Fra Angelico
Fra Angelico (Guido di Pietro, rođen oko 1395. - 18. februar 1455.) bio je jedan od najznačajnih italijanskih slikara rane renesanse. Pripadao je dominikanskom redu, a u modernom italijanskom jeziku postao je poznat kao Beato Angelico (bosanski: Blaženi Anđeo). Za svoje savremenike bio je poznat pod imenom Fra Giovanni da Fiesole. Kao dominikanac nije osjećao potrebu da istražuje novi svijet, a jedini mu je zadatak bio da propovijeda riječ božiju koja je odvajkada postojala. Iako su ga neko vrijeme privlačila Masacciova slikarska otkrića, on je preuzeo od njih samo jasniju organizaciju kompozicije - što je pomoglo u njegovom propovijedanju. Na taj način priča se mogla lakše pratiti kao i izvjestan osjećaj mase kod likova u njegovim slikama. Iako se likovi u njegovim slikama čine kao da su opipljivi i imaju obujam, oni nemaju težinu, jer prostor u kojem se kreću nije posve stvaran, bliži je bajci nego stvarnosti. Čak i kad nastoji dati perspektivu, ne postiže pravu dubinu. Fra Angelico je za razliku od fra Filippa Lippija, shvatio svoj zavjet ozbiljno i dospio do visokog položaja u svom monaškom redu. U svom slikarskom stvaralaštvu fra Angelico se dosta ugledao na Lorenza Ghibertija. Kad je u periodu od 1437. - 1452. godine obnovljena bazilika sv. Marka u Firenci, fra Angelico je ukrasio ovaj sakralni objekat brojnim freskama. Veliku fresku "Blagovijest" iz tog ciklusa neki naučnici su utvrdili da je naslikana oko 1440. godine, a drugi oko 1450. godine. Oba datuma su prihvatljiva, jer se fra Angelico kao i Ghiberti, u slikarskom smislu razvijao sporo i njegov stil nije pretrpio značajne promjene u periodu 1440 - 1450. godine. Fra Angelico upravo zadržava ona značajna Masacciova shvatanja – njegovo dostojanstvo, neposrednost i prostorni red, koja je fra Filippo odbacio. Međutim, njegovi likovi, bez obzira koliko se divimo njihovoj lirskoj nježnosti, nikad ne dostižu i psihičku samosvijest koja je prepoznatljiva tokom ranorenesansnog shvatanja slike čovjeka.
-
Fra Angelico, Poklonjenje mudraca, 1440/1460, ulje na dasci promjera 137,2 cm, The National Gallery of Art, Washington D.C.
| Fra Angelico | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | oko 1395. Vichio, Firenca, Republika Firenca |
| Smrt | 18. februar 1455. Rim, Papinska država |
| Period | Rana renesansa |
| Vrsta umjetnosti | Slikarstvo |
| Djela | Navještenje Cortone, Oltar u Fiesolu, Oltar svetog Marka, Uklanjanje Hrista sa krsta |
| Utjecao | Michelangelo Buonarroti, Domenico Ghirlandaio, ...itd. |
| Utjecali | Lorenzo Ghiberti |
Literatura
uredi- Fra Angelico: Heaven of Earth, ed. by Nathaniel Silver, Boston : Isabella Stewart Gardner Museum, 2018
- Didi-Huberman, Georges. Fra Angelico: Dissemblance and Figuration. University of Chicago Press, 1995. ISBN 0-226-14813-0 Discussion of how Fra Angelico challenged Renaissance naturalism and developed a technique to portray "unfigurable" theological ideas.
- Gilbert, Creighton, How Fra Angelico and Signorelli Saw the End of the World, Penn State Press, 2002 ISBN 0-271-02140-3