IPv4
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
IP protokol verzija 4, ili kraće IPv4 je najrašireniji IP protokol na Internetu. Pojedine verzije IP protokola se razlikuju po načinu adresiranja, izgledu zaglavlja paketa ali i brojnim drugim detaljima. Najvažnija karakteristika IPv4 protokola je da koristi 32-bitnu IP adresu, tj. propisana dužina svake IP adrese u ovoj verziji protokola je 32 bita.
IPv4 adrese
urediIPv4 adresa je u osnovi 32-bitni binarni broj. Kako je u pravilu vrlo teško pamtiti niz od 32 znaka '0' ili '1', češće se koriste druge notacije, a najčešće od svih decimalna notacija. Decimalnu notaciju se od 32-bitnog binarnog broja dobije na sljedeći način: 32-bitni broj se odvoji u četiri 8-bitne grupe, svaka grupa se zapiše u dekadskom obliku, te zatim u zapisu prikažu odvojene tačkama. Primjer:
Binarni zapis: 00100000111100000000111100001111
(odvajanje u 4 grupe po 8 bitova): 00100000 11110000 00001111 00001111
(svaka grupa se zapisuje dekadski): 32 240 15 15
(dodavanje tački između brojeva): 32.240.15.15
Decimalni zapis: 32.240.15.15
Zavisno od toga kojim binarnim ciframa započinje 'vodeća' grupa bitova (prva s lijeva) IP adrese se dijele u tzv. klase IP adresa, prema tabeli:
| Klasa | Vodeći bitovi (s lijeva) | Broj bitova - mreža | Broj bitova - host |
|---|---|---|---|
| Klasa A | 0 | 7 | 24 |
| Klasa B | 10 | 14 | 16 |
| Klasa C | 110 | 21 | 8 |
| Klasa D (multikast) | 1110 | ||
| Klasa E (rezervirana) | 1111 |
Iz tabele se vidi da je za svaku klasu pretpostavljen dio IP adrese koji označava mrežu, odnosno dio koji označava host (mrežni računar ili drugi IP uređaj unutar te mreže). Za gore navedeni primjer IP adrese (32.240.15.15) pregledom binarnog zapisa može se ustanoviti da je vodeći bit s lijeva 0, što dakle govori da se radi o IP adresi A klase. Iz tabele dalje se zaključuje da je za A klasu 7 bitova (nakon vodeće 0) predviđeno kao oznaka mreže, a ostatak od 24 bita kao oznaka hosta. Prilikom zapisivanja adrese mreže, preostali se bitovi zapisuju kao nule, dok se kod adrese hosta obično zapisuje cijela adresa. Tako bi u gornjem primjeru imali:
IP adresa: 32.240.15.15
Klasa za tu adresu: A klasa
Adresa mreže: 32.0.0.0
Adresa hosta: 240.15.15 u mreži 32.0.0.0, ili jednostavno 32.240.15.15
Ponekad se koristi i postupak subnetiranja (od engleskog izraza subnet tj. podmreža) kada se primjenom tzv. maske podmreže na određenu IP adresu broj bitova koji označavaju mrežu odnosno host dio može promijeniti. Tada nije moguće direktno iz IP adrese odrediti mrežnu adresu odnosno adresu hosta, već se mora znati i masku podmreže (engleski subnet mask).
Posebni rasponi IPv4 adresa
urediIz različitih razloga pojedini rasponi IP adresa nisu raspoloživi za standardnu upotrebu na Internetu, već se koriste samo u strogo specificirane namjene:
| Adresa | Namjena | Klasa | Broj adresa |
|---|---|---|---|
| 0.0.0.0 - 0.255.255.255 | nul-adrese | A | 16,777,216 |
| 10.0.0.0 - 10.255.255.255 | Privatne adrese | A | 16,777,216 |
| 127.0.0.0 - 127.255.255.255 | Lokalni host ('loopback' adresa) | A | 16,777,216 |
| 169.254.0.0 - 169.254.255.255 | Zeroconf | B | 65,536 |
| 172.16.0.0 - 172.31.255.255 | Privatne IP adrese | B | 1,048,576 |
| 192.0.2.0 - 192.0.2.255 | |||
| Dokumentacija i primjeri | C | 256 | |
| 192.88.99.0 - 192.88.99.255 | IPv6 prema IPv4 relay Anycast | C | 256 |
| 192.168.0.0 - 192.168.255.255 | Privatne IP adrese | B | 65,536 |
| 198.18.0.0 - 198.19.255.255 | Network Device Benchmark | C | 131,072 |
| 224.0.0.0 - 239.255.255.255 | Multikast | D | 268,435,456 |
| 240.0.0.0 - 255.255.255.255 | Rezervisano | E | 268,435,456 |
Iskorištenje IPv4 adresnog prostora
urediS obzirom da je IP adresa u ovoj verziji IP protokola propisane dužine od 32 bita, lahko je izračunati da je maksimalni broj različitih adresa 232, ili približno 4,3x109 odnosno 4,3 milijardi adresa. Iako se taj broj čini prilično velikim, širenje Interneta i rast potrebe za novim IP adresama doveli su do toga da je taj adresni prostor postao daleko premali za sve potrebe. Naime, nije daleko dan kada bi svaka osoba u svijetu trebala imati svoj lični računar koji treba javnu IP adresu, brojni su serveri koji za svoj rad također trebaju IP adrese, itd.. Nadalje, otvoreno je cijelo novo područje mobilne telefonije koje se integrisalo s Internetom, a razvija se i područje različitih drugih uređaja (kućanski aparati, razni uređaji u industriji, prometu, turizmu...) koji će se također vrlo skoro koristiti ili se već koriste Internetom za razmjenu i prikupljanje informacija, komunikaciju, upravljanje na daljinu i sl.
Stoga su predložena različita rješenja, od različitih metoda adresnih translacija kao što je NAT, pa do potpuno nove verzije IP protokola koja bi imala veći raspon raspoloživih adresa, kao što je IPv6.
Format zaglavlja IPv4 paketa
urediIPv4 verzija protokola detaljno propisuje izgled paketa, gdje su pojedina polja u zaglavlju detaljno specificirana, dok je sama dužina podataka u paketu varijabilna. Prema standardu minimalna dužina tako formiranog datagrama je 20 bajtova, dok je maksimalna dužina 65535 bajtova. Slijedi prokaz propisanih polja u IPv4 paketu:
| + | Bitovi 0 - 3 | 4 - 7 | 8 - 15 | 16 - 18 | 19 - 31 | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0 | Verzija | Dužina zaglavlja | Tip servisa - ToS (ponekad DiffServ i ECN) |
Ukupna dužina | ||||||||||||||||||||||||||||
| 32 | Identifikacija | Zastavice | Ofset fragmenta | |||||||||||||||||||||||||||||
| 64 | TTL vrijeme | Protokol | checksum zaglavlja | |||||||||||||||||||||||||||||
| 96 | Izvorišna adresa | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 128 | Odredišna adresa | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 160 | Opcionalno | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 192 | Podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||
Također pogledajte
uredi
