Dušik-suboksid
Dušik-suboksid ili dušik (I) oksid (N2O) je plin bez boje i mirisa, slatkastog okusa. Ako se udiše kratko izaziva veselo raspoloženje i podražaj na smijeh, te se naziva „gas za smijanje“. U velikoj koncentraciji uzrokuje anesteziju, te se upotrebljava u medicini. Anesteziolozi ga nazivaju dušični oksidul, odnosno azotni oksidul. Dobija se iz zemnog plina i nafte čiji je sastojak. Smatra se bezopasnim. Prihvatljivi dnevni unos nije određen.
| Dušik-suboksid | |
|---|---|
 | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Dušik-suboksid |
| Druga imena | Dušik (I) oksid |
| Molekularna formula | N2O |
| CAS registarski broj | 10024-97-2 |
| Kratki opis | bezbojni gas |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 44,0128 g/mol |
| Agregatno stanje | gas |
| Gustoća | 1,8 kg/m3 (gas pri STP) |
| Tačka topljenja | -90,86 °C |
| Tačka ključanja | -88,48 °C |
| Dipolni moment | 0,166 D |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
2
0
OX
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Osobine uredi
Na običnoj temperaturi je vrlo stabilan ali na povišenim temperaturama ima jako oksidaciono djelovanje jer se na temperaturama iznad 400 °C razlaže na kisik i dušik.
Upotreba uredi
Pored osnovne primjene u medicini, dušik suboksid se koristi i kao potisni gas (propelant) za aerosol pakovanja u prehrambenoj industriji (šlag, sirup, koncentrat kafe) kao i za farmaceutske i kozmetičke preparate. Kao prehrambeni aditiv ima E-broj E943a. Osim toga koristi se i u raspršivačima biljnih ulja (samo za profesionalnu upotrebu) i raspršivačima emulzija na vodenoj osnovi. [1]
Reference uredi
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 25. 11. 2011. Pristupljeno 30. 12. 2013.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
Vanjski linkovi uredi
| Commons ima datoteke na temu: Dušik-suboksid |