanja uma: odbacivanje ovog opšteg moralnog načela bilo bi suprotno čistom umu. Kasniji mislioci smatrali su da moralni imperativ proizlazi iz savjesti, kao božanski glas koji govori kroz ljudski duh. Prema tome, načela savjesti su jednostavno ispravna i ne treba da ih dalje objašnjavati.