Hidroelektrane na Trebišnjici (kompanija)
Zavisno preduzeće Hidroelektrane na Trebišnjici a.d. (skraćeno ZP HET ili samo HET) jest bosanskohercegovačko preduzeće koje se bavi proizvodnjom električne energije u hidroelektranama Trebinje I, Trebinje II i Dubrovnik te njihovom održavanju. Hidroelektrane na Trebišnjici posluju u sklopu mješovitog holdinga elektroprivrede bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska, Elektroprivrede Republike Srpske. HET je notiran na banjalučkoj berzi, jednoj od dvije berze u Bosni i Hercegovini.[1][2][3]
| Hidroelektrane na Trebišnjici a.d. | |
|---|---|
 | |
| Vrsta | Dioničko |
| Berzni naziv | Banjalučka berza: HETR-R-A |
| Industrija | Energetika |
| Sjedište | Trebinje, Bosna i Hercegovina |
| Ključne osobe | Gordan Mišeljić (predsjednik) |
| Proizvodi | Električna energija |
| Operativni prihod | 50,23 miliona KM (2015) |
| Neto dobit | 1,31 miliona KM (2015) |
| Vlasnik | Elektroprivreda RS i mali dioničari |
| Zaposleni | 691 |
| Veb-sajt | het |
Historija
urediIzgradnja hidroelektrana na Trebišnjici, osnovatelj današnjih Hidroelektrana na Trebišnjici, odvijala se u fazama, zavisno od istraženosti pojedinih dijelova terena, stanja projektne dokumentacije i potreba za energijom.[4]
Prva faza izgradnje počela je 1959. kad je izgrađena prisupačna infrastruktura, a nešto kasnije je počela i izgradnja glavnih objekata prve faze, tako da je šest godina kasnije, 1965, završena izgradnja HE Dubrovnik, a 1968. u rad je puštena HE Trebinje I. Osim toga, kao dio prve faze izgradnje izgrađena je i Razvodno postrojenje Trebinje, u blizini Mokrog Polja, s naponskim nivoima 35kV, 110kV, 220kV i s trafostanicama 110/35kV i 220/110kV.
Nakon prve faze izgradnje, počelo se s novim studijama, planovima, istraživanjima i izgradnjom novih objekata. Ta istraživanja kao rezultat imaju to, da je 1976. stvorena nova vodoprivredna osnova, koja omogućava bolje omogućavanje voda Trebišnjice i njenog što dužeg zadržavanja na površini. Tako je stvorena mogućnost da se izgradi jedna nova hidroelektrana nizvodno od brane Gorica, sadašnje hidroelektrane Trebinje II.
U toku druge faze izgradnje izgrađeni su Crpna hidroelektrana Čapljina 1979, koja je danas u vlasništvu Elektroprivrede HZHB i hidroelektrana Trebinje II s početnom instaliranom snagom od 8 MW 1981. Osim toga, tad su i povećani HE Trebinje I i Razvodno postrojenje Trebinje.
Godine 1980. započet je projekt "Gornji horizonti rijeke Trebišnjice" koji predviđa prebačenje voda iz Gatačkog polja, rijeke Zalomke, Dabarskog polja i Fatačkog polja u planirane hidroelektrane HE Dabar, HE Bileća i HE Nevesinje. Planirano je da se prvo izgradi HE Dabar sa instaliranom snagom od 160MW, u drugoj fazi izgradnje Gornjih horizonta HE Nevesinje 60MW i u zadnoj fazi HE Bileća s 33MW.[5]
Početkom kraja rata u Bosni i Hercegovini 1992. Elektroprivreda Bosne i Hercegovine podijeljena je na Elektroprivredu HZHB, sadašnju Elektroprivredu Bosne i Hercegovine i Elektroprivredu RS, čime je i nastalo preduzeće Hidroelektrane na Trebišnjici kao zavisno preduzeće Elektroprivrede RS-a.
U oktobru 2005. Hidroelektrane na Trebišnjici notirane su na banjalučkoj berzi, pored sarajevske berze jedna od dvije berze u Bosni i Hercegovini.
Hidroelektrane
urediHidroelektrane na Trebišnjici upravljaju ukupno tri hidroelektranama, HE Trebinje I, HE Trebinje II i HE Dubrovnik. Prema potpisanim ugovorom o raspodjeli proizvedene HE Dubrovnik Hrvatskoj Elektroprivredi (HEP) pripada 22% električne energije, a HET-u, odnosu ERS-u, 78% ukupno proizvedene električne energije. Iako je PHE Čapljina također dio HET sistema, ona je u vlasništvu Elektroprivrede HZHB.
| Naziv | Instalirana snaga | Vrsta agregata | Prosječna godišnja proizvodnja | Vrijeme izgradnje |
|---|---|---|---|---|
| Dubrovnik[6] | 2x108MW | Francis | 1168GWh | 1959–1965. |
| Trebinje I[7] | 2x54MW+1x60MW | Francis | 370–420GWh | 1959–1968. |
| Trebinje II[8] | 8MW | Kaplan | 14,5 GWh | 1976–1981. |
Vlasništvo
urediOd oktobra 2005. godine Hidroelektrane na Trebišnjici su notirane na banjalučkog berzi, pored sarajevske berze jedna od dvije berze u Bosni i Hercegovini.
Dioničari HET-a su: (stanje 01. 10. 2016)
| Dioničar | Udio |
|---|---|
| Elektroprivreda RS | 65% |
| PREF | 10,07% |
| Zepter Fond | 5,23% |
| Fond za restituciju RS | 5% |
| Kristal Invest Fond | 2,72% |
| Euroinvestment Fond | 2,04% |
| Invest Nova Fond | 1,94% |
| BLB-Profit | 0,97% |
| Polara Invest Fond | 0,87% |
| Bors Invest Fond | 0,72% |
Reference
uredi- ^ User, Super. "Osnovni podaci". het.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2016. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ Administrator. "ZP HE na Trebišnjici a.d. Trebinje". www.ers.ba. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ "www.blberza.com". www.blberza.com. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ User, Super. "Faza izgradnje". het.ba. Arhivirano s originala, 28. 10. 2016. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ Administrator. "Sliv Trebišnjice". www.ers.ba. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ User, Super. "HE Dubrovnik". het.ba. Arhivirano s originala, 28. 10. 2016. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ User, Super. "HE Trebinje I". het.ba. Arhivirano s originala, 27. 6. 2016. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ User, Super. "HE Trebinje II". het.ba. Arhivirano s originala, 28. 10. 2016. Pristupljeno 1. 10. 2016.
Vanjski linkovi
uredi- Službeni sajt Arhivirano 31. 1. 2017. na Wayback Machine
- Stranica Elektroprivrede RS o HET-u