Izbori za narodne poslanike Ustavotvorne skupštine Demokratske Federativne Jugoslavije 1945.
Izbori za narodne poslanike Ustavotvorne skupštine Demokratske Federativne Jugoslavije održani su 11. novembra 1945.[1] Zbog praktički uvođenog jednostranačkog sistema većina opozicije bojkotovala je ove izbore.[2]
Izborni sistem
urediIzbori su održani po sistemu koji je odobrila privremena Skupština (AVNOJ).[3] Svi punoljetni muškarci i žene stariji od 18 godina, osim onih koji su učestvovali u ratu na strani neprijatelja, imali su pravo glasa.[1] Po zvaničnim podacima ovo je pravo oduzeto oko 3% od ukupnog broja glasača, dok je opozicija tvrdila da je ovaj broj veći. Pravo glasa imalo je oko 7 miliona ljudi. Izborni zakon predviđao je dvodomni sistem sa Saveznom skupštinom i Skupštinom naroda. Savezna skupština je brojala 354 predstavnika, a Skupština naroda 175. Narodna skupština imala je jedno mjesto za svakih 40.000 birača.[1] Glasanje je provedeno pomoću gumenih kuglica, koje su birači spuštali u glasačku kutiju označenu oznakom stranke kojoj su namjeravali glasati. Birači su morali staviti ruke u obje glasačke kutija kako bi održali tajnost za koga su glasali. Unatoč opozicijskom bojkotu, glasačke kutije za opoziciju stavljene su na biračka mjesta zajedno s onima za Narodni front nakon izmjene izbornog zakona.[2]
Izbori zastupnika za Saveznu skupštinu Ustavotvorne skupštine vrše se po izbornim srezovima i izbornim okruzima. Izborni okruzi se poklapaju s odgovarajućim administrativnim okruzima. U onim republikama gdje nema administrativnih podjela, Zemaljska izborna komisija će osnovati izborne okruge spajanjem pojedinih izbornih srezova. Gradovi: Beograd, Zagreb, Skoplje, Ljubljana i Sarajevo činili su zasebne izborne okruge. Broj zastupnika za cijelu državu određuje Savezna izborna komisija prema cjelokupnom broju stanovnika ustanovljenom u posljednjem popisu 1931, tako da se na svakih 40.000 bira po jedan zastupnik.
Izbori zastupnika za Skupštinu naroda Ustavotvorne skupštine vrše se po federalnim jedinicama, u Vojvodini i na Kosovu i Metohiji. Birači svake federalne jedinice birali su po 25 zastupnika, birači Vojvodine 15, a Kosova i Metohije 10 zastupnika.[4]
Izborna kampanja
urediNarodni front sastojao se od velikih predratnih partija u zemlji i oglašavao se sloganom "Potvrdi našu pobjedu".[2]
Rezultati
urediNarodna skupština
urediStranka Broj
glasova% Broj
predstavnikaNarodni front 90,48 354 Opozicija 9,52 0 Ukupna 100 354 Registrirani birači / odaziv 88,57 - Izvori: Banac[5]
Reference
uredi- ^ a b c "Yugoslavia At The Polls", The Times, 12 November 1945
- ^ a b c "Elections In Yugoslavia", The Times, 9 November 1945
- ^ "Marshal Tito On The Election", The Times, 13 September 1945
- ^ Treće zasjedanje Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije i zasjedanje privremene narodne skupštine, stenografske bilješke
- ^ Ivo Banac (1988) With Stalin Against Tito: Cominformist Splits in Yugoslav Communism, Cornell University Press, p18