Henry Stuart
Henry Stuart (7. decembar 1545 - 10. februar 1567) je bio kralj Škota kao muž kraljice Marije I. Prije braka s Marijom I nosio je titulu vojvode od Albanya.
| Henry Stuart | |
|---|---|
 | |
| Kralj Škota | |
| Supružnik | Marija I, kraljica Škota |
| Djeca | Jakov VI, kralj Engleske |
| Dinastija | Stuart  |
| Otac | Matthew Stuart (4. grof od Lennoxa) |
| Majka | Margaret Douglas |
| Rođenje | 7. decembar 1545 |
| Smrt | 10. februar 1567 Edinburgh |
Život u Engleskoj
urediRođen je 1545. godine u Engleskoj, gdje je njegov otac, Matthew Stewart,[1] živio u egzilu kod Elizabete I.[2] Njegova majka je bila Margaret Douglas, kćerka engleske princeze Margarete i njenog drugog supruga, te je Henry preko nje držao visoko mjesto u nasljednom nizu za engleski tron. Ovo porijeklo, kao i ono preko Jakova II, činilo ga je rođakom svoje supruge i mogućim nasljednikom škotske krune.
Kada je imao devetnaest godina, Elizabeta I je dozvolila Henryu da prati oca na njegovom putovanju u Škotsku.[2]
Brak sa kraljicom
urediBrak između Henrya i tri godine starije kraljice sklopljen je 29. jula 1565. godine u Edinburghu, iz čisto političkih razloga; Henry je bio katolik kao i ona, te je svojim pravom na englesku krunu jačao njeno vlastito.[2] Istog dana Marija je mužu dala titulu kralja Škota, ali nikakve pravne kraljevske ovlasti uz nju. Ova unija je bila velika prijetnja Elizabeti I, budući da su i kraljica i kralj Škota držali jako pravo na njenu krunu, a pored toga bili katolici. Njihov brak nije razbjesnio samo Elizabetu, već i Marijinog vanbračnog polubrata, Jamesa Stewarta, koji je zajedno s ostalim protestantima digao otvorenu pobunu protiv nje.[2]
Marija je ubrzo zanijela i 19. juna 1566. godine rodila sina, budućeg škotskog i engleskog kralja Jakova VI i I.
Raspad braka
uredi
Brak kraljice i kralja ubrzo se pokazao velikim neuspjehom; Henry je bio kralj na papiru, ali Marija se potrudila da nikada ne dođe do ovlasti koje je želio. Bio je nepopularan kod plemstva, prilično nezreo devetnaestogodišnjak i imao je problema sa ovisnošću o alkoholu.[3] Tokom braka postajao je sve zahtjevniji i ljubomorniji. Njegova ljubomora na Davida Rizzioa, kraljičinog ličnog sekretara, završila je Rizziovim ubistvom u martu 1566. godine pred očima same Marije, koja je tada bila u poodmakloj trudnoći.[2] Henry je odmah izdao svoje saučesnike i supruzi tvrdio da nije imao ništa sa Rizziovim ubistvom, ali time je samo zadobio nepovjerenje i prezir plemstva.[4]
Razvod između kraljevskog para je bio predložen nakon manje od godinu dana bračnog života. Marija nije pristajala na ovu opciju, ne samo zato što joj to vjera nije dopuštala, već i zato što bi njen položaj razvedene vladarice bio vrlo slab i pravo na nasljedstvo njenom sinu upitno.[2] Marija se od tog trenutka počela zbližavati sa Jamesom Hepburnom, koji tada počinje planirati zavjeru protiv Henrika.[2]
Smrt
uredi
Činilo se da se odnos Henrya i njegove žene počeo popravljati kada se on razbolio početkom 1567. godine, moguće od boginja [2] ili sifilisa.[3]. Marija ga je posjetila u Kirk o' Fieldu, u kući u kojoj se liječio, u noći 9. februara. Međutim, samo nekoliko sati nakon što je napustila kuću dogodila se snažna eksplozija. Tijela Henrya i njegovog sluge pronađena su u dvorištu kuće sljedeći dan, što je navelo na pomisao da je Henry bio upozoren na mogući atentat, te da je izbjegao eksploziju i bio zadavljen nakon što je izašao iz kuće.[2][4][5][5]
Za ubistvo Henrya optužena je njegova udovica i njen budući suprug, James Hepburn. Sumnja da je naručila ubistvo muža bit će jedan od glavnih uzroka Marijinog prisilnog odricanja krune polovinom 1567. godine. Naslijedit će je sin kojeg je imala sa Henrya, preko kojeg je on predak svih englesko-škotskih i britanskih vladara. Istraga koju je provela Elizabeta nakon što je zatvorila Mariju dovela je do otkrića osam pisama od Marije upućenih Hepburnu, iz kojih je bilo zaključeno da je Marija bila upoznata sa Hepburnovim planovima. Današnji historičari se slažu da su pisma bila podmetnuta i da današnje kopije nisu autentične.
Reference
uredi- ^ Originalno ime Henrikove kraljevske kuće bilo je Stewart. Svi Stewarti promijenili su ime svoje kuće u Stuart kada je to u Francuskoj učinila Marija I.
- ^ a b c d e f g h i Henry Stuart (E. Darnley)
- ^ a b Fraser, Antonia; 1989, Mary Queen of Scots
- ^ a b Lord Darnley
- ^ a b "The Murder of Lord Darnley". Arhivirano s originala, 12. 3. 2008. Pristupljeno 1. 3. 2008.
Vanjski linkovi
uredi