Dihidroksiaceton fosfat
Dihidroksiaceton fosfat (DHAP) je biohemijski spoj koje učestvuje u mnogim reakcijama, od Calvinovog ciklusa kod biljaka do eter-lipidskog biosintetskog procesa kod protozoe Leishmania mexicana. Glavna biohemijska uloga joj je u glikoliznom metaboličkom putu. DHAP se u nekim starijim izvorima pominje i kao gliceron fosfat.
| Dihidroksiaceton fosfat | |
|---|---|
 | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Dihidroksiaceton fosfat |
| Druga imena | Dihydroxyacetone phosphate DHAP |
| Molekularna formula | C3H7O6P |
| CAS registarski broj | 57-04-5 |
| SMILES | OCC(COP(O)(O)=O)=O |
| InChI | 1S/C3H7O6P/c4-1-3(5)2-9-10(6,7)8/h4H,1-2H2,(H2,6,7,8)/p-2 |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 170.06 g/mol |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
0
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
DHAP u procesu glikolize uredi
Dihidroksiaceton fosfat je dio metaboličkog puta glikolize, kao jedan od dva produkta razlaganja fruktoza 1,6-fosfata, zajedno sa gliceraldehid 3-fosfatom. Oba se brzo i reverzibilno izomeriziraju u gliceraldehid 3-fosfat.[1][2][3]
Numerisanje ugljikovih atoma ukazuje na promjene ugljika na osnovu njihove pozicije u fruktoza 6-fosfatu.
DHAP u drugim metaboličkim putevima uredi
U Calvinovom ciklusu, DHAP je jedan od proizvoda šestostruke redukcije 1,3-bisfosfoglicerata u NADPH. Također se javlja i u sintezi sedoheptuloza 1,7-bisfosfata i fruktoza 1,6-bisfosfata. Ova dva spoja ulaze u metabolizam ribuloza 5-fosfata, ključnog ugljikohidrata Calvinovog ciklusa.[4][4][5][6]
Dihidroksiaceton fosfat je također proizvod dehidrogenacije L-glicerol-3-fosfata koji je dio ulaza glicerola (proizvedenog iz triglicerida) u glikolitički put. U reverzibilnoj reakciji, redukcija DHAP koji je proizveden glikolizom, u L-glicerol-3-fosfat snabdijeva masne ćelije aktiviranom glicerol osnovom, koja im je potrebna za sintezu novih triglicerida. Obje reakcije su katalizirane enzimom glicerol 3-fosfat dehidrogenaza sa nikotinamid adenin dinukleotidom – NAD+/NADH kofaktorom.
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Hunter G. K. (2000): Vital Forces. The discovery of the molecular basis of life. Academic Press, London 2000, ISBN 0-12-361811-8.
- ^ Nelson D. L., Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman and Co., ISBN 978-1-4641-0962-1.
- ^ Hall J. E., Guyton A. C. (2006): Textbook of medical physiology, 11th edition. Elsevier Saunders, St. Louis, Mo, ISBN 0-7216-0240-1.
- ^ a b Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-1-8.
- ^ Kapur Pojskić L., Ed. (2014): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 978-9958-9344-8-3.
- ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-222-6.