Jomkipurski rat

Jomkipurski rat (poznat još i kao Oktobarski rat) vodio se između Izraela i koalicije arapskih zemalja pod vodstvom Egipta i Sirije između 6. i 25. oktobra 1973. Rat je počeo na dan jevrejske slave Jom kipur iznenadnim napadom Egipćana i Sirijaca na Sinaj i Golansku visoravan, koje je Izrael zauzeo 1967. Arapske zemlje nazivaju ga i Ramazanski rat.

Jomkipurski rat
Datum	6–25. oktobar 1973.
Lokacija	Sinaj, Sueski kanal, Golanska visoravan
Ishod	Dogovor o prekidu vatre
Sukobljene strane
Izrael Egipat Sirija Irak
Komandanti
Moše Dajan David Elazar Arijel Šaron Šmuel Gonena Benjamin Peled Saad El Shazly Mustafa Tlass Hafez al-Assad
Vojne jedinice
Izrael 415.000 Egipat 300.000 Sirija 150.000 Irak 60.000
Žrtve
2.656 mrtvih, 7.250 ranjenih, više od 340 zarobljenih, 400 uništenih tenkova, 600 oštećenih tenkova, 102 uništena aviona 8.528* – 15.000** mrtvih, 19.540* – 35.000** ranjenih, 2.250 uništenih ili osvojenih tenkova, 432 uništena aviona

Tok odvijanja

Povod

Izrael je 1967. iznenadnim napadom u Šestodnevnom ratu uspio uništiti kompletnu egipatsku avijaciju. Ovaj napad je toliko ponizio i šokirao Egipćane odnosno arapski svijet da se o pomirenju uopće nije govorilo.

Pripreme za napad

Uz pomoć sovjetskih instruktora egipatska vojska gradi pontonske mostove za brz prodor preko Sueskog kanala. Pod nadzorom istih odvijaju se vježbe za probijanje izraelskih linija odbrane.

Napad arapske koalicije

6. oktobra 1973. avioni egipatske vojske prelijeću Sueski kanal. Uz to, 2000 topovskih cijevi otvara vatru na položaje izraelske vojske na Sinajskom poluostrvu. Sirijska vojska sa 700 tenkova prodire na Golansku visoravan. Do večeri je egipatska vojska uspijela preći liniju odbrane "Bar Lev", koju su Izraelci smatrali neprobojnom. U prvom naletu Sirija je uspjela vratiti u potpunosti teritorije koje su 1967. bile oduzete od strane Izraela. Arapska koalicija je namjerno taj dan odabrala iz dva razloga:

• Izrael se nalazio vanjskopolitički u veoma izolovanom položaju
• Održavali se izbori narod je bio umoran od političkih kampanja. Taj dan se slavio jevrejski praznik Jom Kipur (Dan pomirenja) tako da su javne ustanove bile zatvorene.

Po prvi put, otkako je progašena samostalnost, Izrael se nalazi u defanzivi. Izraelski general Moše Dajan upotrijebio je izraz "Jomkipurski rat". Ujedinjene nacije 22. oktobra 1973. donose rezoluciju 338 koja zahtijeva prekid napada. SAD je isporučivao oružje i municiju Izraelu, dok je SSSR snabdijevao arapsku koaliciju.

Kraj sukoba

Jomkipurski rat je zategnuo odnose između SAD i SSSR-a. SAD je prijetio da će se direktno umiješati i pomoći izraelskoj vojsci. Sve američke vojne snage uključujući i ABC jedinice stavljene su u stanje pripravnosti.

Pod pritiskom SAD-a uspostavljaju se pregovori a 26. oktobra se zvanično prekidaju ratna dejstva. 11. novembra 1973. Egipat i Izrael potpisuju sporazum.

Vanjski linkovi

• Jomkipurski rat na Wikimedia Commonsu