M-77 Oganj
M-77 Oganj je jugoslavenski samohodni višecijevni lanser raketa 128 mm sa 32 lansirne cijevi i raketom dometa 20 km, snažno sredstvo za vatrenu podršku sa najvišim nivoom automatizacije za ovu kategoriju naoružanja. Predstavlja efikasno artiljerijsko oruđe čija je osnovna karakteristika mogućnost ostvarivanja iznenadnih vatrenih udara po površinskim i grupnim ciljevima. Sistem je uveden u naoružanje 1977. godine. Na bazi rakete OGANj razvijen je jednocijevni prenosni raketni sistem velikog dometa, DLR 128 mm, podesan za partizanski način ratovanja
| M-77 Oganj | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1977 - do danas |
| Ratovi | Rat u SFRJ |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | .svg){kind=small} BNT "Bratstvo" Novi Travnik |
| Varijante | M-77, M-96 |
| Opis oružja | |
| Težina | 22,400 kg |
| Dužina | 8.4 m |
| Dužina cijevi | 2.6 m |
| Visina | 3.1 m |
| Posada | 5 |
| Kalibar | 128 mm |
| Maks. domet | 20 km |
Razvoj
urediNakon uspješno realizovanog projektovanja vučnog višecijevnog lansera raketa PLAMEN 128 mm sa 32 lansirne cijevi i brzorotirajućom raketom dometa 8,6 km započela je sledeća etapa u razvoju ove vrste oružja višecijevni raketni sistem OGANJ, dometa 20 km. Nosioc razvojnog projekta bio je Vojno-tehnički institut na čelu sa profesorom Obradom Vučurovićem a dok je serijska proizvodnja lansera ostvarena u preduzeću "Bratstvo Novi Travnik - BNT". Rakete kalibra 128 mm proizvodila je fabrika PRETIS iz Vogošća. Razvoj lansera raketa M77 Oganj trajao je od 1968. do 1977. godine. Prototip je prvi put javno prikazan na vojnoj paradi 1975. godine, a serijska proizvodnja otpočela je pet godina kasnije.
Opis
uredi
Višecijevni bacač raketa postavljen je na vozilo FAP-2026 BDS/A sa posebno izvedenom platformom. Na zadnjem dijelu platforme ugrađen je lanser sa 32 cijevi kalibra 128 mm, čije pokretanje po pravcu i elevaciji obavljaju elektromotori. Polje djestva po azimutu je 180°, a vrijeme neophodno za navođenje lansera je manje od 45 sekundi. Sistem za pokretanje po visini obezbeđuje postizanje maksimalne elevacije od 50° za manje od 70 sekundi. Za nivelaciju (dovođenje u horizontalni položaj) lansera koristi se poseban sistem, čiji je opseg rada +/- 6° po uzdužnoj i +/- 10° po poprečnoj osi, a vrijeme nivelisanja po obje ose je oko 20 sekundi. Pri gađanju i dopunjavanju lansera, sistem za oslanjanje vozila se isključuje pomoću četiri stope. Vrijeme spuštanja stopa do maksimalnog položaja je manje od 18 sekundi. Na prednjem dijelu platforme (iza kabine vozila) nalazi se punjač sa 32 rezervne rakete. Punjač obezbjeđuje poluautomatsko punjenje lansirnih cijevi za nešto više od tri minuta. Vrijeme potrebno za lansiranje dva punjenja (64 rakete) sa istog vatrenog položaja iznosi 6,5 minuta. Platforma sa lanserom ima sklopiv sistem za zaštitu od meteoroloških utjecaja. Kada je zaštita navučena, vozilo M77 Oganj podsjeća na običan kamion, što doprinosi maskiranju. Za gađanje iz višecijevnog lansera raketa koriste se trenutno-fugasne rakete M77, a razvijene su i rakete sa kasetnom bojevom glavom sa bombicama kombinovanog dejstva i rakete sa kasetnom bojevom glavom sa protivtenkovskim minama. U bojevu glavu razorne rakete ulivene su 2562 čelične kuglice mase 0,103 kg i 430 kuglica mase 0,443 kg. Dimenzije lijevka na cilju iznose 2,10 x 0,35 m. Raketni motor radi 1,82 s i za to vrijeme ubrza raketu do 750 m/s. Maksimalni domet je 21.000 m.[1] Za samoodbranu od napada iz vazdušnog prostora, Oganj je naoružan protivavionskim mitraljezom kalibra 12,7 mm Browning M2HB ili M87 NSVT, postavljenim na krov kabine vozila. Za odbranu od napada sa zemlje, posada pored ličnog naoružanja na rasplaganju ima i ručni bacač M79 Osa. Sistem M77 Oganj je sa velikom efikasnošću korišten u ratnim sukobima na teritoriji bivše SFRJ.
Taktičko-tehničke karakteristike
uredi- Kalibar: 128 mm
- Broj lansirnih cijevi: 32
- Borbeni komplet: 64 rakete
- Posada: 5
- Borbena masa: 22400 kg
- Masa praznog vozila: 17300 kg
- Dužina vozila u marševskom položaju: 8,4 m
- Širina vozila u marševskom položaju: 2,49 m
- Visina u marševskom položaju: 3,1 m
- Masa rakete: 67,1 kg
- Masa bojeve glave: 19,53 kg
- Polje dejstva po pravcu (ručno): 185°
- Polje dejstva po pravcu (automat. i poluaut.): 180°
- Polje dejstva po elevaciji: 0 - 50°
- Površina dejstva trenutno fugasne BG: 0,36 ha
- Površina dejstva kasetne BG: 1,1 ha
- Vjerovatno skretanje po pravcu na max dometu: oko 170 m
- Vjerovatno skretanje po daljini na max dometu: oko 125 m
- Maksimalna brzina kretanja vozila: 80 km/h
- Temperaturni ospeg upotrebe: -30 do +40 ° [2]
Modernizacija
uredi
Za potrebe Vojske Srbije započet je proces modernizacije postojećih oruđa Oganj M-77 kako bi se prešlo na savrjemenu digitalizovanu tehnologiju, koja posluzi oruđa omogućuje da bez izlaska iz vozila, posjedne vatreni položaj, dejstvuju i za 3 minuta ga napusti. Nekada je za potrjebe posjedanje vatrenog položaja bilo potrebno 15 minuta. U to vrijeme je ulazilo posjedanje položaja orijentacije i određianje koordinata vatrenog položaja, usmjeravanje oruđa u azimut osnovnog pravca, izračunavanje početnih elemenata, korektura i grupno gađanje. Nakon modernizacije, zahaljujući novoj automatskoj nišanskoj liniji, automatskom određivanju koordinata vatrenog položaja i elemenata za gađanje, vatreni zadaci na modernizovanom Ognju izvršavaju se mnogo brže.
Korisnici
uredi
Reference
uredi- ^ M-77 at FAS.org
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 23. 1. 2008. Pristupljeno 23. 1. 2008.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
Vanjski linkovi
uredi- Oganj M77, RTS emisija Dozvolite - Zvanični kanal
- Modernizovana raketna artiljerija (RTS, 1.06.2020.)
- Zauzimanje i napuštanje položaja baterije digitalizovanih oruđa Oganj M-77 (Ministarstvo odbrane i Vojske Srbije - Zvanični kanal)
